[00001]    φει τῷ λόγῳ, ὅπως ὁ τῶν διωκομένων χορὸς τῇ εἰς τὸν Θεὸν ἐλπίδι πεφραγμένος, τῶν προσβαλλόντων καταφρονήσει κυμάτων.

[00002]    Περίβολον γὰρ, φησὶν, ὀχυρὸν ἔχοντες τὸν τῶν ὅλων Θεὸν, τῶν παντοδαπῶν οὐκ αἰσθανόμεθα θλίψεων.

[00003]    γʹ.

[00004]    ∆ιὰ τοῦτο οὐ φοβηθησόμεθα ἐν τῷ ταράσσε σθαι τὴν γῆν, καὶ μετατίθεσθαι ὄρη ἐν καρδίαις θα λασσῶν.

[00005]    Τοιαῦτά τινα καὶ ὁ θεῖος προηγόρευσεν Ἡσαΐας·

[00006]    Πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται, καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται·

[00007]    καὶ ἔσται τὰ σκο λιὰ εἰς εὐθεῖαν, καὶ ἡ τραχεῖα εἰς ὁδοὺς λείας.

[00008]    Καὶ φάραγγα μὲν καλεῖ τὰ κοῖλα καὶ ταπεινὰ ἔθνη, τὰ τοῦ ὕψους ἐστερημένα·

[00009]    ἃ τῷ διδασκαλικῷ πληρωθήσεσθαι προεθέσπισε λόγῳ.

[00010]    Ὄρη δὲ καὶ βου νοὺς ὠνόμασε τὰ τῶν δαιμόνων τεμένη·

[00011]    καὶ τὰς παν τοδαπὰς ἐκείνων καὶ ἀπατηλὰς ἐνεργείας ταπεινω θήσεσθαι, καὶ ἀφανεῖς ἔσεσθαι παντελῶς προ ηγόρευσε.

[00012]    Τοιγάρτοι κἀνταῦθα ὁ προφητικὸς δείκνυσι λόγος τοὺς τῷ Σωτῆρι πεπιστευκότας βοῶντας, ὡς Οὐδεμίαν δέους ἐν τῇ ψυχῇ δεξόμεθα ζάλην, τὴν γῆν ὁρῶντες ταραττομένην, καὶ τοὺς ἐξελαυνομένους εἰς τὴν ἄβυσσον δαίμονας, κυκᾷν πειρωμένους τοὺς ὑπ' αὐτῶν ἐνεργουμένους ἀνθρώπους.

[00013]    Προλέγει ^[80.1201] δὲ κατὰ ταὐτὸν ὁ λόγος, ὅτι φροῦδος ἔσται καθάπερ τινὶ παραπεμφθεῖσα βυθῷ ἡ πάλαι κρατήσασα τῶν δαιμόνων ἀσέβεια, ἡ τῶν ὀρῶν μιμουμένη τὸ ὕψος, καὶ τῆς οἰκουμένης ἐπὶ πλεῖον ἐσχηκυῖα τὸ κρά τος.

[00014]    δʹ.

[00015]    Ἤχησαν καὶ ἐταράχθησαν τὰ ὕδατα αὐτῶν·

[00016]    ἐταράχθησαν τὰ ὄρη ἐν τῇ κραταιότητι αὐτοῦ.

[00017]    ∆ιδάσκει δὲ ἡμᾶς καὶ ἡ τῶν Πράξεων ἱστορία, ὅπως τῶν ἱερῶν ἀποστόλων τὴν οἰκουμένην περινοστούν των, ζάλης ἐμπίπλαντο καὶ θορύβου αἱ πόλεις.

[00018]    Καὶ γὰρ ἐν Ἐφέσῳ ∆ημήτριος πᾶσαν τὴν πόλιν ἐκύκησεν·

[00019]    καὶ ἐν Λύστροις καὶ ∆έρβῃ ταὐτὸ τοῦτο γεγένηται·

[00020]    καὶ πάλιν ἐν Φιλιππησίοις, καὶ Θεσσαλονίκῃ, καὶ Ἀθήναις, καὶ Κορίνθῳ, τῶν τῆς ἀπάτης πνευμάτων ταῦτα διεγειρόντων τὰ κύματα.

[00021]    Ὑπὸ τούτων τινὲς ἐνεργούμενοι κατὰ τῶν ἱερῶν ἐβόων ἀποστόλων, Οἱ τὴν οἰκουμένην ἀναστατώ σαντες, οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισι.

[00022]    Ταῦτα καὶ ὁ μακάριος προηγόρευσεν Ἀββακούμ·

[00023]    Ἐπεβίβασας γὰρ, φησὶν, εἰς θάλασσαν τοὺς ἵππους σου ταράσσοντας ὕδατα πολλά.

[00024]    Ἵππους δὴ προσ ηγόρευσεν ὡς ὄχημα θεῖον γεγενημένους τοὺς ἱεροὺς ἀποστόλους.

[00025]    Ἐπ' αὐτῶν γὰρ ἐποχούμενος ὁ ∆εσπότης, τὰ πολλὰ καὶ διάφορα τῆς ἀσεβείας δόγ ματα, οἷά τινα ὕδατα διεσκέδασε.

[00026]    Λέγει τοίνυν κἀνταῦθα ὁ προφητικὸς λόγος, ὡς καὶ τὰ ὕδατα ζά λην ἐδέξατο, καὶ τὰ ὄρη κλόνους ὑπέμεινε, τοῦ εὐαγγελικοῦ διαπορθμευομένου κηρύγματος.

[00027]    Ἐν ταῦθα δὲ ὄρη τὸ τῶν δαιμόνων προσηγόρευσε στί φος, διὰ τὸν τῆς ἀλαζονείας ὄγκον, καὶ τοῦ τύφου τὸ ὑψηλόν·

[00028]    ὕδατα δὲ τὰς τῶν ἀνθρώπων γνώμας, τὰς δίκην ὑδάτων τῇδε κἀκεῖσε φερομένας ῥᾳδίως, καὶ ὑπὸ τῶν τῆς ἀπάτης κυκωμένας πνευμάτων.

[00029]    εʹ.

[00030]    Τοῦ ποταμοῦ τὰ ὁρμήματα εὐφραίνουσι τὴν πόλιν τοῦ Θεοῦ.

[00031]    Ποταμὸν δὲ ἐνταῦθα τὸ εὐαγγελικὸν προσηγόρευσε κήρυγμα·

[00032]    πόλιν δὲ, τῶν εὐσεβῶν πολίτευμα, τὸ τοῖς τοῦ ποταμοῦ ῥεύμασιν εἰς καρπογονίαν ἀρδόμενον.

[00033]    Τοῦτο σαφέστερον οἱ τρεῖς ἡρμηνεύκασιν·

[00034]    Τοῦ ποταμοῦ αἱ διαιρέσεις εὐφραίνουσι τὴν πόλιν τοῦ Θεοῦ.

[00035]    Καθάπερ γὰρ ἡ τοῦ παραδείσου πηγὴ εἰς τέσσαρας ποταμοὺς δι ηρέθη·

[00036]    οὕτως οὗτος ὁ τοῦ Θεοῦ ποταμὸς μυρίας ἔσχε ^[80.1204] καὶ ἀριθμοῦ κρείττους διώρυγας, εἰς πάντα τῶν ἀνθρώπων τὰ φῦλα διαδραμούσας.

[00037]    Ὁ μὲν γὰρ ἔδραμε πρὸς Ἰνδοὺς, ὁ δὲ πρὸς Ἱσπανούς·

[00038]    καὶ ὁ μὲν τὴν Αἴγυπτον, ὁ δὲ τὴν Ἑλλάδα κατέλαβε·

[00039]    καὶ ἕτεροι μὲν τὴν Ἰουδαίαν ἐπιστεύθησαν ἄρδειν, ἕτε ροι δὲ Συρίαν καὶ Κιλικίαν, ἄλλοι δὲ ἄλλων ἐθνῶν τὴν γεωργίαν ἐνεχειρίσθησαν.

[00040]    Καὶ τοῦτο δέ γε ὁ μακάριος προεθέσπισεν Ἀββακούμ·

[00041]    Ποτα μῶν γὰρ, φησὶ, ῥαγήσεται γῆ, ἀντὶ τοῦ, διανεμηθή σεται κατὰ διωρυγὰς ἡ γῆ, τοῦ μεγάλου ποταμοῦ δεχομένη τὰ ῥεῖθρα.

[00042]    Τὰς γὰρ τούτου διαιρέσεις ὠνό μασε ποταμούς.

[00043]    Ἡγίασε τὸ σκήνωμα αὑτοῦ ὁ Ὕψιστος.

[00044]    Ἣν ἐκάλεσε πόλιν, ταύτην ὠνόμασε σκή νωμα.

[00045]    Ἐνοικήσω γὰρ, φησὶν, ἐν αὐτοῖς, καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεὸς, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαὸς, λέγει Κύριος παντοκράτωρ.

[00046]    Τοὺς αὐτοὺς τοίνυν ἔφη καὶ ἄρδεσθαι καὶ ἁγιάζε σθαι ὑπὸ τοῦ τῶν ὅλων Θεοῦ.

[00047]    ὰʹ.

[00048]    Ὁ Θεὸς ἐν μέσῳ αὐτῆς, καὶ οὐ σαλευθήσε ται.

[00049]    Τοῦτο καὶ ὁ Κύριος ἐν τοῖς ἱεροῖς Εὐαγγε λίοις ὑπέσχετο·

[00050]    Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ' ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.

[00051]    Καὶ, Ὅπου δύο ἢ τρεῖς εἰσι συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν.

[00052]    Βοηθήσει αὐτῷ ὁ Θεὸς τὸ πρωῒ πρωΐ.

[00053]    Ταχεῖαν, φησὶ, καὶ ὀξεῖαν τῇ ἑαυτοῦ πόλει παρέξει βοήθειαν τῶν ὅλων ὁ Κύριος.

[00054]    Πρωῒ γὰρ πρωῒ τὸ ταχὺ καὶ ὀξὺ προσηγόρευσεν.

[00055]    ζʹ.

[00056]    Ἐταράχθησαν ἔθνη, ἔκλιναν βασιλεῖαι, ἔδωκε φωνὴν αὐτοῦ ὁ Ὕψιστος, ἐσαλεύθη ἡ γῆ.

[00057]    Τῆς θείας, φησὶ, βοηθείας ἐπιφανείσης, νῶτα ἔδωκαν οἱ πολέμιοι, καὶ αἱ πάλαι τἀναντία φρονοῦσαι βασι λεῖαι, ὑπέκλινον τὸν αὐχένα, καὶ τὸν σωτήριον ζυ γὸν ὑπεδέξαντο.

[00058]    Τῇ γὰρ ἀληθείᾳ, καὶ τῇ τῶν πραγ μάτων μαρτυρίᾳ, καὶ ταῖς παντοδαπαῖς θαυμα τουργίαις, οἷόν τινι φωνῇ χρησάμενος ὁ Θεὸς, τὸ οἰκεῖον ὕψος τοῖς ἀνθρώποις ὑπέδειξε, καὶ δέους αὐ τῶν ἐνέπλησε τὰς ψυχάς.

[00059]    ηʹ.

[00060]    Κύριος ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων μεθ' ἡμῶν, ἀντιλήπτωρ ἡμῶν ὁ Θεὸς Ἰακώβ.

[00061]    Κρείττους τοίνυν τῶν πολεμούντων ἀπεφάνθημεν, ἐπίκουρον ἐσχηκό τες τὸν τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων Κύριον·

[00062]    ὃς τὸν Ἰα κὼβ διωκόμενον ἀμείνω τῶν πολεμούντων ἀπέφηνε, καὶ τῆς Ἡσαῦ καὶ τοῦ Λάβαν ἐπιβουλῆς ἠλευθέρωσε.

[00063]    Τοῦ δὲ Ἰακὼβ τὴν μνήμην οὐχ ἁπλῶς ὁ προφητικὸς ἐποιήσατο λόγος, ἀλλ' ἐπειδὴ πρῶτος ἐκεῖνος τὴν τῶν ἐθνῶν προεθέσπισε κλῆσιν.

[00064]    Οὐκ ἐκλείψει γὰρ, φη σὶν, ἄρχων ἐξ Ἰούδα, καὶ ἡγούμενος ἐκ τῶν μηρῶν αὐτοῦ, ἕως ἂν ἔλθῃ ᾧ ἀπόκειται, καὶ αὐτὸς προσ ^[80.1205] δοκία ἐθνῶν.

[00065]    Τῶν ἐθνῶν δὲ κἀνταῦθα τὴν μεταβο λὴν προθεσπίζων, εἰκότως τὸν τοῦ Ἰακὼβ τοῦ ταῦτα προειρηκότος Θεὸν ταῦτα ἔφη κατωρθωκέναι.

[00066]    θʹ ιαʹ.

[00067]    ∆εῦτε καὶ ἴδετε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ, ἃ ἔθετο τέρατα ἐπὶ τῆς γῆς.

[00068]    Ἀνταναιρῶν πολέμους μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς, τόξον συντρίψει, καὶ συνθλάσει ὅπλον, καὶ θυρεοὺς κατακαύσει ἐν πυρί.

[00069]    Σχολάζετε καὶ γνῶτε, ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ Θεός·

[00070]    ὑψωθήσομαι ἐν τοῖς ἔθνεσιν, ὑψωθήσομαι ἐν τῇ γῇ.

[00071]    Ταύτην μου τοίνυν ὁρῶντες, ὦ ἄνθρωποι, τὴν ἰσχὺν, καὶ θεώμενοι τὴν ἀθρόαν τῶν πραγμάτων μεταβο λὴν, καὶ τὴν ἀπὸ ζάλης μεγίστης γεγενημένην γα λήνην, καὶ τοῦ πολέμου τὴν παῦλαν, καὶ τῆς εἰρήνης τὸ δῶρον, δι' αὐτῶν μάθετε τῶν πραγμάτων, ὡς ἐγὼ τῶν ὅλων εἰμὶ Θεὸς, καὶ τῶν ἁπάντων δημιουργὸς, οὐκέτι μόνοις Ἰουδαίοις, ἀλλὰ γὰρ καὶ πᾶσιν ἔθνεσι, τὸ τῆς δυνάμεως ὕψος ἐπιδεικνύς.

[00072]    Τούτων ὁ ἀπο στολικὸς χορὸς ἐπακούσας τῶν λόγων παιανίζων κατὰ τῶν ἀντιπάλων βοᾶ ιβʹ.

[00073]    Κύριος ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων μεθ' ἡμῶν·

[00074]    ἀντιλήπτωρ ἡμῶν ὁ Θεὸς Ἰακώβ.

[00075]    Εἰπάτωσαν τοίνυν οἱ τὸν ψαλμὸν εἰς τὸν Γὼγ εἰληφότες, ἢ οἱ τῷ Ἄχαζ τοῦτον ἁρμόττειν εἰρηκότες, πῶς ἐκείναις ἁρμόττει ταῖς ἱστορίαις τὸ, Ἀνταναιρῶν πολέμους μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς.

[00076]    Οὐ γὰρ δὴ ἐπ' ἐκεί νων πάντας ἔπαυσε τοὺς πολέμους, ἀλλ' ἐπὶ μὲν τοῦ Γὼγ καὶ Μαγὼγ ἡ Παλαιστίνη μόνη εἰρήνης ἀπ ήλαυσεν.

[00077]    Ἐπὶ δὲ τοῦ Ἄχαζ οὐδὲ πᾶσα ἡ Παλαιστίνη, ἀλλ' Ἰούδα μία φυλή·

[00078]    Φακεὲ γὰρ ὁ τοῦ Ῥωμελίου τὴν τῶν Ἀσσυρίων ἐδέξατο προσβολήν.

[00079]    Ἐπὶ δὲ τοῦ ∆εσπότου Χριστοῦ ἔσχε τὸ πέρας ἡ προφητεία.

[00080]    Πρῶτον μὲν γὰρ αἱ τοπαρχίαι καὶ αἱ μερικαὶ κατ ελύθησαν βασιλεῖαι·

[00081]    δι' ἃς οὐδὲ βραχείας εἰρήνης ἀπήλαυσαν ἄνθρωποι, ἀλλὰ πᾶσα πόλις ἔνοπλος ἦν, τὰς ἐξαπιναίως γινομένας ἐφόδους δειμαίνουσαι.

[00082]    Ἐπὶ δὲ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ ἡ Ῥωμαίων βασιλεία, τὰς μερικὰς καταλύσασα βασι λείας, τὰς τῶν ἁπάντων ἀνθρώπων ἀκοὰς ηὐτρέ πισε τοῖς κηρύττουσιν.

[00083]    Ἀδεῶς γὰρ ὡς ἐν μιᾷ βασιλείᾳ διέδραμον, καὶ τὴν σωτήριον διδασκαλίαν τοῖς ἀνθρώποις προσήνεγκαν.

[00084]    Κατὰ μὲν τὴν ἱστορίαν οὕτω συμβέβηκε τὸ, Ἀνταναιρῶν πολεμίους μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς, καὶ τόξον συντρίψει, καὶ συνθλάσει ὅπλα, καὶ θυρεοὺς κατακαύσει ἐν πυρί.

[00085]    Τροπικώτερον δὲ εἴ τις ἐθέλοι νοῆσαι, ὄψε ται τοῦ κατὰ τῆς Ἐκκλησίας πολέμου τὴν παῦλαν, καὶ τὴν παρασχεθεῖσαν αὐτοῖς θεόθεν εἰρήνην, καὶ θεωρήσει τὴν τῆς προφητείας ἀλήθειαν.

[00086]    ΕΡΜΗΝ.

[00087]    ΤΟΥ Μςὰʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00088]    αʹ.

[00089]    Εἰς τὸ τέλος, Ὑπὲρ τῶν υἱῶν Κορέ.

[00090]    Καὶ ^[80.1208] οὗτος ὁ ψαλμὸς τῶν ἐθνῶν ἁπάντων προλέγει τὴν σω τηρίαν, καὶ τὴν κατὰ τῶν πολεμίων νίκην προαγο ρεύει.

[00091]    βʹ, γʹ.

[00092]    Πάντα τὰ ἔθνη, κροτήσατε χεῖρας, ἀλα λάξατε τῷ Θεῷ ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως.

[00093]    Ὅτι Κύριος ὕψιστος, φοβερὸς, βασιλεὺς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.

[00094]    Ὁ μὲν προφητικὸς ταῦτα προηγόρευσε λό γος·

[00095]    τὸν δὲ ἀποστολικὸν ὑποδείκνυσι χορὸν, ἅπαντα τὰ ἔθνη εἰς ὑμνῳδίαν προτρέποντα.

[00096]    Νίκης δὲ ἴδιος ὁ κρότος·

[00097]    καὶ ὁ ἀλαλαγμὸς νικώντων φωνή.

[00098]    Ἕπεται τοίνυν τῷ προτεταγμένῳ τοῦδε τοῦ Ψαλμοῦ ἡ διά νοια.

[00099]    Καὶ γὰρ ἐκεῖνος, μετὰ τὴν ζάλην καὶ τοὺς θο ρύβους, τὴν μηνυομένην προηγόρευσε νίκην.

[00100]    Καὶ οὗτος ὡσαύτως τοῖς τετυχηκόσι τῆς νίκης παρεγγυᾷ τῷ χορηγῷ τῆς νίκης τὸν ὕμνον προσενεγκεῖν·

[00101]    Ὕψι στος γὰρ, φησὶ, καὶ φοβερὸς βασιλεὺς πᾶσιν ὑμῖν ἀπεδείχθη.

[00102]    Καὶ ταῦτα μὲν πάλαι γνώριμα μόνοις ἦν Ἰουδαίοις·

[00103]    ἐπὶ δὲ τοῦ παρόντος, καὶ πάσῃ τῇ φύσει τῶν ἀνθρώπων δεδήλωται.

[00104]    δʹ, εʹ.

[00105]    Ὑπέταξε λαοὺς ἡμῖν, καὶ ἔθνη ὑπὸ τοὺς πόδας ἡμῶν.

[00106]    Ἐξελέξατο ἡμῖν τὴν κληρονομίαν ἑαυτῷ, τὴν καλλονὴν Ἰακὼβ, ἢν ἠγάπησεν.

[00107]    Ἀντὶ τῶν λαῶν, βασιλεῖς ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν, ἀντὶ δὲ τῆς καλλονῆς Ἰακὼβ, ὁ Ἀκύλας τὸ ὑπερήφανον Ἰακώβ.

[00108]    Ὁ ἀποστολικὸς τοίνυν λέγει χορὸς, ὅτι δίκαιον κροτοῦντας καὶ χορεύοντας τὸν ἐπινίκιον ὕμνον τῷ τῶν ὅλων προσφέρειν Θεῷ, καὶ βασι λεῖς ἡμῖν ὑποτάξαντι, καὶ τῶν ἐθνῶν ἁπάντων ἡμῖν τὴν ἀρχὴν δεδωκότι·

[00109]    καὶ πρὸς τούτοις, τὴν καλλο νὴν καὶ τὸ ὑπερφερὲς Ἰακὼβ ἐγχειρίσαντι.

[00110]    Οὐ γὰρ πάντα τὸν Ἰουδαϊκὸν τὸν καλούμενον Ἰακὼβ, ἀλλὰ τὴν καλλονὴν Ἰακὼβ καὶ τὸ ὑπερφερὲς, τὸ ἐξαίρετον τοῦ Ἰακὼβ, τοὺς τῇ πίστει κεκοσμημέ νους, τοὺς ἀναμφιβόλως τὸ κήρυγμα δεξαμένους, τοὺς τὸν χρηστὸν τοῦ Σωτῆρος ὑπελθόντας ζυγόν.

[00111]    Τούτους γὰρ καὶ ἐξελέξατο, καὶ ἠγάπησε, καὶ τοὺς ἀποστολικοὺς ἐνεπίστευσεν οἴακας.

[00112]    ∆υνατὸν δὲ καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς θεάσασθαι τὴν τῆς προφητείας ἀλήθειαν.

[00113]    Ἔστι γὰρ ἰδεῖν τοὺς ἐξ ἁπάντων τῶν ἐθνῶν πεπιστευκότας, τῶν ἀποστολικῶν προκαλινδουμέ νους θηκῶν, καὶ τὴν ὀλίγην κόνιν μετὰ πολλοῦ τοῦ πόθου γεραίροντας, ὥστε κατ' αὐτὸν καὶ βλέ πειν, καὶ ψάλλειν τὸ, Ὑπέταξε λαοὺς ἡμῖν, καὶ ἔθνη ὑπὸ τοὺς πόδας ἡμῶν.

[00114]    ὰʹ.

[00115]    Ἀνέβη ὁ Θεὸς ἐν ἀλαλαγμῷ, Κύριος ἐν φωνῇ σάλπιγγος.

[00116]    Ὁ δὲ ταῦτα, φησὶν, ἅπαντα κατ ορθώσας ∆εσπότης, πρότερον μὲν ἐνηνθρώπησε, καὶ τὴν τοῦ ἀλάστορος κατέλυσε τυραννίδα, ἔπειτα εἰς οὐρανοὺς ἀνελήλυθε τῶν ἐπουρανίων ἡγουμένων δυνάμεων, καὶ χορῶν ἀγγελικῶν, τῶν μὲν κάτω ^[80.1209] βοώντων, Οὗτος ὁ Ἰησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ' ὑμῶν, οὕτως ἐλεύσεται ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν·

[00117]    τῶν δὲ ἄνω παρεγ γυώντων, Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες, ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

[00118]    Τὰς γὰρ τοιαύτας φωνὰς ἀλαλαγμὸν ὠνόμασε καὶ σαλπίγγων φωνὴν, ὡς εἰς ἅπασαν διαδραμούσας τὴν γῆν.

[00119]    ζʹ θ.

[00120]    Ψάλατε τῷ Θεῷ ἡμῶν, ψάλατε·

[00121]    ψάλατε τῷ βασιλεῖ ἡμῶν, ψάλατε.

[00122]    Ὅτι βασιλεὺς πάσης τῆς γῆς ὁ Θεὸς, ψάλατε συνετῶς.

[00123]    Ἐβασίλευσεν ὁ Θεὸς ἐπὶ τὰ ἔθνη, ὁ Θεὸς κάθηται ἐπὶ θρόνου ἁγίου αὑ τοῦ.

[00124]    Ὑμνῳδίαις τοίνυν, καὶ πνευματικαῖς χορείαις, τὸν παμβασιλέα τῶν ὅλων γεραίρετε·

[00125]    ἅπασι γὰρ ἀνθρώποις τὴν οἰκείαν ἔδειξε βασιλείαν, καὶ τὰ ἔθνη πέπεικεν ἅπαντα, ὡς αὐτός ἐστι Θεός τε καὶ Κύριος, τοῖς βασιλικοῖς ἐγκαθήμενος θώκοις.

[00126]    Τὸ δὲ, Ὁ Θεὸς κάθηται ἐπὶ θρόνου ἁγίου αὑτοῦ, τῷ ἀποστολικῷ συνᾴδει ῥητῷ·

[00127]    Ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης, ἐν ὑψηλῷ·

[00128]    τοσούτῳ κρείττων γενό μενος τῶν ἀγγέλων, ὅσῳ διαφορώτερον παρ' αὐτοῖς κεκληρονόμηκεν ὄνομα.

[00129]    Καλῶς δὲ καὶ τὸ Ψάλατε συνετῶς τέθεικε διδάσκων μὴ μόνῃ τῇ γλώττῃ προφέρειν τὴν ὑμνῳδίαν, ἀλλὰ καὶ τὴν διάνοιαν εἰς κατανόησιν τῶν λεγομένων ἐγείρειν.

[00130]    ιʹ.

[00131]    Ἄρχοντες λαῶν συνήχθησαν μετὰ τοῦ Θεοῦ Ἀβραάμ·

[00132]    ὅτι τοῦ Θεοῦ οἱ κραταιοὶ τῆς γῆς σφόδρα ἐπῄρθησαν.

[00133]    Πέρας, φησὶν, αἱ πρὸς τὸν πατριάρχην Ἀβραὰμ ἔλαβον ὑποσχέσεις.

[00134]    Ὑπέσχετο δὲ τῶν ὅλων ὁ Κύριος, ἐν τῷ σπέρματι αὐτοῦ εὐλο γήσειν πάντα τὰ ἔθνη.

[00135]    Τοιγάρτοι καὶ ταῦτα, καὶ οἱ τούτων ἄρχοντες, τοὺς πατρῴους καταλιπόντες Θεοὺς, μετὰ τοῦ Θεοῦ Ἀβραὰμ συναθροίζονται, καὶ τοῦτον οἰκεῖον Θεὸν ὀνομάζουσιν.

[00136]    Ὑπουργοὶ δὲ τῆς τούτων κλήσεως οἱ θεῖοι ἀπόστολοι, τῇ θαυματουργίᾳ τὸ τῆς θεολογίας βεβαιώσαντες ὕψος.

[00137]    Τούτους γὰρ οἱ μὲν Ἑβδομήκοντα κραταιοὺς, ὁ δὲ Ἀκύλας θυρεοὺς, ὁ Θεοδοτίων καὶ ὁ Σύμμαχος ὑπερασπι σμοὺς προσηγόρευσαν.

[00138]    ∆ιὰ πάντων δὲ οὐ μόνον αὐτῶν τὸ ἄναρχον καὶ ἀήττητον, ἀλλὰ καὶ τὸ τῶν ἄλλων δηλοῦται φυλακτικόν.

[00139]    Οἷον γάρ τινες θυρεοὶ καὶ πρόμαχοι τῶν πεπιστευκότων γενόμενοι, οὐκ εἴασαν ἐν τῇ τῶν δεινῶν προσβολῇ ῥαγῆναι τὴν φάλαγγα·

[00140]    ἀλλὰ τοὺς πολεμίους τρεψάμενοι, παιανίζειν τοῖς ὁμοπίστοις παρεγγυῶσι φάσκοντες, Πάντα τὰ ἔθνη, κροτήσατε χεῖρας·

[00141]    ἀλαλάξατε τῷ Θεῷ ἐν φωνῇ ἀγαλλιάσεως·

[00142]    ὅτι Κύριος ὕψιστος, φοβερὸς, βασιλεὺς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν.

[00143]    ΕΡΜΗΝ.

[00144]    ΤΟΥ ΜΖʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00145]    αʹ.

[00146]    Ψαλμὸς ᾠδῆς, τοῖς υἱοῖς Κορέ.

[00147]    ∆ευτέρᾳ Σαββάτου.

[00148]    Καὶ οὗτος ὁ ψαλμὸς ὡσαύτως τὴν αὐ τὴν νίκην προαγορεύει, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ πόλεως τὴν ἰσχύν.

[00149]    βʹ.

[00150]    Μέγας Κύριος, καὶ αἰνετὸς σφόδρα, ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἐν ὄρει ἁγίῳ αὑτοῦ.

[00151]    Καὶ ἤδη προειρήκαμεν, ὡς πόλιν πολλάκις ἡ θεία Γραφὴ οὐ τὴν οἰκοδομίαν, ἀλλὰ τὴν πολιτείαν καλεῖ·

[00152]    τοιγάρ τοι καὶ νῦν μέγαν ἀποδεδεῖχθαι λέγει τῶν ὅλων τὸν Κύριον, διὰ τῶν ὑπ' αὐτοῦ περὶ τὴν αὐτοῦ πόλιν γεγενημένων·

[00153]    ἣν ἐπίσημον ἀπέφηνε τῶν δογμάτων τὸ ὕψος, ὡς ἐπ' ὄρους ὑψηλοῦ καὶ μεγίστου κειμένην.

[00154]    Οὐ δύναται γὰρ, φησὶν ὁ ∆εσπότης, κρυβῆναι πόλις ἐπάνω ὄρους κειμένη.

[00155]    γʹ.

[00156]    Εὐριζῶν ἀγαλλιάματι πάσης τῆς γῆς.

[00157]    Ταύτην δὲ, φησὶν, ἐπ' εὐφροσύνῃ πάσης τῆς γῆς, εὖ καὶ καλῶς καὶ παγίως ἐδείματο.

[00158]    Ὠκοδόμησε γὰρ αὐτὴν, φησὶν ὁ θεῖος Ἀπόστολος, ἐπὶ τῷ θεμελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ προφητῶν, ὄντος ἀκρογω νιαίου αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

[00159]    Καὶ αὐτὸς δὲ ὁ Κύριος πρὸς τὸν μακάριον ἔφη Πέτρον·

[00160]    Καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς.

[00161]    Τὸ οὖν εὐριζῶν, ἀντὶ τοῦ παγίως θεμελιῶν·

[00162]    ὥστε αὐ τὴν ἀτρεμῆ καὶ ἀσάλευτον διαμεῖναι.

[00163]    Ὄρη Σιὼν τὰ πλευρὰ τοῦ βοῤῥᾶ, ἡ πόλις τοῦ βασι λέως τοῦ μεγάλου.

[00164]    Καὶ μέντοι καὶ ὄρεσιν αὐτὴν περιέβαλεν, ὥστε τοῦ βοῤῥᾶ τὴν βλάβην διαφυ γεῖν.

[00165]    Ἀπὸ βοῤῥᾶ γὰρ, φησὶν, ἐκκαυθήσεται τὰ κακὰ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν·

[00166]    καὶ πάλιν, τὸν βοῤῥὰν ἐκδιώξω ἀφ' ὑμῶν·

[00167]    καὶ τὸ Σιὼν δὲ ὄνομα ἐπὶ τῆς πνευματικῆς ὁ θεῖος Ἀπόστολος ἐδέξατο πόλεως.

[00168]    Προσεληλύθατε γὰρ, φησὶν, ὄρει Σιὼν, καὶ πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ.

[00169]    Ὄρη δὲ τὰτὸν βοῤῥὰν ἐξελαύνοντα, καὶ φυλάττοντα τὴν πόλιν ἀλώβητον, εἴποι ἄν τις εἰκότως ἀποστόλους καὶ προ φήτας, καὶ τὰς παντοδαπὰς ἐκείνων διδασκαλίας, καὶ πρὸς τούτοις τοὺς ἐφεστῶτας τοῖς πεπιστευκό σιν ἀγγέλους.

[00170]    Παρεμβαλεῖ γὰρ, φησὶν, ἄγγελος Κυρίου κύκλῳ τῶν φοβουμένων αὐτὸν, καὶ ῥύσεται αὐτούς.

[00171]    δʹ.

[00172]    Ὁ Θεὸς ἐν ταῖς βάρεσιν αὐτῆς γινώσκεται, ὅταν ἀντιλαμβάνηται αὐτῆς.

[00173]    Μία μέν ἐστι κατὰ πᾶσαν γῆν καὶ θάλασσαν Ἐκκλησία·

[00174]    διὸ προσευ ^[80.1213] χόμενοι λέγομεν, Ὑπὲρ ἁγίας καὶ μόνης καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς ἀπὸ περάτων ἕως περάτων τῆς οἰκουμένης.

[00175]    ∆ιῄρηται δὲ πάλιν αὕτη κατὰ πόλεις, καὶ κώμας, καὶ ἀγρούς·

[00176]    ἃς βάρεις ὁ προφητικὸς προσηγόρευσε λόγος.

[00177]    Ὥσπερ ἑκάστη πόλις πολλὰς ἔνδοθεν οἰκίας ἔχει διῃρημένας, μία δὲ ὅμως ὀνομάζεται πόλις·

[00178]    οὕτω μυρίαι καὶ ἀριθμοῦ κρείττους εἰσὶν ἐκκλησίαι, καὶ ἐν νήσοις, καὶ ἐν ἠπεί ροις·

[00179]    εἰς μίαν δὲ κοινῇ πᾶσαι τελοῦσι τῇ συμφωνίᾳ τῶν ἀληθῶν ἡνωμέναι δογμάτων.

[00180]    Ἐν ταύταις ἔφη τὸν τῶν ὅλων Θεὸν ἐπιφαίνεσθαι, τὴν οἰκείαν ἐπικου ρίαν ὀρέγοντα·

[00181]    Ὁ γὰρ Θεὸς ἐν ταῖς βάρεσιν αὐτῆς γινώσκεται, ὅταν ἀντιλαμβάνηται αὐτῆς.

[00182]    Εἶτα τὰς ἐσομένας ἐπαναστάσεις προλέγει, καὶ τὴν τῶν πολεμίων μεταβολήν.

[00183]    εʹ, ὰʹ.

[00184]    Ὅτι ἰδοὺ οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς συνήχθη σαν, διήλθοσαν ἐπὶ τὸ αὐτό.

[00185]    Αὐτοὶ ἰδόντες οὕτως ἐθαύμασαν.

[00186]    Συνέδραμον μὲν γὰρ ὡς πολεμήσον τες·

[00187]    θεασάμενοι δὲ τῆς πολεμουμένης τὸ ἄμαχον κατεπλάγησαν.

[00188]    Ἐταράχθησαν γὰρ, φησὶν, ἐσαλεύθησαν.

[00189]    [ζʹ, ηʹ.] Τρόμος ἐπελάβετο αὐτῶν.

[00190]    Ἐκεῖ ὠδῖνες ὡς τικτούσης·

[00191]    ἐν πνεύματι βιαίῳ συντρίψεις πλοῖα Θαρσεῖς Θεασάμενοι, φησὶ, τὰ ἀῤῥαγῆ τῆς Ἐκκλησίας θεμέλια, καὶ καταμαθόντες τὸ τῆς προῤ ῥήσεως ἀψευδὲς, δέος καὶ φρίκην ἐδέξαντο, καθάπερ οἱ τὰ τῆς θαλάσσης διαπεραιούμενοι νῶτα, καὶ καται γῖσι βαλλόμενοι, καὶ πανωλεθρίαν προσμένοντες.

[00192]    Οὗ δὴ χάριν τοῦ πολεμεῖν καὶ βάλλειν παυσάμε νοι, αὐτοὶ κηρύττουσι τῆς πολεμουμένης τὴν δύ ναμιν, καὶ βοῶσι·

[00193]    θʹ.

[00194]    Καθάπερ ἠκούσαμεν, οὕτως καὶ εἴδομεν·

[00195]    ἐν πόλει Κυρίου τῶν δυνάμεων, ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

[00196]    Τὰς γὰρ περὶ αὐτῆς προῤῥήσεις οὐ βου λόμενοι δέχεσθαι, δι' αὐτῶν ἐθεασάμεθα τῶν πραγμάτων τὴν ἐκείνων ἀλήθειαν.

[00197]    Ὁ Θεὸς ἐθεμελίωσεν αὐτὴν εἰς τὸν αἰῶνα.

[00198]    Αὐτοῦ γάρ ἐστι φωνὴ, Ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς.

[00199]    Οὕτω δείξας ὁ προφητικὸς λόγος τὴν τῶν πολεμίων μεταβολὴν, προλέγει λοιπὸν ὁποίοις οἱ τῆς σωτηρίας τετυχηκότες χρήσονται λόγοις, τὸν εὐεργέτην ὑμνοῦν τες.

[00200]    ιʹ.

[00201]    Ὑπελάβομεν, ὁ Θεὸς, τὸ ἔλεός σου ἐν μέσῳ τοῦ λαοῦ σου.

[00202]    Προσδεχόμεθα, φησὶ, ταύτην σου τὴν ἐπικουρίαν, ὦ ∆έσποτα, τῶν σῶν ἐπαγγελιῶν εἰδότες τὸ ἀψευδές.

[00203]    Σὺ γὰρ εἶπας·

[00204]    Μεθ' ὑμῶν ^[80.1216] εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας, ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.

[00205]    ιαʹ.

[00206]    Κατὰ τὸ ὄνομά σου, ὁ Θεὸς, οὕτως καὶ ἡ αἴνεσίς σου ἐπὶ τὰ πέρατα τῆς γῆς.

[00207]    Οἱ ψευδώνυ μοι θεοὶ οὐκ ἔχουσι συμβαίνουσαν τῇ προσηγορίᾳ τὴν δύναμιν·

[00208]    οὐ γάρ εἰσιν ὃ καλοῦνται.

[00209]    Τῷ δὲ σῷ ὀνόματι, ∆έσποτα, ἕπεται τὰ ἔργα κηρύττοντα τὴν τῆς προσηγορίας ἀλήθειαν.

[00210]    Οὗ δὴ χάριν δικαίως σοι παρὰ πάσης τῆς οἰκουμένης ὁ ὕμνος προσφέρε ται.

[00211]    Ὡς γὰρ ἁπάντων Θεὸς, οὕτω παρὰ πάντων ὑμνεῖται.

[00212]    ∆ικαιοσύνης πλήρης ἡ δεξιά σου.

[00213]    ∆ικαίᾳ γὰρ ψήφῳ χρησάμενος, τοὺς καθ' ἡμῶν ἐπαναστάντας πολεμίους ἐσκέδασας.

[00214]    ιβʹ.

[00215]    Εὐφρανθήτω ὄρος Σιὼν, καὶ ἀγαλλιάσθωσαν αἱ θυγατέρες τῆς Ἰουδαίας, ἕνεκα τῶν κριμάτων σου, Κύριε.

[00216]    Ὄρος Σιὼν τοὺς τὸ ὕψος τῆς θεολογίας πεπιστευμένους ἐκάλεσε·

[00217]    θυγατέρας δὲ τῆς Ἰου δαίας, τὰς κατὰ τὴν οἰκουμένην ἐκκλησίας, ὡς ἀπὸ τῶν ἀποστόλων παγείσας, οἳ ἐξ Ἰουδαίων κατῆγον τὸ γένος.

[00218]    Παρεγγυᾷ δὲ καὶ τοῖς κηρύτ τουσι, καὶ τοῖς ἀκούουσιν, εὐφραίνεσθαι καὶ γανύε σθαι, ἕνεκα τῶν δικαίων τοῦ Θεοῦ κριμάτων, οἷς χρησάμενος τὴν τῆς οἰκουμένης ἐπραγματεύσατο σωτηρίαν.

[00219]    ιγʹ, ιδʹ.

[00220]    Κυκλώσατε Σιὼν, καὶ περιλάβετε αὐτὴν, διηγήσασθε ἐν τοῖς πύργοις αὐτῆς.

[00221]    Θέσθε τὰς καρδίας ὑμῶν εἰς τὴν δύναμιν αὐτῆς, καὶ κατα διέλεσθε τὰς βάρεις αὐτῆς.

[00222]    Σιὼν πάλιν καλεῖ τὸ εὐσεβὲς πολίτευμα, τουτέστι τὴν κατὰ τὴν οἰκουμένην Ἐκκλησίαν.

[00223]    Πύργους δὲ αὐτῆς, τοὺς τῆς ἄκρας ἀρετῆς ἐπειλημμένους, καὶ τὴν τῶν ἀγγέλων πολιτείαν ἐπὶ γῆς μιμουμένους, οἳ πύρ γων δίκην κυκλοῦσιν αὐτὴν καὶ φυλάττουσι.

[00224]    Βάρεις δὲ πάλιν, ὡς καὶ ἤδη προειρήκαμεν, τὰς κατὰ πόλεις, καὶ κώμας, καὶ ἀγροὺς διῃρημένας Ἐκκλησίας·

[00225]    τὴν γὰρ αὐτὴν καὶ μίαν λέγει, καὶ πολλάς.

[00226]    Παρεγ γυᾷ τοίνυν ὁ προφητικὸς λόγος, ἡ τοῦ παναγίου Πνεύματος χάρις, τοῖς τὸ σωτήριον κήρυγμα πιστευ θεῖσι, περινοστεῖν καὶ διατρέχειν, καὶ τούς τε πύργους στηρίζειν τῇ διδασκαλίᾳ, τήν τε ἄλλην αὐτῆς δύναμιν βεβαιοῦν, πρὸς δὲ τούτοις καὶ διανεί μασθαι τὴν τῶν Ἐκκλησιῶν ἐπιμέλειαν·

[00227]    ὃ δὴ καὶ ἐν τῷ τεσσαρακοστῷ πέμπτῳ ψαλμῷ προειρήκαμεν.

[00228]    Τοῦτο γὰρ καὶ ἐνταῦθα παρεγγυᾷ·

[00229]    Καταδιέλεσθε τὰς βάρεις αὐτῆς·

[00230]    ὥστε τοῦτον μὲν ταύτης, ἐκεῖνον δὲ ἐκείνης προμηθεῖσθαι τῆς Ἐκκλησίας, ^[80.1217] καὶ ἑκάστῃ ἐπιστῆναι τὸν γεωργοῦντα καὶ τὴν προσήκουσαν ποιούμενον ἐπιμέλειαν.

[00231]    Καὶ τοῦτο οὐχ ἅπαξ, οὐδὲ δὶς, ἀλλὰ καθ' ἑκάστην γενεὰν ἐπιτελεῖ σθαι κελεύει.

[00232]    ∆ιὸ δὴ καὶ ἐπήγαγεν·

[00233]    Ὅπως ἂν διηγήσησθε εἰς γενεὰν ἑτέραν.

[00234]    [ιεʹ] Ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ Θεὸς ἡμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.

[00235]    Αὐτὸς ποιμανεῖ ἡμᾶς εἰς τοὺς αἰῶνας.

[00236]    Χρὴ γὰρ γενεὰν ἑκάστην τῇ μετ' αὐτὴν παραδιδόναι, ἃ παρὰ τῆς προτέρας παρειλήφαμεν, ὥστε ἐν ἁπάσαις ταῖς γενεαῖς δια πορθμευθῆναι τὸ σωτήριον κήρυγμα, καὶ γνῶναι πάντας ἀνθρώπους, ὅτι οὗτος ἡμῶν καὶ Θεὸς καὶ Κύριος, καὶ ποιμὴν ἀγαθὸς, καὶ αἰώνιος.

[00237]    Ἐπειδὴ γὰρ εἶπε, Καταδιέλεσθε τὰς βάρεις αὐτῆς, καὶ τὸ ποιμαίνειν αὐτοῖς ἐνεχείρισεν, ἀναγκαίως ἐδί δαξεν, ὅτι εἷς ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς, ὁ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τεθεικὼς ὑπὲρ τῶν προβάτων, εἰς αἰῶνα ποιμαί νων, καὶ ποιμαίνων οὐ μόνον τὰ πρόβατα, ἀλλὰ καὶ τοὺς τῶν προβάτων καλουμένους νομέας.

[00238]    ΕΡΜΗΝ.

[00239]    ΤΟΥ ΜΗʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00240]    αʹ.

[00241]    Εἰς τὸ τέλος, τοῖς υἱοῖς Κορὲ ψαλμός.

[00242]    Ὁ θεῖος τῶν ἀποστόλων χορὸς καὶ ἤδη τοῖς ἔθνεσι παρηγγύ ησε τὸν ἐπινίκιον ὕμνον προσενεγκεῖν τῷ Θεῷ·

[00243]    καὶ νῦν ὡσαύτως τοῖς αὐτοῖς ἔθνεσι προσφέρει παραίνε σιν, προσθεῖναι τῇ πίστει τοῦ βίου τὴν ἀρετήν.

[00244]    Καὶ διδάσκει τοῦ πλούτου τὸ μάταιον, καὶ τῆς τοῦ κόσμου σοφίας τὸ ἀκερδές.

[00245]    Προλέγει δὲ καὶ τὴν ἐσομένην κρίσιν, καὶ τὴν ἀξίαν ἀντίδοσιν.

[00246]    ∆ιὰ τοῦτο καὶ εἰς τὸ τέλος ὁ ψαλμὸς ἐπιγέγραπται, ὡς παντὸς τοῦ βίου τὸ τέλος προαγορεύων.

[00247]    βʹ.

[00248]    Ἀκούσατε ταῦτα, πάντα τὰ ἔθνη, ἐνωτίσασθε, πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην.

[00249]    Ὅτι μό νοις Ἰουδαίοις οἱ προφῆται διδασκαλίαν προσ έφερον, παντί που δῆλον·

[00250]    ἀλλ' ἐνταῦθα ὁ προφητικὸς λόγος τὴν οἰκουμένην πᾶσαν εἰς ἀκρόασιν συνεγεί ρει.

[00251]    Τοῦτο δὲ τῆς ἀποστολικῆς χάριτος ἴδιον·

[00252]    αὐ τοῖς γὰρ τὴν τῶν ἁπάντων ἐθνῶν ὁ ∆εσπότης Χριστὸς ἐνεχείρισε σωτηρίαν.

[00253]    Πορευθέντες γὰρ, φησὶ, μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη.

[00254]    ∆ῆλον τοίνυν ὡς ἐξ αὐτῶν οἱ λόγοι προσφέρονται, οὐκ Ἰουδαίοις μόνοις, οὐδὲ τοῖσδε ἢ τοῖσδε τοῖς ἔθνεσιν, ἀλλὰ πάσῃ τῇ τῶν ἀνθρώπων φύσει.

[00255]    γʹ.

[00256]    Οἵ τε γηγενεῖς, καὶ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων.

[00257]    Τινὲς γηγενεῖς τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔαν ἐκάλεσαν, ὡς ἐκ γῆς διαπλασθέντας, καὶ οὐκ ἐκ συνουσίας φύν τας.

[00258]    Ἀλλὰ πόῤῥω τῆς ἀληθείας ὁ λόγος.

[00259]    Οὐ γὰρ τοῖς ἤδη τετελευτηκόσιν, ἀλλὰ τοῖς ἔτι ζῶσι προσφέ ^[80.1220] ρουσι τὴν παραίνεσιν.

[00260]    Τοὺς διαφόρους τοίνυν αἰνίτ τεται βίους·

[00261]    οἱ μὲν γὰρ τὰς πόλεις οἰκοῦσιν, οἱ δὴ ἀγροὺς καὶ κώμας, περὶ τὴν γεωργίαν ἐσχολακό τες.

[00262]    Καὶ οἱ μὲν γὰρ ἡμερώτεροι τῶν ἀνθρώπων, οἱ δὲ ἀγριώτεροι·

[00263]    καὶ οἱ μὲν λογικώτερον ζῶσιν, οἱ δὲ θηριωδέστερον τὰς ἐρήμους οἰκοῦσιν·

[00264]    οἱ μὲν ἁμαξόβιοι προσαγορευόμενοι, οἱ δὲ σκηναῖς ἀντ' οἰκιῶν κεχρημένοι.

[00265]    Τούτους οἶμαι γηγενεῖς ὀνομά ζεσθαι, ὡς τῆς λογικωτέρας ἀφεστηκότας ζωῆς.

[00266]    Ἀντὶ τοῦ, Ἅπαντες ἄνθρωποι, τῶν λεγομένων ἀκούσατε, ἀστοὶ καὶ χωριτικοὶ, ἡμερώτεροι καὶ ἀγριώτεροι, καὶ κοινῇ πάντες καὶ ἰδίᾳ.

[00267]    Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν.

[00268]    Ἀντὶ γὰρ τοῦ, οἱ γηγενεῖς καὶ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων, ἡ ἀνθρωπότης, εἶπε, καὶ προσέτι υἱοὶ ἑκάστου ἀνδρὸς, ἀντὶ τοῦ, Καὶ κοινῇ ἡ φύσις ἀκουσάτω τῶν λεγομένων, καὶ ἰδίᾳ ἕκαστος τὴν ὠφέλειαν καρπούσθω.

[00269]    Ἐπὶ τὸ αὐτὸ πλούσιος καὶ πένης.

[00270]    Κατὰ τ' αὐτὸ καὶ οἱ πλούτῳ κομῶντες, καὶ οἱ πενίᾳ συζῶντες, τὴν παραί νεσιν δέξασθαι.

[00271]    Πλούτου γὰρ καὶ πενίας ὁ διδασκα λικὸς λόγος οὐκ οἶδε διαφοράν.

[00272]    δʹ, εʹ.

[00273]    Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέ τη τῆς καρδίας μου σύνεσιν.

[00274]    Κλινῶ εἰς παραβολὴν τὸ οὖς μου·

[00275]    ἀνοίξω ἐν ψαλτηρίῳ τὸ πρόβλημά μου.

[00276]    Σοφίας, φησὶ, μεστὰ τὰ παρ' ἐμοῦ προσφερόμενα ῥήματα·

[00277]    μεμάθηκα δὲ ταῦτα τοῖς ἐν βάθεσι κε κρυμμένοις τοῦ Κυρίου λόγοις τὴν ἀκοὴν ὑποθείς.

[00278]    Ἃ δὲ διὰ τῆς ἀκοῆς ἐδεξάμην, ταῦτα ὡς δι' ὀργάνου προφέρω τῆς γλώττης.

[00279]    Βούλεται δὲ εἰπεῖν, ὅτι Οὐδὲν ἴδιον φθέγγομαι, ἀλλὰ τῆς θείας εἰμὶ χάριτος ὄρ γανον.

[00280]    Παραβολὰς δὲ καλεῖ τοὺς αἰνιγματώδεις λόγους.

[00281]    Καὶ γὰρ ὁ Κύριος παραβολικῶς τοῖς ὄχλοις διαλεγόμενος, τοῖς ἀποστόλοις κατ' οἶκον τούτων τὰς ἑρμηνείας προσέφερεν.

[00282]    [∆ιὸ ἐξ αὐτῶν τοῦ προσώπου καὶ οἱ ἔμπροσθεν ἀνεφωνοῦντο ψαλμοί.

[00283]    Ὁ τοίνυν χορὸς ὁ ἀποστολικὸς τὴν σοφίαν τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ τὸν Χριστόν·

[00284]    Χριστὸς γὰρ Θεοῦ δύναμις καὶ Θεοῦ σοφία·

[00285]    διὰ στόματος φέρων, ἔλεγε, Τὸ στό μα μου λαλήσει σοφίαν·

[00286]    ἐπειδὴ τὸν Χριστὸν θεο λογοῦντες εἰς πᾶν γένος ἀνθρώπων ἐκήρυττον τῷ ἑαυτῶν στόματι.

[00287]    Τὰ δὲ τῆς διανοίας αὐτῶν οὐδὲν ἕτερον ἢ συνέσεις ἐμελέτα.

[00288]    Οὕτω δὲ αὐτῶν ἠκόνητο πρὸς σύνεσιν ὁ νοῦς, ὡς τὰς παραβολὰς τοῦ Σωτῆ ρος ἡμῶν τὰς ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις φερομένας συνεῖ ναι πάσας, καὶ πρὸ τῆς αὐτοῦ ἑρμηνείας.

[00289]    Αὐτίκα γοῦν, μετὰ τὴν ἔκθεσιν τῶν παραβολῶν, ὁ μὲν Σωτὴρ ἠρώτα αὐτοὺς λέγων, Συνήκατε ταῦτα πάντα;

[00290]    οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ, Ναί.

[00291]    Ἡ καρδία τοίνυν αὐτῶν ἐμελέτα συνέσεις.

[00292]    Εἶτ' ἐπὶ τούτοις ἀνοίξω ἐν ψαλ ^[80.1221] τηρίῳ τὸ πρόβλημά μου.

[00293]    Ἐγὼ μὲν γὰρ, φησὶ, ἀκονή σας τὸ διανοητικόν μου εἰς σύνεσιν τῶν σωτηρίων παραβολῶν δεδύνημαι ἐπακολουθῆσαι τῇ ἐμφερομέ νῃ ἐν αὐταῖς διανοίᾳ·

[00294]    τοῖς δὲ μὴ τοῦτο πράττειν δυναμένοις διὰ νηπιότητα, ἀνοίξω τὰ κεκρυμμένα καὶ διασαφήσω τὰ προβλήματα καὶ τὰς παραβολάς·

[00295]    καὶ ταῦτα πράξω διὰ τοῦ ἐμοῦ ψαλτηρίου τοῦ σω ματικοῦ δηλαδὴ ὀργάνου, ὅπερ ὄργανον τῆς ἐνοικού σης ἐν αὐτῷ ψυχῆς τυγχάνον ἀντὶ Ψαλτηρίου αὐτῇ παραδέδοται, πρὸς τὸ ἀνακρούεσθαι ἐν αὐτῷ τῷ Θεῷ τοὺς ὕμνους καὶ ἀναπέμπειν ἕκαστον αἰσθητήριον, καὶ μέλος καὶ μέρος τοῦ σώματος ἐπιστημόνως κινοῦσαν.] Ταῦτα ὡς ἐν προοιμίῳ διεξελθὼν, ἄρχεται λοιπὸν τῆς παραινέσεως.

[00296]    ὰʹ.

[00297]    Ἱνατί φοβοῦμαι ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ;

[00298]    ἡ ἀνομία τῆς πτέρνης μου κυκλώσει με.

[00299]    ∆έδια καὶ τρέμω τὴν ἡμέραν τῆς ἀνταποδόσεως, ἐν ᾗ ὁ δίκαιος Κριτὴς ἀνταποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.

[00300]    [Τοῦτο δὲ γνόντες καὶ αὐτοὶ τὸν τοιοῦτον πρὸ ὀφθαλμῶν ἀναλάβετε φόβον.

[00301]    Εἰ γὰρ ἐγὼ ὁ δεδυνημένος εἰπεῖν, Τὸ στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου συνέσεις, κλινῶ εἰς παραβολὴν τὸ οὖς μου, μετὰ ταῦτα ἔμφοβός εἰμι καὶ ἔντρομος·

[00302]    διατί οὐχὶ καὶ ὑμεῖς·

[00303]    Εἰ δέ τις πυνθάνοιτο ἱνατί φοβοῦμαι, ἀκουέτω μετὰ παῤῥησίας·

[00304]    ἔστι τις ἡμέρα πονηρὰ περὶ ἧς μυρία ἐν ταῖς προφητικαῖς ἀνα φωνεῖται Γραφαῖς] Αἴτιος δέ μοι τοῦ δέους ὁ παρά νομος βίος, δι' ὃν τῆς εὐθείας ἐξετράπην ὁδοῦ.

[00305]    Τὴν γὰρ πτέρναν ἔνιοι μὲν τοῦ βίου τὴν ὁδὸν προσηγό ρευσαν·

[00306]    ἐγὼ δὲ οἶμαι τὴν ἀπάτην αἰνίττεσθαι, ἐκ μεταφορᾶς τῶν δρομέων, ὡς καὶ ἤδη προειρήκαμεν, οἳ τῇ πτέρνῃ πολλάκις τοὺς ἀνταγωνιστὰς καταβάλ λουσι.

[00307]    Τοῦτο ἡμᾶς καὶ ὁ Ἡσαῦ ἐδίδαξεν ὀδυρόμενος·

[00308]    ∆ικαίως γὰρ, φησὶν, ἐπεκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰακώβ·

[00309]    ἐπτέρνικέ με γὰρ ἤδη δεύτερον τοῦτο·

[00310]    τά τε πρωτοτόκιά μου εἴληφε, καὶ νῦν ἔλαβε τὴν εὐλογίαν μου.

[00311]    Πονηρὰν δὲ ἡμέραν τὴν τῆς κρίσεως προσηγόρευσε, κατὰ τὸ παρ' ἡμῖν πολιτευό μενον ἔθος.

[00312]    Εἰώθασι γὰρ πολλοὶ κακὴν ὀνομάζειν ἡμέραν, ἐν ᾗ λυπηροῖς τισιν αὐτοὺς συμβαίνει περι πεσεῖν.

[00313]    [Εἰκότως τοίνυν οὕτως προσαγορεύεται, ὡς ἂν τῆς ἑκάστου πονηρίας οὖσα ἐλεγκτική·

[00314]    καὶ ὡς τὰς κολάσεις τοῖς ἀσεβέσι διὰ τῆς περιμενούσης αὐτοῖς ὀργῆς ἐπάγουσα.

[00315]    ∆ιὰ τοῦτο κἀγὼ φρίττω ὁ ταῦτα φθεγγόμενος·

[00316]    ἡ γὰρ ἀνομία τῆς πτέρνης μου κατ' αὐτὴν ἐκείνην τὴν πονηρὰν κυκλώσει με.

[00317]    Ἀνομία δὲ πτέρνης λέλεκται ἡ τῆς ὁδοῦ, καθ' ἣν τὸν παρόντα βίον διανύομεν, παρεκτροπὴ ἤγουν ^[80.1224] ἀπάτη.] Οὕτω καὶ ὁ θεῖος Ἀπόστολος τὴν τῆς κρί σεως ἡμέραν καλεῖ·

[00318]    Κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου, καὶ ἀμετανόητον καρδίαν, θησαυρίζεις ἑαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς, καὶ ἀποκαλύψεως καὶ δικαιοκρισίας Θεοῦ, ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.

[00319]    ζʹ.

[00320]    Οἱ πεποιθότες ἐπὶ τῇ δυνάμει αὐτῶν, καὶ ἐπὶ τῷ πλήθει τοῦ πλούτου αὐτῶν καυχώμενοι.

[00321]    Ἐγὼ μὲν, φησὶ, δέδια καὶ τρέμω τὴν προσδοκωμέ νην ἡμέραν·

[00322]    ὑμεῖς δὲ οἱ τῷ πλούτῳ κομῶντες, ἐκεί νης μὲν οὐδεμίαν ποιεῖσθε φροντίδα, τῇ δὲ ὑπερ ηφανίᾳ τῆς περιουσίας μεγαλαυχούμενοι, ὡς μονί μοις θαῤῥεῖτε τοῖς ῥέουσιν.

[00323]    ηʹ, θʹ.

[00324]    Ἀδελφὸς οὐ λυτροῦται, λυτρώσεται ἄν θρωπος;

[00325]    οὐ δώσει τῷ Θεῷ ἐξίλασμα ἑαυτοῦ.

[00326]    Καὶ τὴν τιμὴν τῆς λυτρώσεως τῆς ψυχῆς αὐτοῦ.

[00327]    Ἔδει δὲ συνιδεῖν ὑμᾶς, ὡς οὔτε προγόνων καὶ ἀδελφῶν ἀρετὴ καὶ εὐσέβεια τοὺς τούτων γεγυμνωμένους ὀνίνησιν, οὔτε μετὰ τὴν ἐντεῦθεν ἐκδημίαν δυνα τὸν διὰ χρημάτων πορίσασθαι σωτηρίαν.

[00328]    Κατὰ γὰρ τὸν παρόντα βίον λύτρον ἀνδρὸς, ᾗ φησὶν ὁ Σοφὸς, ὁ ἴδιος πλοῦτος.

[00329]    Ταύτην προσενεγκὼν τοῖς πλούτῳ κακῶς κεχρημένοις τὴν συμβουλὴν, πρὸς τοὺς τῆς ἀρετῆς ἐργάτας μεταφέρει τὸν λόγον, καί φησι·

[00330]    Καὶ ἐκοπίασεν εἰς τὸν αἰῶνα.

[00331]    [ιʹ, ιαʹ.] Καὶ ζήσεται εἰς τέλος.

[00332]    Οὐκ ὄψεται καταφθορὰν, ὅταν ἴδῃ σοφοὺς ἀποθνήσκοντας.

[00333]    Ὁ γὰρ τοὺς ὑπὲρ εὐ σεβείας καὶ δικαιοσύνης ὑπομείνας ἱδρῶτας, καὶ τοὺς ὑπὲρ αἰωνίων ἀγαθῶν ἀναδεξάμενος πόνους, τὴν ἀνώλεθρον ἔχει ζωὴν τῶν πόνων καρπόν·

[00334]    καὶ τοῖς τοῦ κόσμου σοφοῖς, οὓς μωροὺς ὁ ἀποστολικὸς ὀνομάζει λόγος, οὐ κοινωνήσει τῆς αἰωνίου φθορᾶς, καὶ τῆς ἀεὶ τιμωρίας.

[00335]    Ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἄφρων καὶ ἄνους ἀπολοῦνται.

[00336]    Οὗτοι γὰρ, φησὶν, οἱ καλού μενοι σοφοὶ, οὐδεμίαν ἐκ τῆς σοφίας ὠφέλειαν εὑρά μενοι, τὸν αὐτὸν τοῖς ἀμαθέσι τίσουσιν ὄλεθρον.

[00337]    Οὕτω γὰρ ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν·

[00338]    Ὁμοῦ ἀνόητος καὶ ἀμαθὴς ἀπολοῦνται.

[00339]    Καὶ καλεῖ μὲν ἀνόη τον τὸν καλούμενον σοφὸν, ὡς συνεῖναι τὸ δέον οὐκ ἐθελήσαντα·

[00340]    ἀμαθῆ δὲ τὸν τῆς μὲν σοφίας ἀμύητον, κακίᾳ δὲ ὅμως συζήσαντα.

[00341]    Καὶ καταλείψουσιν ἀλλοτρίοις τὸν πλοῦτον αὐ τῶν.

[00342]    [ιβʹ] Καὶ οἱ τάφοι αὐτῶν οἰκίαι αὐτῶν εἰς τὸν αἰῶνα·

[00343]    σκηνώματα αὐτῶν εἰς γενεὰν καὶ γενεάν.

[00344]    Οὐ μόνης δὲ τῆς σοφίας, ἀλλὰ καὶ τῆς δυναστείας, καὶ τῆς περιουσίας γυμνωθέντες ἁπάσης, δέξονται ^[80.1225] τοῦ βίου τὸ τέλος, ἀπὸ τῶν περιφανῶν οἰκιῶν τοῖς τάφοις παραπεμπόμενοι, καὶ ταύτας οἰκεῖν δι' αἰῶνος ἀναγκαζόμενοι.

[00345]    Ἐπεκαλέσαντο τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἐπὶ τῶν γαιῶν.

[00346]    Καὶ μὴν, φησὶν, ἀπὸ τῶν ὀνομάτων αὐτῶν τὰ κτήματα αὐτῶν προσ ηγόρευται.

[00347]    Τοῦ δεῖνος γὰρ ἡ οἰκία, καὶ τοῦ δεῖνος ὁ ἀγρὸς, καὶ τοῦ δεῖνος ὁ οἰκέτης·

[00348]    ἀλλὰ σὺν τῇ δεσποτείᾳ ἡ τῶν ὀνομάτων ἀμείβεται προσηγορία.

[00349]    Ὥσπερ γὰρ ἕτεροι κύριοι τῶν ὑπ' ἐκείνων κατα λειφθέντων ἐγένοντο, οὕτω γενήσεται καὶ τῶν ὀνο μάτων ἐναλλαγή.

[00350]    Πάλιν γὰρ ἐκ τούτων αἱ προσηγο ρίαι τεθήσονται.

[00351]    ∆ιὰ πάντων δὲ ἡμᾶς ὁ λόγος διδάσκει, μὴ θαῤῥεῖν τοῖς παροῦσιν, ἀλλὰ τῶν μελλόντων ἐπιμελεῖσθαι.

[00352]    ιγʹ.

[00353]    Καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε·

[00354]    παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις, καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς.

[00355]    Ταύτης δέ φησιν αἴτιον τῆς ἀνοίας, τὸ μὴ θελῆσαι συνιέναι ἡμᾶς τὴν οἰκείαν τιμὴν, καὶ τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ δοθεῖσαν ἡμῖν ἀξίαν, ἀλλὰ τὸν κτηνώδη καὶ θηριώδη βίον ἀσπάσασθαι.

[00356]    ιδʹ.

[00357]    Αὕτη ἡ ὁδὸς αὐτῶν σκάνδαλον αὐτοῖς.

[00358]    Εἰς δὲ τὴν ἀλογίαν ἐξέπεσον, κάκιστον ἐξ ἀρχῆς ἐσχηκότες τρόπον, καὶ ἐπὶ τὰς πονηρὰς ἐκκλίναντες πράξεις.

[00359]    Ὁδὸν γὰρ τὰς πράξεις ὠνόμασεν.

[00360]    Καὶ μετὰ ταῦτα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν εὐδοκήσουσιν.

[00361]    Μεταμελείᾳ δὲ χρήσονται μετὰ τὴν ἐντεῦθεν ἐκδη μίαν, οὐδὲν ἐκ ταύτης λοιπὸν ποριζόμενοι κέρδος.

[00362]    ιεʹ.

[00363]    Ὡς πρόβατα ἐν ᾅδῃ ἔθεντο, θάνατος ποιμανεῖ αὐτούς.

[00364]    Τοῦτο σαφέστερον ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν·

[00365]    Ὡς πρόβατα ᾅδου ἔταξαν ἑαυτοὺς, θάνατος νεμήσει αὐτούς·

[00366]    αὐτοὶ γὰρ ἑαυτοῖς τὰς κολάσεις προὐξένησαν, καὶ τὸν θάνατον προείλοντο τῆς ζωῆς.

[00367]    Καὶ κατακυριεύσουσιν αὐτῶν οἱ εὐθεῖς τὸ πρωΐ·

[00368]    καὶ ἡ βοήθεια αὐτῶν παλαιωθήσεται ἐν τῷ ᾅδῃ, ἐκ τῆς δόξης αὑτῶν ἐξώσθησαν.

[00369]    Οἱ δὲ νῦν ὑπ' αὐτῶν ἀδικούμενοι καὶ καταφρονούμενοι, τὴν κατ' αὐτοὺς οὐκ εἰς μακρὰν σχήσουσιν ἐξουσίαν.

[00370]    Πάσης γὰρ τῆς προτέρας εὐημερίας γεγυμνωμένοι τῷ θανάτῳ παραδοθήσονται.

[00371]    Συνᾴδει δὲ τούτοις καὶ ἡ τοῦ Κυρίου παραβολὴ, τὸν μὲν Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις δεικνῦσα τοῦ Ἀβραάμ·

[00372]    τὸν δὲ ἀλαζόνα πλούσιον πικρῶς κολαζόμενον, καὶ τοῦ πένητος ^[80.1228] ἱκέτην γινόμενον·

[00373]    οὕτω τὸ ἐκείνων τέλος δι εξελθὼν, ἱκετείαν τῷ Θεῷ προσφέρει.

[00374]    Ὁ τούτοις δὲ χρησάμενος τοῖς λόγοις, μὴ τὴν αὐτὴν ἐκείνοις τελευτὴν ὑπομεῖναι αἰτεῖ·

[00375]    φησὶ δὲ οὕτως·

[00376]    ιὰʹ.

[00377]    Πλὴν ὁ Θεὸς λυτρώσεται τὴν ψυχήν μου ἐκ χειρὸς ᾅδου, ὅταν λαμβάνῃ με.

[00378]    Μετὰ ταῦτα τοῖς πενίᾳ συμβιοτεύουσι, καὶ διὰ τὴν τῶν πλουσίων τρυχομένοις ἀλαζονείαν, εἰσήγησιν εἰσφέρει καὶ συμβουλήν.

[00379]    ιζʹ, ιηʹ.

[00380]    Μὴ φοβοῦ ὅταν πλουτήσῃ ἄνθρωπος, ἢ ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ.

[00381]    Ὅτι οὐκ ἐν τῷ ἀποθνήσκειν αὐτὸν λήψεται τὰ πάντα, οὐδὲ συγ καταβήσεται αὐτῷ ἡ δόξα αὐτοῦ.

[00382]    Μὴ μέγα τι, φησὶ, νόμιζε τὴν παροῦσαν εὐημερίαν·

[00383]    οὐ μόνιμος γὰρ ὁ περίβλεπτος πλοῦτος.

[00384]    Οἱ γὰρ ἐπὶ τούτῳ τὰς ὀφρῦς ἀνασπῶντες, καὶ τὰς γνάθους φυσῶντες, μικρὸν ὕστερον τὰ πάντα καταλείψαντες, τῷ θανάτῳ παραδοθήσονται.

[00385]    ιθʹ.

[00386]    Ὅτι ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν ζωῇ αὐτοῦ εὐλογη θήσεται.

[00387]    Ζῶντα, φησὶ, τὸν πλούτῳ κομῶντά τινες μακαρίζουσιν·

[00388]    ἀποθανόντα μέντοι τρισάθλιον ὀνομάζουσιν.

[00389]    Ἐξομολογήσεταί σοι, ὅταν ἀγαθύνῃς αὐτῷ.

[00390]    Τοῦτο σαφέστερον ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν·

[00391]    Ἐπαινέσει σε ἐὰν καλῶς ποιήσῃς αὐτοῖς.

[00392]    Οὗτος γὰρ ὁ ἀληθὴς ἔπαινος, τὸ μὴ μόνον ζῶντα, ἀλλὰ καὶ τετελευτηκότα ἀοίδιμον εἶναι καὶ πολυ θρύλλητον.

[00393]    Ἄξιος δὲ τοιούτων ἐπαίνων ὁ εἰς οἰκείαν ὠφέλειαν τὸν πλοῦτον οἰκονομήσας·

[00394]    ἡ γὰρ εἰς τοὺς ἄλλους εὐεργεσία εἰς αὐτὸν ἀνατρέχει τὸν εὐεργέτην.

[00395]    κʹ.

[00396]    Εἰσελεύσεται ἕως γενεᾶς πατέρων αὑτοῦ, ἕως αἰῶνος οὐκ ὄψεται φῶς.

[00397]    Ἀντὶ τοῦ εἰσ ελεύσεται, εἰσελεύσῃ οἱ τρεῖς ἡρμήνευσαν.

[00398]    Ὄψει, φησὶ, τοῦτον πρὸς ὃν εἶπον·

[00399]    Μὴ φοβοῦ ὅταν πλου τήσῃ ἄνθρωπος, τὸν αὐτὸν τοῖς πατράσιν ὑπομέ νοντα θάνατον·

[00400]    καὶ οὐ μόνον τοῦ παρόντος φωτὸς, ἀλλὰ καὶ τοῦ αἰωνίου στερούμενον.

[00401]    καʹ.

[00402]    Καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκεν, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις, καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς.

[00403]    Αἰτία δὲ τούτων ἡ κτηνώδης ζωὴ, ἢν τῶν ἀνθρώπων οἱ πλείους προείλοντο, τὴν παρὰ τοῦ Θεοῦ δεδομένην ἀποβεβληκότες τιμήν.

[00404]    Λογικοὶ γὰρ λεγόμενοι, τὴν ἀλογίαν ἠγάπησαν.

[00405]    ΕΡΜΗΝ.

[00406]    ΤΟΥ ΜΘʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00407]    αʹ.

[00408]    Ψαλμὸς τῷ Ἀσάφ.

[00409]    Ἄλλου χοροῦ ψαλ ^[80.1229] μῳδῶν χοροδιδάσκαλος οὗτος, ὡς ἡ τῶν Παραλει πομένων ἐδίδαξεν ἱστορία.

[00410]    Τὰ μὲν γὰρ ἀπὸ τοῦ τεσσαρακοστοῦ πρώτου προηρμηνευμένα οἱ Κορὲ υἱοὶ, κορυφαῖοι καὶ αὐτοὶ χοροῦ ἑτέρου γενό μενοι, ᾄδειν ἐνεχειρίσθησαν.

[00411]    Ἔχουσι δὲ καὶ ἄλλους ψαλμοὺς, τὴν αὐτῶν ἐπιγραφὴν ἔχοντας, οὓς, εἰ ὁ Θεὸς ἐπιτρέψειεν, ἑρμηνεύσομεν.

[00412]    Ὁ δὲ παρὼν ψαλμὸς, τῷ Ἀσὰφ ἀνακείμενος, σύμφωνός ἐστι τῷ προτεταγμένῳ ψαλμῷ·

[00413]    καὶ αὐτὸς γὰρ τὸ μέλλον προαγορεύει κριτήριον, καὶ τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν τὴν ἐπιφάνειαν.

[00414]    Προαγορεύει μέντοι καὶ τὴν καινὴν διαθήκην, δεικνὺς τὴν κατὰ νόμον λατρείαν οὐ θυμήρη Θεῷ.

[00415]    Θεὸς θεῶν Κύριος ἐλάλησε, καὶ ἐκάλεσε τὴν γῆν, ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσ μῶν.

[00416]    Καὶ ὁ πρὸ τούτου ψαλμὸς πάντας ἀνθρώπους εἰς διδασκαλίαν ἐκάλεσε, καὶ οὗτος ὡσαύτως πάντα τῆς οἰκουμένης τὰ πέρατα.

[00417]    Τὸ γὰρ, Ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσμῶν, τοῦτο δηλοῖ.

[00418]    Τὸ δὲ Θεὸς θεῶν, οἱ τρεῖς ἑτέρως ἡρμήνευσαν, Ἰσχυρὸς Θεὸς λαλήσας ἐκάλεσε τὴν γῆν.

[00419]    Οἱ δὲ Ἑβδομήκοντα θεοὺς ὀνομάζουσι τοὺς ἄρχειν λαχόντας, καὶ κρίνειν πεπιστευμένους, ὅπερ ἴδιον μόνου Θεοῦ.

[00420]    Τοῦτο ἡμᾶς ὁ ὀγδοηκοστὸς πρῶτος διδάσκει ψαλμὸς, καὶ αὐτὸς τῷ Ἀσὰφ ἐπιγεγραμμένος.

[00421]    Εἰρηκὼς γὰρ, Ὁ Θεὸς ἔστη ἐν συναγωγῇ θεῶν·

[00422]    ἐν μέσῳ δὲ θεοὺς διακρινεῖ·

[00423]    ἐπήγαγεν·

[00424]    Ἕως πότε κρίνετε ἀδικίαν, καὶ πρόσωπα ἁμαρτωλῶν λαμβάνετε;

[00425]    κρίνατε ὀρφανῷ καὶ πτωχῷ·

[00426]    ταπεινὸν καὶ πένητα δικαιώσατε.

[00427]    Τοῦτο δὲ ἱερέων ἴδιον, καὶ τῶν ἄλλων, ὅσοι τὸ δικάζειν ἐνεχειρίσθησαν.

[00428]    Οὕτω καὶ ὁ νόμος διαγορεύει, Θεοὺς οὐ κακολογήσεις, καὶ ἄρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐκ ἐρεῖς κακῶς.

[00429]    Κυρίως δ' ἂν θεοὶ κληθεῖεν οἱ κατ' εἰκόνα θείαν γεγενημένοι, καὶ ἀκήρατον τὴν εἰκόνα φυλάξαντες.

[00430]    Ὁ γὰρ τούτων Θεὸς πᾶσαν συνάγει τὴν οἰκουμένην εἰς τὸ δικαστήριον.

[00431]    βʹ.

[00432]    Ἐκ Σιὼν εὐπρέπεια τῆς ὡραιότητος αὐ τοῦ.

[00433]    Αὐτὸς δὲ οὗτός ἐστιν ὁ ἐν τῇ Σιὼν τὴν οἰ κείαν εὐπρέπειαν καὶ ὡραιότητα δείξας, καὶ τὰ σωτήρια καταδεξάμενος πάθη, ὁ ὡραῖος κάλλει παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων ὀνομασθεὶς ἐν τοῖς ἑρμηνευθεῖσι ψαλμοῖς.

[00434]    γʹ.

[00435]    Ὁ Θεὸς ἐμφανῶς ἥξει, ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ οὐ παρασιωπήσεται.

[00436]    Μὴ γὰρ δὴ νομίσητε κατὰ τὴν προτέραν αὐτοῦ παρουσίαν καὶ τὴν δευτέραν γενήσεσθαι.

[00437]    Τότε μὲν γὰρ τῇ εὐτελείᾳ καὶ τῇ πτωχείᾳ συνεκάλυψε τὴν οἰκείαν μεγαλοπρέπειαν·

[00438]    ^[80.1232] νῦν δὲ προφανῆ δείξει πᾶσι τὴν δεσποτείαν, καὶ τὴν βασιλείαν, οὐκέτι μακροθυμίᾳ χρώμενος, ἀλλὰ κρίνων δικαίως.

[00439]    Τοῦτο γὰρ εἶπεν, Οὐ παρασιωπή σεται.

[00440]    Πῦρ ἐνώπιον αὐτοῦ καυθήσεται, καὶ κύκλῳ αὐτοῦ καταιγὶς σφοδρά.

[00441]    Ταῦτα ὁ μακά ριος ∆ανιὴλ ἐθεάσατο·

[00442]    Ποταμὸς γὰρ, φησὶ, πυρὸς εἷλκεν ἔμπροσθεν αὐτοῦ·

[00443]    ὁ θρόνος αὐτοῦ φλὸξ πυρὸς, οἱ τροχοὶ αὐτοῦ πῦρ φλέγον.

[00444]    δʹ.

[00445]    Προσκαλέσεται τὸν οὐρανὸν ἄνω, καὶ τὴν γῆν, τοῦ διακρῖναι τὸν λαὸν αὑτοῦ.

[00446]    Καὶ τὴν νομοθε σίαν ποιησάμενος, τῷ μακαρίῳ προσέταξε Μωσῇ συναγαγεῖν τὸν λαὸν, καὶ διαμαρτύρασθαι τὸν οὐρα νὸν καὶ τὴν γῆν·

[00447]    ὅπερ καὶ τῆς ᾠδῆς τοῦτο προοί μιον ἐποιήσατο·

[00448]    Πρόσεχε, οὐρανὲ, καὶ λαλήσω, καὶ ἀκουέτω γῆ ῥήματα ἐκ στόματός μου.

[00449]    Καλεῖ δὲ εἰς μαρτυρίαν οὐχ ὡς ἔμψυχα ταῦτα, ἀλλ' ὡς τῶν ἄλλων περιεκτικὰ ποιημάτων, εἰς φόβον τῶν ἀκουόντων.

[00450]    Οὕτως ὁ μακάριος Ἀβραὰμ τὰς ἑπτὰ ἀμνάδας ἔστησεν εἰς μαρτύριον, καί φησιν, ὅτι Ἐμόν ἐστι τὸ φρέαρ.

[00451]    Οὕτω τὸν βουνὸν ὁ Ἰακὼβ καὶ ὁ Λάβαν βουνὸν μαρτυρίας ἐκάλε σεν.

[00452]    εʹ, ὰʹ.

[00453]    Συναγάγετε αὐτῷ τοὺς ὁσίους αὐτοῦ, τοὺς διατιθεμένους τὴν διαθήκην αὐτοῦ ἐπὶ θυ σίαις.

[00454]    Καὶ ἀναγγελοῦσιν οἱ οὐρανοὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, ὅτι ὁ Θεὸς κριτής ἐστι.

[00455]    ∆ιὰ μὲν τῶν προειρημένων τὸ φοβερὸν αὐτοῦ κριτήριον ἔδειξε·

[00456]    διὰ δὲ τούτων, καὶ τῶν ἑξῆς, διδάσκει τὸ ἀτελὲς τῆς κατὰ νόμον λατρείας, καὶ ὅτι τῶν προσφερομέ νων ἱερείων Θεῷ θυμῆρες οὐδέν.

[00457]    Ὁσίους δὲ καλεῖ, τὸν Μωσέα, τὸν Ἀαρὼν, τὸν Ἐλεάζαρον, τὸν Φινεὲς, καὶ τοὺς μετ' αὐτοὺς ἅπαντας κατὰ νόμον ἱερατεύσαντας.

[00458]    Συναχθῆναι δὲ αὐτοὺς κελεύει, οὐχ ἵνα δίκας εἰσπράξηται, οἷα δὴ ἐναντία πεφρονη κότας·

[00459]    αὐτοῦ γὰρ ὁ νόμος, καὶ τούτῳ πειθόμενος τῶν προειρημένων ἕκαστος τὰς θυσίας προσέφερεν·

[00460]    ἀλλ' ἵνα καὶ διὰ τῶν παρόντων τὸν οἰκεῖον δείξῃ σκοπὸν, καὶ τὴν νηπίοις ἁρμόττουσαν καταπαύσας διδασκαλίαν, τὰ τέλεια προσενέγκῃ παθήματα.

[00461]    Τού των δὲ, φησὶ, γινομένων, θαυμάσουσιν οἱ οὐρανοὶ τῆς ψήφου τὸ δίκαιον.

[00462]    ∆ιὰ δὲ τῶν οὐρανῶν τὰς οὐρα νίους δυνάμεις ᾐνίξατο.

[00463]    ζʹ.

[00464]    Ἄκουσον, λαός μου, καὶ λαλήσω σοι.

[00465]    Καὶ δεικνὺς πρὸς ποῖον λαὸν διαλέγεται, ἐπήγαγεν·

[00466]    Ἰσραὴλ, καὶ διαμαρτύρομαί σοι.

[00467]    Εἶτα τὴν οἰκείαν δείκνυσι δεσποτείαν·

[00468]    Ὁ Θεὸς, ὁ Θεός σού εἰμι ἐγώ.

[00469]    Ὁ τῆς Αἰγυπτιακῆς σε δουλείας ἐλευ ^[80.1233] θερώσας, ὁ τὴν διὰ τῆς θαλάττης ὁδὸν δωρησάμε νος, ὁ ἐν ἐρήμῳ διαθρέψας, ὁ τὸν νόμον ἐκεῖνόν σοι δεδωκώς.

[00470]    Μὴ γὰρ δὴ ἄλλον με νομοθέτην νομί σῃς τῶν νόμων ὁρῶν τὸ διάφορον.

[00471]    ηʹ.

[00472]    Οὐκ ἐπὶ ταῖς θυσίαις σου ἐλέγξω σε·

[00473]    τὰ δὲ ὁλοκαυτώματά σου ἐνώπιόν μού ἐστι διαπαντός.

[00474]    Οὐκ ἀμέλειάν σοι, φησὶ, θυσιῶν ἐγκαλῶ·

[00475]    προσφέρεις γὰρ ταύτας διηνεκῶς·

[00476]    ἀλλὰ μὴ ταύταις ὁρίσασθαι τὴν δικαιοσύνην παρεγγυῶμαι.

[00477]    θʹ ιαʹ.

[00478]    Οὐ δέξομαι ἐκ τοῦ οἴκου σου μόσχους, οὐδὲ ἐκ τῶν ποιμνίων σου χιμάρους.

[00479]    Ὅτι ἐμά ἐστι πάντα τὰ θηρία τοῦ ἀγροῦ, κτήνη ἐν τοῖς ὄρεσι, καὶ βόες.

[00480]    Ἔγνωκα πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ὡραιότης ἀγροῦ μετ' ἐμοῦ ἐστιν.

[00481]    Πάντων εἰμὶ, φησὶ, καὶ ποιητὴς, καὶ δεσπότης, καὶ τῶν χερσαίων ζώων, καὶ τῶν ἀεροπόρων ὀρνί θων.

[00482]    Μὴ τοίνυν ἡγοῦ τὴν ἐμὴν χρείαν πληροῦν·

[00483]    ἐγὼ γὰρ καὶ τούτοις τὸ εἶναι δέδωκα, καὶ τοὺς ἀπὸ γῆς φύεσθαι κελεύω καρπούς.

[00484]    Ὡραιότητα γὰρ ἀγροῦ τοὺς παντοδαποὺς καρποὺς τῆς γῆς λέγει.

[00485]    Ἐπειδὴ γὰρ ἀπὸ τῶν χερσαίων προσεφέροντο ζώων βόες, καὶ τράγοι, καὶ πρόβατα·

[00486]    καὶ ἀπὸ τῶν πετει νῶν περιστεραὶ καὶ τρυγόνες·

[00487]    καὶ ἀπὸ τῶν καρπῶν, σεμίδαλις, καὶ οἶνος, καὶ ἔλαιον, καὶ τὰ τῶν ἀτμῶν ἡδύσματα·

[00488]    ἀναγκαίως ἁπάντων ἐμνημόνευσεν, ἵνα πᾶσαν τὴν τοιαύτην καταπαύσῃ λατρείαν.

[00489]    Εἶτα εἰρωνικῶς·

[00490]    ιβʹ.

[00491]    Ἐὰν πεινάσω, οὐ μή σοι εἴπω·

[00492]    ἐμὴ γάρ ἐστιν ἡ οἰκουμένη, καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς.

[00493]    Ἐὰν, φησὶ, δεηθῶ τροφῆς, οὐ τῆς σῆς δέομαι χορηγίας.

[00494]    Πάσης γὰρ ὁμοῦ τῆς κτίσεως ποιητής εἰμι καὶ δεσπότης.

[00495]    Εἶτα τῆς οἰκείας φύσεως τὴν ἀπάθειαν διδάσκει.

[00496]    ιγʹ.

[00497]    Μὴ φάγομαι κρέα ταύρων, ἢ αἷμα τράγων πίομαι;

[00498]    Οὕτως ἐκείνων τὸ ἀνόητον δείξας, καὶ διδάξας ὡς τῆς νηπίας ἕνεκα διανοίας, ἐκείνας αὐτοῖς τὰς θυσίας πάλαι προσφέρειν ἐνομοθέτησε, τὴν καινὴν προανοίγνυσι διαθήκην, καὶ τὴν ἀρέσκου σαν αὐτῷ θυσίαν νομοθετεῖ.

[00499]    ιδʹ, ιεʹ.

[00500]    Θῦσον τῷ Θεῷ θυσίαν αἰνέσεως, καὶ ἀπόδος τῷ Ὑψίστῳ τὰς εὐχάς σου.

[00501]    Καὶ ἐπικάλεσαί με ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς σου, καὶ ἐξελοῦμαί σε, καὶ δοξάσεις με.

[00502]    Εἰς καιρὸν καὶ τῆς ἁγίας Τριάδος ἀπεκά λυψε τὸν τίμιον ἀριθμὸν, καὶ τῇ καινῇ διαθήκῃ συν έζευξεν·

[00503]    μετὰ γὰρ ταύτης καὶ τὴν τῆς ἁγίας Τριά δος ἐδεξάμεθα γνῶσιν.

[00504]    ∆ιεῖλε δὲ τὰ πράγματα, οὐχ ἵνα τῆς ἀδιαιρέτου καὶ ἁγίας Τριάδος τὰς ἐνεργείας διέλῃ, ἀλλ' ἵνα τὸν ἀριθμὸν προφητικῶς καὶ τοὺς μετὰ ταῦτα διδάξῃ.

[00505]    Λέγει τοίνυν·

[00506]    Θῦσον τῷ Θεῷ θυσίαν αἰνέσεως, καὶ ἀπόδος τῷ Ὑψίστῳ τὰς εὐχάς ^[80.1236] σου·

[00507]    καὶ ἐπικάλεσαί με ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς σου.

[00508]    Τρία δὲ ἐκ τούτων ἐδιδάχθημεν πρόσωπα.

[00509]    Οὐκ ἐπει δὴ μὲν μόνον Θεὸς, οὐδὲ μόνον Ὕψιστος, οὐδὲ αἰ νέσεως θυσίαν δεχόμενος, τὰς αἰτήσεις χαρίζεται.

[00510]    Ἑκάστη γὰρ ἰδιότης καὶ Θεὸς, καὶ ὕψιστος, καὶ ἀγαθῶν χορηγός.

[00511]    Θυσίαν δὲ αἰνέσεως καλεῖ τοὺς δι καίοις πρέποντας ὕμνους·

[00512]    εὐχὰς δὲ τὰς ὑποσχέ σεις.

[00513]    Οὕτω γὰρ ἐν τῷ εἰκοστῷ καὶ πρώτῳ ψαλμῷ λέγει, Τὰς εὐχάς μου ἀποδώσω ἐνώπιον τῶν φο βουμένων αὐτόν.

[00514]    Ἐπειδὴ δὲ εἶπεν, Οὐκ ἐπὶ ταῖς θυσίαις σου ἐλέγξω σε, διδάσκει λοιπὸν ἐφ' οἷς ἠλέγχθη.

[00515]    ιὰʹ, ιζʹ.

[00516]    Τῷ δὲ ἁμαρτωλῷ εἶπεν ὁ Θεός·

[00517]    Ἱνατί σὺ ἐκδιηγῇ τὰ δικαιώματά μου, καὶ ἀναλαμβάνεις τὴν διαθήκην μου διὰ στόματός σου;

[00518]    Σὺ δὲ ἐμίσησας παιδείαν, καὶ ἐξέβαλες τοὺς λόγους μου εἰς τὰ ὀπί σω.

[00519]    Ἐπειδὴ γάρ εἰσί τινες ἑτέροις μὲν πλημμε λοῦσιν ἐπιμεμφόμενοι, καὶ τῶν θείων νόμων ἀναμι μνήσκοντες, αὐτοὶ δὲ παραβαίνοντες ἃ διδάσκουσιν, εἰκότως πρὸς τοὺς τοιούτους ἀποτείνεται λέγων·

[00520]    Τί δήποτε ἐπὶ τοῖς ἐμοῖς βρενθυόμενοι δικαιώμασι, καὶ ἄνω καὶ κάτω περὶ τοῦ νόμου διαλεγόμενοι, τὴν ἐν τεῦθεν ὠφέλειαν οὐ προσεδέξασθε, ἀλλὰ καταφρονη τικῶς περὶ τοὺς ἐμοὺς διετέθητε λόγους;

[00521]    δι ηγεῖται δὲ καὶ τῶν τολμωμένων τὰ εἴδη.

[00522]    ιηʹ κʹ.

[00523]    Εἰ ἐθεώρεις κλέπτην, συνέτρεχες αὐτῷ, καὶ μετὰ μοιχοῦ τὴν μερίδα σου ἐτίθεις.

[00524]    Τὸ στό μα σου ἐπλεόνασε κακίαν, καὶ ἡ γλῶσσά σου περι έπλεκε δολιότητας.

[00525]    Καθήμενος κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ σου κατελάλεις, καὶ κατὰ τοῦ υἱοῦ τῆς μητρός σου ἐτί θεις σκάνδαλον.

[00526]    Πολλὰ, φησὶ, καὶ παντοδαπὰ τὰ παρὰ σοῦ τολμηθέντα παρανομήματα·

[00527]    ἀποστολικῶς γὰρ εἰπεῖν, Ὁ λέγων μὴ μοιχεύειν, μοιχεύεις, καὶ τῶν τὰ τοιαῦτα τολμώντων συνεργὸς γίνῃ καὶ κοι νωνός.

[00528]    Ἀληθείας δὲ τὸ στόμα γυμνώσας, ψεύδους τοῦτο καὶ πονηρίας ἐνέπλησας.

[00529]    ∆όλος δέ σοι παρα θήγει τὴν γλῶσσαν.

[00530]    ∆ιόπερ καὶ συγγενείας κατα φρονεῖς, καὶ τῆς φύσεως τοὺς νόμους πατεῖς, καὶ κρύβδην τὰς κατὰ τῶν ἀδελφῶν ἐνέδρας ὑφαίνεις, καὶ διατελεῖς καὶ λόγοις διαβάλλων, καὶ ἔργοις ἐπιβουλεύων.

[00531]    Οὕτω τῆς παρανομίας τὴν διήγησιν ποιησάμενος, καὶ ἣν ἔχει διδάσκει μακροθυμίαν, καὶ ἣν ἐποίσει τιμωρίαν, προλέγει.

[00532]    καʹ.

[00533]    Ταῦτα ἐποίησας, καὶ ἐσίγησα·

[00534]    ὑπέλαβες ἀνομίαν, ὅτι ἔσομαί σοι ὅμοιος.

[00535]    Ἐγὼ ταῦτα ὁρῶν ὑπὸ σοῦ τολμώμενα, μακροθυμίᾳ χρώμενος, ἀνα μένω τὴν μεταμέλειαν.

[00536]    Σὺ δὲ καὶ τὴν μακρο θυμίαν εἰς ἀφορμὴν ἔλαβες δυσσεβείας, τοπάσας ^[80.1237] ἐφηδόμενόν με τῇ σῇ παρανομίᾳ μὴ ἐπάγειν τι μωρίαν·

[00537]    οὗ δὴ χάριν ἐλέγξω σε, καὶ παρα στήσω κατὰ πρόσωπόν σου τὰς ἁμαρτίας σου.

[00538]    Ἐπειδὴ γὰρ τοῖς ἠπίοις τῆς μακροθυμίας οὐκ ἐθε ραπεύθης φαρμάκοις, δριμύτερά σοι κατασκευάσω, καὶ τῶν ἐλέγχων τὸν καυτῆρα προσοίσω.

[00539]    Συνᾴδει δὲ ταῦτα ταῖς ἀποστολικαῖς ἐκείναις φωναῖς·

[00540]    Ἀ γνοῶν ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ Θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει·

[00541]    κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου, καὶ ἀμετανόητον καρ δίαν, θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς, καὶ ἀποκαλύψεως, καὶ δικαιοκρισίας τοῦ Θεοῦ, ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.

[00542]    Οὕτως ἀπει λήσας τὴν τιμωρίαν, πάλιν ὁ φιλάνθρωπος παραίνε σιν προσενήνοχεν.

[00543]    κβʹ.

[00544]    Σύνετε δὴ ταῦτα, οἱ ἐπιλανθανόμενοι τοῦ Θεοῦ·

[00545]    μήποτε ἁρπάσῃ, καὶ οὐ μὴ ᾖ ὁ ῥυόμενος.

[00546]    Ἐπιμελῶς, φησὶν, ἕκαστον τῶν εἰρημένων κατα νοήσατε·

[00547]    καὶ οἱ τοῦ Θεοῦ τὴν λήθην νενοσηκότες, λήθη γὰρ Θεοῦ πρόξενος ἁμαρτίας, τοῖς τῆς με τανοίας φαρμάκοις τὰ τραύματα θεραπεύσατε, πρὶν ἁρπάσαι τὸν θάνατον·

[00548]    ὃς δίκην λέοντος ἔπεισι τοῖς ἀνθρώποις, οὐδενὸς ἐπισχεῖν αὐτοῦ δυναμένου τὴν σφοδροτάτην ὁρμήν.

[00549]    Εἶτα τὴν καινὴν νομοθεσίαν λαμβάνει, καὶ ταύτῃ τοῦ ψαλμοῦ τὸ τέλος διακο σμεῖ.

[00550]    κγʹ.

[00551]    Θυσία αἰνέσεως δοξάσει με, καὶ ἐκεῖ ὁδὸς, ᾗ δείξω αὐτῷ τὸ σωτήριόν μου.

[00552]    Τοῦτο δὲ ὁ Σύμμαχος σαφέστερον ἡρμήνευσε·

[00553]    Θυσιάζων ὑπὲρ αἰνέσεως δοξάσει με, καὶ τῷ εὐτάκτως ὁδεύοντι δείξω σωτήριον Θεοῦ.

[00554]    Προσήκει γὰρ μὴ μόνον ὑμνεῖν τὸν Θεὸν, καὶ τῆς αἰνέσεως αὐτῷ τὰς θυσίας προσφέρειν ἀλλὰ καὶ εὐτάκτως ὁδεύειν, καὶ τὸν οἰκεῖον βίον διαρυθμίζειν.

[00555]    Οὕτω γὰρ δυνατὸν τῆς παρὰ τοῦ Θεοῦ σωτηρίας ἐπιτυχεῖν.

[00556]    Κατὰ δὲ τοὺς Ἑβδομήκοντα, Τῇ θυσίᾳ, φησὶ, τῆς αἰνέσεως ἐφή δομαι·

[00557]    καὶ ταύτην ἡγοῦμαι δόξαν ἁρμόττουσαν·

[00558]    καὶ διὰ ταύτης τὴν ἐμὴν ὁδὸν ὑποδείξω τῷ ταύτην προσφέροντι, ἧς τέλος ἡ παρὰ τοῦ Θεοῦ σωτηρία.

[00559]    Ἐπισημήνασθαι δὲ προσήκει, ὡς κἀνταῦθα δύο προσ ώπων ἐποιήσατο μνήμην.

[00560]    Θυσία γὰρ, φησὶ, δο ξάσει με.

[00561]    Καὶ διὰ τούτων τὸ οἰκεῖον πρόσωπον δεί ξας, ἐπήγαγε·

[00562]    Καὶ ἐκεῖ ὁδὸς ἣν δείξω αὐτῷ τὸ σω τήριον τοῦ Θεοῦ.

[00563]    Ἔδει γὰρ τῇ καινῇ διαθήκῃ παι δευούσῃ τὰ τέλεια, καὶ τῆς θεογνωσίας τὴν τελείαν συνῆφθαι διδασκαλίαν.

[00564]    ΕΡΜΗΝ.

[00565]    ΤΟΥ Νʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00566]    αʹ, βʹ.

[00567]    Εἰς τὸ τέλος, ψαλμὸς τῷ ∆αβίδ.

[00568]    Ἐν τῷ ^[80.1240] εἰσελθεῖν πρὸς αὐτὸν Νάθαν τὸν προφήτην, ἡνίκα εἰσῆλθε πρὸς Βηρσαβεὲ τὴν τοῦ Οὐρίου.

[00569]    Σα φῶς μὲν ἡμᾶς ἐδίδαξεν ἡ ἐπιγραφὴ τοῦ ψαλ μοῦ τὴν ὑπόθεσιν·

[00570]    καὶ αὐτὰ δὲ τοῦ ψαλμοῦ τὰ ῥή ματα ἱκανὰ διδάξαι τῆς διανοίας τὸ βάθος.

[00571]    Εἰδέ ναι μέντοι προσήκει, ὡς καὶ μελλόντων ἔχει προ αγόρευσιν ὁ ψαλμός.

[00572]    ∆ιὸ καὶ εἰς τὸ τέλος ἐπιγέ γραπται, τοῦ λόγου δηλοῦντος, ὡς ἕξει τέλος ἡ προ φητεία.

[00573]    Ἀλλὰ μηδεὶς ἀμφιβαλλέτω, εἰ κατὰ τὸν τῆς μετανοίας καιρὸν προφητικῆς ἠξίωτο χάριτος ὁ μέγας ∆αβίδ·

[00574]    τοῦτο γὰρ καὶ διὰ τῶν ἄλλων ψαλ μῶν, δι' ὧν τὴν ἐξομολόγησιν ἐποιήσατο, καταμα θεῖν δυνατόν.

[00575]    Καὶ γὰρ ἐν τῷ ἕκτῳ ψαλμῷ περὶ τῆς μελλούσης προηγόρευσε κρίσεως.

[00576]    Οὐκ ἔστι γὰρ, φησὶν, ἐν τῷ θανάτῳ ὁ μνημονεύων σου, ἐν δὲ τῷ ᾅδῃ τίς ὁμολογήσεταί σοι;

[00577]    Καὶ ἐν τῷ τρια κοστῷ πρώτῳ ψαλμῷ μακαρίζει τοὺς δίχα πόνων εἰληφότας τῶν ἁμαρτημάτων τὴν ἄφεσιν, ὅπερ μόνη δωρεῖσθαι πέφυκεν ἡ τοῦ βαπτίσματος χάρις.

[00578]    Καὶ μέντοι καὶ ἐν τῷ προκειμένῳ ψαλμῷ διαῤῥήδην ἡμᾶς ἐδίδαξεν, ὡς οὐκ ἐστέρητο τῆς τοῦ Πνεύματος χά ριτος.

[00579]    Τὸ Πνεῦμά σου γὰρ, φησὶν, τὸ ἀγαθὸν μὴ ἀντανέλῃς ἀπ' ἐμοῦ.

[00580]    Οὐ γὰρ ᾔτησεν αὐτῷ παρα σχεθῆναι τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος, ἀλλὰ μὴ λη φθῆναι παρ' αὐτοῦ ταύτην ἱκέτευσεν.

[00581]    Ὑπὸ ταύ της τοίνυν φωτιζόμενος τῆς ἀκτῖνος, καὶ προφητικοῖς προορῶν ὀφθαλμοῖς, ὡς καὶ ὁ λαὸς ὁ ὑπ' αὐτοῦ βα σιλευόμενος περιπεσεῖται παρανομίαις, καὶ τίνων ὑπὲρ τούτων εὐθύνας ἐξανδραποδισθήσεται, καὶ μέτ οικος ἐν Βαβυλῶνι γενήσεται, συνέγραψε τὸν πα ρόντα ψαλμὸν, καὶ τὰ οἰκεῖα τραύματα θεραπεύων, καὶ τῷ λαῷ κατασκευάζων κατάλληλον φάρμακον, καὶ μὲν δὴ καὶ πᾶσιν ἡμῖν, ὅσοι τραυματίαι γινόμενοι θεραπείας δεόμεθα.

[00582]    γʹ.

[00583]    Ἐλέησόν με, ὁ Θεὸς, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου.

[00584]    Καὶ τῷ θειοτάτῳ ∆αβὶδ, καὶ τῷ δορυαλώτῳ λαῷ, καὶ τοῖς ἐν ἡμῖν διακειμένοις κακῶς, ἁρμόττει τὰ προκείμενα ῥητά.

[00585]    Τὰ γὰρ μεγά λα τῶν τραυμάτων ἰσομέτρων δεῖται φαρμάκων, καὶ ὁ χαλεπῇ νόσῳ περιπεσὼν, πλείονος χρῄζει κηδεμονίας, καὶ ὁ μεγάλα πλημμελήσας μεγάλης φιλανθρωπίας δεῖται.

[00586]    Οὗ δὴ χάριν καὶ ὁ μέγας ἱκε τεύει ∆αβὶδ ὅλον εἰς αὐτὸν ἐκχυθῆναι τὸν ἔλεον, πᾶσαν τῶν οἰκτιρμῶν τὴν πηγὴν κατακενῶ σαι τῆς ἁμαρτίας τὸ ἕλκος.

[00587]    Οὔτε γὰρ ἄλλως οἷόν τε ἦν ἐξαλειφθῆναι τῆς ἁμαρτίας τὰ ἴχνη.

[00588]    Εἰκότως δὲ ἀνόμημα καλεῖ τὸ πλημμέλημα·

[00589]    διπλῆν γὰρ ἔχει τοῦ νόμου παράβασιν.

[00590]    ^[80.1241] δʹ.

[00591]    Ἐπιπλεῖον πλῦνόν με ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου, καὶ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισόν με.

[00592]    Ἤδη γὰρ, φησὶ, διὰ Νάθαν τοῦ προφήτου τὴν ἄφεσιν ἔδω κας·

[00593]    καὶ συμφορὰς δέ μοι παντοδαπὰς, οἷόν τινας καυτῆρας καὶ τομὰς, προσενήνοχας·

[00594]    ἀλλ' ἔτι δέομαι ῥυμμάτων, πολλὴν τῆς ἁμαρτίας εἰσδεξάμενος δυσοσμίαν.

[00595]    Καὶ αὖθίς με τοίνυν ἀπόνιψον, ∆έσποτα, ἵνα πάντα τῆς ἁμαρτίας ἀποξύσῃς τὸν ῥύπον.

[00596]    [Κατὰ γὰρ τὸν προφήτην ἐκπλυνεῖ Κύριος τὸν ῥύ πον τῶν υἱῶν καὶ τῶν θυγατέρων Σιὼν πνεύματι κρίσεως καὶ πνεύματι καύσεως.] εʹ.

[00597]    Ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω, καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστι διαπαντός.

[00598]    Οὐδὲ γὰρ μετὰ τὴν ἀπὸ σοῦ γενομένην ἄφεσιν, λή θην ἐδεξάμην τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ διηνεκῶς ὁρῶ τῶν ἐμῶν κακῶν τὰς εἰκόνας, καὶ τὰς τολμηθεί σας παρανομίας·

[00599]    καὶ νύκτωρ ὀνειροπολῶ, καὶ μεθ' ἡμέραν φαντάζομαι.

[00600]    Τοῦτο δὲ ποιεῖν τοὺς ἁμαρ τάνοντας καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς διὰ Ἡσαΐου κελεύει.

[00601]    Ἐγὼ γάρ εἰμι, φησὶν, ὁ ἐξαλείφων τὰς ἀνομίας σου, καὶ οὐ μὴ μνησθῶ τῶν ἀδικιῶν σου.

[00602]    Σὺ δὲ μνή σθητι, καὶ κριθῶμεν·

[00603]    λέγε σὺ τὰς ἀνομίας σου πρῶ τος, ἵνα δικαιωθῇς.

[00604]    Τούτῳ καὶ αὐτὸς ὁ μακά ριος ∆αβὶδ σύμφωνα γέγραφεν ἐν τῷ τριακοστῷ πρώτῳ ψαλμῷ·

[00605]    Εἶπον, Ἐξαγορεύσω κατ' ἐμοῦ τὴν ἀνομίαν μου τῷ Κυρίῳ, καὶ σὺ ἀφεῖλες τὴν ἀσέβειαν τῆς καρδίας μου.

[00606]    ὰʹ.

[00607]    Σοὶ μόνῳ ἥμαρτον, καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ἐποίησα.

[00608]    Πολλῶν, φησὶ, καὶ μεγάλων παρὰ σοῦ δωρεῶν ἀπολαύσας, τοῖς ἐναντίοις ἠμειψάμην τὰ δῶρα·

[00609]    τὰ ἀπειρημένα τῷ νόμῳ δρᾶσαι τολμήσας.

[00610]    Οὐ γὰρ τοῦτό φησιν, ὅτι Τὸν Οὐρίαν οὐκ ἠδίκη σα·

[00611]    ἠδίκησε μὲν γὰρ κἀκεῖνον, καὶ τὴν ἐκείνου γυ ναῖκα·

[00612]    ἡ δὲ μεγίστη παρανομία εἰς αὐτὸν τετόλμηται τὸν Θεὸν, τὸν ἐκλεξάμενον, τὸν ἀντὶ προβατέως βα σιλέα πεποιηκότα, καὶ κρείττονα τῶν ἐχθρῶν ἀπο φήναντα, καὶ παντοδαποῖς ἀγαθοῖς ἐπικλύσαντα.

[00613]    Κα λῶς δὲ προστέθεικε·

[00614]    Καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ἐποίησα.

[00615]    Τούτου γὰρ ἡ ἱστορία μέμνηται.

[00616]    Ὤφ θη γὰρ, φησὶ, τὸ γεγονὸς πονηρὸν ἐνώπιον Κυ ρίου.

[00617]    Ἐκ μέντοι τοῦ δορυαλώτου λαοῦ τοῦτο λεγό μενον, οὕτω νοητέον·

[00618]    Σοὶ μόνῳ ἥμαρτον, Περὶ τὰς σὰς, φησὶ, δωρεὰς ἐγενόμην ἀχάριστος, καὶ τοὺς τεθέντας μοι παραβέβηκα νόμους·

[00619]    καὶ παντοδαπῶν ἀγαθῶν ἀπολαύσας, ἀγνώμων περὶ ταῦτα γεγένημαι·

[00620]    τοὺς δὲ Βαβυλωνίους οὐδὲ ἀδικήσας, μεγάλα παρ' ἐκείνων ἠδίκημαι.

[00621]    Ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λό γοις σου, καὶ νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε.

[00622]    Ἐμαυ ^[80.1244] τῷ, φησὶ, πρόξενος ἐγενόμην κακῶν·

[00623]    τὸ δὲ σὸν δίκαιον διαλάμπει.

[00624]    Καὶ οὕτω κρίσεως γὰρ γινομένης, καὶ τῶν εἰς ἐμὲ παρὰ σοῦ γενομένων φερομέ νων εἰς μέσον, καὶ τῶν παρ' ἐμοῦ τετολμημένων παρεξεταζομένων ἐκείνοις, σὺ μὲν ἀποφανθήσῃ καὶ δίκαιος καὶ φιλάνθρωπος, ἐγὼ δὲ παράνομος ὀφθή σομαι καὶ ἀχάριστος.

[00625]    Τὸ τοίνυν ὅπως οὐκ ἔστιν ἐνταῦθα αἰτίας δηλωτικὸν (οὐ γὰρ διὰ τοῦτο ἥμαρτον, ἢ αὐτὸς ὁ ∆αβὶδ ἢ ὁ λαὸς μετὰ ταῦτα, ἵνα ὁ Θεὸς δικαιωθῇ), ἀλλὰ τοὐναντίον, καὶ τῆς ἁμαρ τίας ὑπὸ τούτων γινομένης, τοῦ Θεοῦ τὸ δίκαιον ἀναδείκνυται·

[00626]    πᾶσαν γὰρ καὶ τούτου, κἀκείνων, καὶ πάντων ἀνθρώπων πεποίηται πρόνοιαν.

[00627]    ζʹ.

[00628]    Ἰδοὺ γὰρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην, καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου.

[00629]    Ἄνωθεν, φησὶ, καὶ ἐξ ἀρχῆς τῆς φύσεως ἡ ἁμαρτία κεκρά τηκε·

[00630]    προὔλαβε γὰρ τῆς Εὔας τὴν σύλληψιν τῆς ἐν τολῆς ἡ παράβασις.

[00631]    Μετὰ γὰρ τὴν παράβασιν, καὶ τὴν θείαν ἀπόφασιν, καὶ τοῦ παραδείσου τὴν στέρη σιν, ἔγνω Ἀδὰμ Εὔαν τὴν γυναῖκα αὑτοῦ, καὶ συλ λαβοῦσα ἔτεκε τὸν Κάϊν.

[00632]    Τοῦτο τοίνυν εἰπεῖν βού λεται, ὅτι τῶν ἡμετέρων προγόνων κρατήσασα ἡ ἁμαρτία, ὁδόν τινα καὶ τρίβον διὰ τοῦ γένους εἰργάσατο.

[00633]    Τοῦτο καὶ ὁ μακάριος λέγει Παῦλος·

[00634]    Ἐπειδὴ γὰρ δι' ἀνθρώπου ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθε, καὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος, ἐφ' ᾧ πάντες ἥμαρτον.

[00635]    Τοῦτο καὶ ὁ τῶν ὅλων ἔφη Θεὸς πρὸς τὸν θαυμασιώτατον Νῶε, ὅτι Ἔγκειται ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἐπὶ τὰ πονηρὰ ἐκ νεότητος πάσας τὰς ἡμέρας.

[00636]    ∆ιδασκόμεθα δὲ διὰ τούτων ἁπάντων, οὐχ ὅτι φυσικὴ τῆς ἁμαρτίας ἡ ἐν έργεια (ἢ γὰρ ἂν ἦμεν ἐλεύθεροι τιμωρίας, εἴπερ τοῦθ' οὕτως εἶχεν), ἀλλ' ὅτι ῥέπει ἡ φύσις περὶ τὸ πταίειν, ὑπὸ τῶν παθημάτων ἐνοχλουμένη·

[00637]    νικᾷ δὲ ὅμως ἡ γνώμη, πόνοις συνεργοῖς κεχρημένη.

[00638]    Οὐ τοίνυν, ὥς τινες ὑπέλαβον, τοῦ γάμου κατηγορεῖ, καὶ τὴν γαμικὴν κοινωνίαν παρανομίαν καλεῖ, καθά περ τινὲς ἀνοήτως ὑπέλαβον, οὕτω νενοηκότες τὸ, Ἐν ἀνομίαις συνελήφθην, καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσ σησέ με ἡ μήτηρ μου·

[00639]    ἀλλὰ τὴν ἄνωθεν ὑπὸ τῶν προγόνων ἀνθρώπων τολμηθεῖσαν παρανομίαν εἰς μέσον προφέρει, κἀκείνην λέγει γεγενῆσθαι τῶν ῥευμάτων τούτων πηγήν.

[00640]    Εἰ γὰρ ἐκεῖνοι, φησὶ, μὴ ἥμαρτον, οὐκ ἂν ἐδέξαντο τῆς ἁμαρτίας τὸν ^[80.1245] θάνατον ἐπιτίμιον·

[00641]    θνητοὶ δὲ μὴ ὄντες, κρείττους ἂν ἦσαν φθορᾶς·

[00642]    τῇ δὲ ἀφθαρσίᾳ πάντως ἂν καὶ ἡ ἀπάθεια συνῆν.

[00643]    Ἀπαθείας δὲ πολιτευομένης, χώραν οὐκ ἔσχεν ἡ ἁμαρτία.

[00644]    Ἐπειδὴ δὲ ἐξήμαρτον, φθορᾷ παρεδόθησαν·

[00645]    φθαρτοὶ δὲ γινόμενοι, τοιού τους γεγεννήκασι παῖδας·

[00646]    τοῖς δὲ τοιούτοις ἐπιθυμίαι καὶ φόβοι, ἡδοναὶ καὶ λύπαι, θυμὸς καὶ φθόνος παρέπεται.

[00647]    Πρὸς ταῦτα, καὶ τὰ ἐκ τούτων φυόμενα, ὁ λογισμὸς ἀγωνίζεται·

[00648]    καὶ νενικηκὼς μὲν ἀνακη ρύττεται, καὶ τοῖς νικηφόροις ταινιοῦται στεφάνοις·

[00649]    ἡττηθεὶς δὲ, καὶ αἰσχύνην ὀφλισκάνει, καὶ δίκας εἰσ πράττεται.

[00650]    Ἀντὶ μέντοι τοῦ ἐκίσσησεν, ὁ Σύμ μαχος ἐκύησεν τέθεικεν.

[00651]    ηʹ.

[00652]    Ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν ἠγάπησας.

[00653]    Οὕτω δέ φησι, Κρίνεις, καὶ τοὺς μὲν κολάζεις, τοὺς δὲ στε φανοῖς, ἐπειδὴ τὴν ἀλήθειαν στέργεις·

[00654]    τὴν δὲ ἀλή θειαν στέργων, καὶ τῆς φύσεως εἰδὼς τὴν ἀσθένειαν, μετάδος συγγνώμην τοῖς αἰτοῦσι τὰ φάρμακα.

[00655]    Τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια τῆς σοφίας σου ἐδήλωσάς μοι.

[00656]    Ἐγὼ μέντοι συγγνώμης οὐδεμιᾶς ἐμαυτὸν ἄξιον νομίζω, μετὰ τοσαύτας δωρεὰς γεγενημένος ἀχάριστος.

[00657]    Οὐ γὰρ μόνον με τοῖς βασιλικοῖς ἐνίδρυ σας θώκοις, ἀλλὰ καὶ προφητικῆς ἠξίωσας χάριτος, καὶ τὰ μετὰ μακρὸν ἐσόμενα προδεδήλωκας χρόνον, καὶ τὰ τοῖς ἄλλοις ἄδηλα, ἐμοὶ δὲ δῆλα πεποίηκας, ὡς καὶ τοὺς ἄλλους διδάξαι τὴν τοῦ μονογενοῦς σου Υἱοῦ ἐνανθρώπησιν, καὶ τὸ σωτήριον πάθος, καὶ τὴν ἀνάστασιν, καὶ τῆς οἰκουμένης τὴν σωτηρίαν, καὶ τῶν ἁμαρτημάτων τὴν φιλότιμον ἄφεσιν, τὰ μεγα λοπρεπῆ καὶ θεῖα τοῦ ἁγίου βαπτίσματος δῶρα Ταῦτα πάντα παρὰ τοῦ παναγίου σου προδιδαχθεὶς Πνεύματος, ἱκετεύω μεταλαχεῖν ἐκείνης τῆς χάριτος, ἣν προθεσπίζων τοῖς ἄλλοις βοῶ·

[00658]    θʹ.

[00659]    Ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ, καὶ καθαρισθήσομαι·

[00660]    πλυ νεῖς με, καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι.

[00661]    Μόνη γὰρ ἡ τοῦ βαπτίσματος δωρεὰ ταύτην ἐργάσασθαι τὴν κάθαρσιν δύναται·

[00662]    ταύτην δὲ τὴν κάθαρσιν καὶ διὰ Ἡσαΐου τοῦ προφήτου δώσειν ὑπέσχετο τῶν ὅλων ὁ Κύριος.

[00663]    Εἰρηκὼς γάρ·

[00664]    Λούσασθε, καθαροὶ γένεσθε, ἀφέλετε τὰς πονηρίας ἀπὸ τῶν καρδιῶν ὑμῶν·

[00665]    μετ' ὀλίγα ἔφη·

[00666]    Ἐὰν ὦσιν αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινικοῦν, ὡς χιόνα λευκανῶ.

[00667]    Ταῦτα καὶ αὐτὸς ὁ μέγας ∆αβὶδ ἐν τῷ ἑξηκοστῷ ἑβδόμῳ ψαλμῷ προαγορεύει.

[00668]    Ἐν τῷ γὰρ, φησὶ, διαστέλλειν τὸν ἐπουράνιον βασιλεῖς, χιονωθήσονται ἐν Σελ μών.

[00669]    Τοῦτο τοίνυν κἀνταῦθά φησιν, ὅτι Τῆς ^[80.1248] δοθησομένης ἅπασιν ἀνθρώποις προσδέομαι χάριτος·

[00670]    ἐκείνη γὰρ ἀκριβῶς ἀποῤῥύψαί με δύναται μόνη, καὶ τῆς χιόνος μοι τὴν λευκότητα δοῦναι.

[00671]    Ὅτι δὲ τὸ ὕσσωπον οὐδεμίαν ἄφεσιν ἁμαρτημάτων εἰργάζετο, ῥᾴδιον ἐκ τῶν Μωσαϊκῶν συγγραμμάτων καταμαθεῖν.

[00672]    Τὸν γὰρ ἀνδροφόνον, καὶ τὸν ἀλλοτριόγαμον λῃστὴν, οὐ περιῤ ῥαντηρίοις ὁ νόμος ἐκάθαιρεν, ἀλλὰ τιμωρίαις ἐσχά ταις ὑπέβαλλεν.

[00673]    Ἑτέρων τοίνυν ἐστὶ πραγμάτων τὸ ὕσσωπον αἴνιγμα.

[00674]    Ὑσσώπῳ γὰρ ἐν Αἰγύπτῳ τὸ αἷμα τοῦ προβάτου ταῖς φλιαῖς ἐπιῤῥάναντες, τοῦ ὀλοθρεύοντος τὰς χεῖρας διέφυγον.

[00675]    Τύπος δὲ ἦν ἐκεῖνα τῶν σωτηρίων παθημάτων·

[00676]    αἷμα γὰρ κἀνταῦθα, καὶ ξύλον σωτήριον, καὶ σωτηρία τοῖς μετὰ πίστεως προσιοῦσι χορηγουμένη.

[00677]    ιʹ.

[00678]    Ἀκουτιεῖς μοι ἀγαλλίασιν καὶ εὐφροσύνην·

[00679]    ἀγαλλιάσονται ὀστέα τεταπεινωμένα.

[00680]    Ταύτης μοι, φησὶ, τῆς εὐφροσύνης τὰ ὦτα ἔμπλησον, τὴν τελείαν κάθαρσιν ὑπισχνούμενος, ἵνα εἰς ἅπαντα ἡ θυμηδία διαδράμῃ τὰ τοῦ σώματος μόρια·

[00681]    καὶ τὰ νῦν τῇ κακουχίᾳ τεταπεινωμένα ὀστᾶ, ἀνθήσῃ πάλιν, καὶ ἀπολάβῃ τὴν οἰκείαν ἰσχύν.

[00682]    ιαʹ.

[00683]    Ἀπόστρεψον τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου, καὶ πάσας τὰς ἀνομίας μου ἐξάλει ψον.

[00684]    Μὴ ἴδῃς, φησὶ, τὰς ὑπ' ἐμοῦ τετολμημένας ἀνομίας, ἀλλ' ἐμὲ τὸν ταύτας ὀλοφυρόμενον.

[00685]    ιβʹ.

[00686]    Καρδίαν καθαρὰν κτίσον ἐν ἐμοὶ, ὁ Θεὸς, καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου.

[00687]    Ἐπειδὴ τὸ γῆρας ἐδεξάμην τῆς ἁμαρτίας, τῇ σῇ με φιλανθρωπίᾳ νεούργησον.

[00688]    Ταῦτα καὶ δι' Ἰεζε κιὴλ τοῦ προφήτου τοῖς ἐν Βαβυλῶνι δορυαλώτοις ὁ ∆εσπότης ὑπέσχετο.

[00689]    ∆ώσω γὰρ αὐτοῖς, φησὶ, καρδίαν καινὴν, καὶ πνεῦμα καινόν.

[00690]    Πνεῦμα δὲ οὐ τὸ πανάγιον λέγει, ἀλλὰ τοῦ λογικοῦ τὴν ὁρμήν·

[00691]    τουτέστι, τῇ μακρᾷ ταύτῃ παιδεύσας παιδείᾳ καὶ δι δάξας ὑμᾶς, οἵους ἡ ἁμαρτία φύει καρποὺς, τὴν ἀρετὴν αἱρεῖσθαι παρασκευάσω.

[00692]    Τοῦτο κἀνταῦθα ὁ μακάριος ᾔτησε ∆αβὶδ, τήν τε βλαβεῖσαν αὐτοῦ νεουργηθῆναι καρδίαν, καὶ τὸ λογικὸν ῥωσθῆναι, ὥστε τὴν θείαν τρέχειν ὁδόν.

[00693]    ιγʹ.

[00694]    Μὴ ἀποῤῥίψῃς με ἀπὸ τοῦ προσώπου σου, καὶ τὸ Πνεῦμά σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς ἀπ' ἐμοῦ.

[00695]    Σαφῶς διὰ τούτων μεμαθήκαμεν τῶν λόγων, ὡς οὐκ ἐγυμνώθη τῆς τοῦ παναγίου Πνεύματος χάρι τος.

[00696]    Οὐ γὰρ ὡς γυμνωθεὶς ἀπολαβεῖν ἱκετεύει, ἀλλὰ μὴ στερηθῆναι ταύτης ἀντιβολεῖ, μηδὲ πόῤῥω γενέσθαι τῆς θείας κηδεμονίας.

[00697]    Πρόσωπον γὰρ ἐνταῦθα τὴν κηδεμονίαν ἐκάλεσεν.

[00698]    ^[80.1249] ιδʹ.

[00699]    Ἀπόδος μοι τὴν ἀγαλλίασιν τοῦ σωτηρίου σου, καὶ Πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με.

[00700]    Ὃ μὴ ἀπώλεσεν, ἔχειν ἠντιβόλησε, τουτέστι, τὴν χάριν τοῦ Πνεύματος.

[00701]    Ὃ δὲ ἀποβέβληκεν, ἀπολαβεῖν ἱκετεύει·

[00702]    τοῦτο δὲ ἦν ἡ ἐν Θεῷ εὐφροσύνη.

[00703]    Πάσης, φησὶ, θυμηδίας ἀπήλαυον, ἡνίκα πολλὴν εἶχον πρὸς σὲ, ∆έσποτα, παῤῥησίαν·

[00704]    νῦν δὲ ταύτης γεγυμνωμένος, καὶ τῆς εὐθυμίας ἐστέρημαι.

[00705]    Ἐγύ μνωσε δέ με τῆς παῤῥησίας ἡ δουλεία τῆς ἡδονῆς.

[00706]    ∆ιὸ ἱκετεύω τὴν προτέραν ἡγεμονίαν ἀπολαβεῖν μου τὸν νοῦν, καὶ τὸν ὑπὸ τῶν παθῶν δουλωθέντα, τὴν κατὰ τούτων αὖθις ἀπολαβεῖν ἐξουσίαν.

[00707]    Πάλιν γὰρ ἐνταῦθα πνεῦμα ἡγεμονικὸν τὸν αὐτοκράτορα λογισμὸν ἐκάλεσε.

[00708]    ιεʹ.

[00709]    ∆ιδάξω ἀνόμους τὰς ὁδούς σου, καὶ ἀσεβεῖς ἐπὶ σὲ ἐπιστρέψουσιν.

[00710]    Τῆς σῆς πάλιν ἀπολαύων φιλανθρωπίας ἀρχέτυπον ἔσομαι μετανοίας τοῖς τὸν παράνομον βίον ἀσπαζομένοις·

[00711]    ἔσομαι δὲ καὶ κήρυξ τῆς σῆς ἀγαθότητος, καὶ προτρέψω δυσσεβεῖς ἀν θρώπους, καὶ παρανόμους, τῇ σῇ προσδραμεῖν ἱκε τείᾳ.

[00712]    ιὰʹ.

[00713]    Ῥῦσαί με ἐξ αἱμάτων, ὁ Θεὸς τῆς σωτη ρίας μου.

[00714]    Συνεχῶς ἐν τῇ μνήμῃ περιστρέφει τὸν τοῦ Οὐρίου φόνον.

[00715]    Τοῦτο κἀν τῷ προοιμίῳ δεδή λωκεν, ὅτι ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστι διὰ παν τός.

[00716]    Ἀγαλλιάσεται ἡ γλῶσσά μου τὴν δικαιο σύνην σου.

[00717]    Τοῦτο ὁ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευσε·

[00718]    ∆ιαλαλήσει ἡ γλῶσσά μου τὴν ἐλεημοσύνην σου.

[00719]    Οὐ γὰρ σιγήσω τῆς ἀφέσεως ἀπολαύσας, ἀλλ' ὑμνῶν σε διατελέσω, καὶ τὰς σὰς διηγούμενος χά ριτας.

[00720]    ιζʹ.

[00721]    Τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, Κύριε, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου.

[00722]    Ἡ γὰρ ἁμαρτία πέφυκε τὴν γλῶσσαν δεσμεῖν, ἐμφράττειν τὸ στόμα, ἄγχειν, σιωπᾷν ἀναγκάζειν.

[00723]    Ἀντι βολεῖ τοίνυν ὁ προφήτης, διὰ τῆς ἀφέσεως τῆς προ τέρας παῤῥησίας μεταλαχεῖν, καὶ τὴν γλῶτταν εἰς ὑμνῳδίαν κινῆσαι.

[00724]    ιηʹ.

[00725]    Ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν·

[00726]    ὁλοκαυ τώματα οὐκ εὐδοκήσεις.

[00727]    Συνᾴδει καὶ ταῦτα τοῖς ἐν τῷ προτεταγμένῳ εἰρημένοις ψαλμῷ.

[00728]    Ἀκηκόαμεν γὰρ ἐκεῖ τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων λέγοντος·

[00729]    Οὐ δέξομαι ἐκ τοῦ οἴκου σου μόσχους, οὐδὲ ἐκ τῶν ποιμνίων σου τράγους.

[00730]    Τοιγάρτοι τοῦτο παρὰ τῆς θείας ἀκού σας φωνῆς ὁ θειότατος ∆αβὶδ, εἰκότως ἔφη·

[00731]    Ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν·

[00732]    ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις.

[00733]    Σὺ γὰρ, φησὶν, εἴρηκας μὴ θυμήρεις εἶναί σοι τὰς τῶν ἀλόγων θυσίας·

[00734]    οὗ δὴ χάριν τὴν ἀρέσκουσάν σοι ἱερουργίαν προσοίσω.

[00735]    ^[80.1252] ιθʹ.

[00736]    Θυσία τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον·

[00737]    καρ δίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ Θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει.

[00738]    Ἱερεῖον, φησὶν, ἀρεστὸν καὶ θυ μῆρές σοι τῷ Θεῷ ἡμῶν μετριότης φρονήματος.

[00739]    ∆ιὸ σφόδρα μου τὴν καρδίαν ταπεινώσας, καὶ οἱονεὶ συν τρίψας, καὶ λίαν αὐτὴν λεπτύνας, τὴν ἀρεστήν σοι θυσίαν προσκομιῶ.

[00740]    Τούτοις καὶ οἱ μακάριοι παῖδες ἐν τῇ καμίνῳ τοῖς λόγοις ἐχρήσαντο·

[00741]    Ἐν καρδίᾳ γὰρ, ἔλεγον, συντετριμμένῃ, καὶ πνεύματι ταπεινώ σεως προσδεχθείημεν ἐνώπιόν σου, ὡς ἐν ὁλοκαυτώ μασι κριῶν καὶ ταύρων πιόνων.

[00742]    Ὡς εἶναι δῆλον κἀντεῦθεν, ὅτι καὶ πρόῤῥησιν ὁ ψαλμὸς ἔχει τῶν ἐν Βαβυλῶνι συμβεβηκότων, καὶ διδασκαλίαν τὴν ἐκεί νοις ἁρμόττουσαν.

[00743]    Ἐντεῦθεν γὰρ καὶ οἱ γενναῖοι παῖ δες ἐκεῖνοι τὴν ἀρεστὴν τῷ Θεῷ θυσίαν μεμαθηκό τες, τὴν ταπεινότητα τοῦ φρονήματος, καὶ τῆς καρδίας τὴν συντριβὴν τῷ ∆εσπότῃ προσήνεγκαν.

[00744]    κʹ, καʹ.

[00745]    Ἀγάθυνον, Κύριε, ἐν τῇ εὐδοκίᾳ σου τὴν Σιὼν, καὶ οἰκοδομηθήτω τὰ τείχη Ἱερουσα λήμ.

[00746]    Τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφορὰν, καὶ ὁλοκαυτώματα·

[00747]    τότε ἀνοίσουσιν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριόν σου μόσχους.

[00748]    Σαφέστερον ἐκ τού των ἐδιδάχθημεν τῶν ῥημάτων, ὅτι πλήρης ὁ ψαλμὸς προφητείας.

[00749]    Τοῖς ἐν Βαβυλῶνι γὰρ ἠναγκασμένοις οἰκεῖν, καὶ ποθοῦσι τὴν τῆς δουλείας ἀπαλλαγὴν, καὶ ὀλοφυρομένοις τὴν τῆς πόλεως ἐρημίαν, ἁρμότ τει τὰ ῥήματα.

[00750]    Ἱκετεύουσι γὰρ οἴκτου τινὸς ἀξιωθῆναι τὴν πόλιν, καὶ τὴν προτέραν εὐκληρίαν ἀπολαβεῖν, τῶν περιβόλων ἀνορθουμένων, καὶ τῆς κατὰ νόμον τελουμένης λατρείας.

[00751]    Νῦν μὲν γὰρ, φησὶ, τὴν ἀλλοτρίαν οἰκοῦντας τὰς ὡρισμένας σοι θυσίας προσφέρειν οὐκ ἔνεστιν, ἐν ἐκείνῃ μόνῃ τῇ πόλει θύειν τοῦ νόμου διαγορεύοντος.

[00752]    Εἰ δὲ τῆς ἐπανόδου τύχοιμεν, καὶ τὸν νεὼν ἀνορθώσαιμεν, τηνικαῦτά σοι τὰς ἐννόμους θυσίας προσοίσομεν.

[00753]    Ἁρμόττει δὲ λίαν αὐτοῖς, Καὶ τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, Κύριε, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου.

[00754]    Αὐτῶν γάρ ἐστι φωνή·

[00755]    Πῶς ᾄσο μεν τὴν ᾠδὴν Κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας;

[00756]    Ἔχει δὲ καὶ ἑτέραν προφητείαν τοῦ ψαλμοῦ τοῦδε τὸ τέ λος.

[00757]    Ἐπειδὴ γὰρ τοῦ παναγίου Πνεύματος ἄνω τὰ δῶρα προτέθεικεν, εἶτα κατιὼν ἔδειξε τὸν τῶν ὅλων Θεὸν ταῖς κατὰ νόμον θυσίαις οὐκ ἀρεσκόμενον, ἱκετεύει τὴν νέαν ἀναφανῆναι Σιὼν, καὶ τὴν ἐπου ράνιον Ἱερουσαλὴμ ἐπὶ γῆς πολισθῆναι, καὶ ὅτι τάχιστα παρασχεθῆναι τὴν καινὴν πολιτείαν, τὴν οὐκ ἄλογα προσφέρουσαν θύματα, ἀλλὰ τὴν τῆς δικαιοσύνης ἀναφορὰν καὶ θυσίαν, καὶ τὰ λογικὰ καὶ ζῶντα ὁλοκαυτώματα, περὶ ὧν μακάριος λέγει ^[80.1253] Παῦλος, Παρακαλῶ ὑμᾶς, ἀδελφοὶ, διὰ τῶν οἰ κτιρμῶν τοῦ Θεοῦ παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν, ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ τὴν λο γικὴν λατρείαν ὑμῶν.

[00758]    Εἰδὼς γὰρ ὁ θειότατος ∆αβὶδ, ἅτε τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια τῆς τοῦ Θεοῦ σοφίας μεμαθηκὼς, ὡς ἡ καινὴ διαθήκη τελείαν ἔχει τῶν ἁμαρτημάτων τὴν ἄφεσιν, ταχίστης καὶ τελείας τῶν ἁμαρτημάτων ἀπαλλαγῆς ἐφιέμενος, καὶ τῆς συντόμου καὶ φιλοτίμου καθάρσεως τυχεῖν καὶ αὐτὸς ὀρεγόμενος, ταῦτά φησι.

[00759]    ΕΡΜΗΝ.

[00760]    ΤΟΥ ΝΑʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00761]    αʹ, βʹ.

[00762]    Εἰς τὸ τέλος.

[00763]    Συνέσεως τῷ ∆αβίδ.

[00764]    Ἐν τῷ εἰσελθεῖν ∆ωὴκ τὸν Ἰδουμαῖον, καὶ ἀπαγγεῖ λαι τῷ Σαοὺλ, καὶ εἰπεῖν αὐτῷ·

[00765]    Ἦλθε ∆αβὶδ εἰς τὸν οἶκον Ἀβιμέλεχ.

[00766]    Καὶ ἐντεῦθεν δῆλον, ὡς διώνυμος ὁ Ἀβιμέλεχ.

[00767]    Ὁ γὰρ ∆οὴκ, ὡς ἡ πρώτη τῶν Βασιλειῶν ἱστορία διδάσκει, τὸν Ἀχιμέλεχ εἰσήγγειλε παρὰ τῷ Σαοὺλ, καὶ εἰς μιαιφονίαν τῶν ἱερέων ἐξέμῃνε.

[00768]    Τοῦτον δὲ καὶ ἐνταῦθα, καὶ ἐν τῷ τριακοστῷ τρίτῳ ψαλμῷ Ἀβιμέλεχ ὀνο μάζει.

[00769]    Τὴν γεγενημένην κατὰ τῶν ἱερέων συκοφαντίαν μεμαθηκὼς ὁ θεῖος ∆αβὶδ, τοῦτον συν έγραψε τὸν ψαλμὸν, εἰς ὑπομονὴν καὶ καρτερίαν τοὺς ἀδικουμένους ἀλείφων, καὶ τῆς θείας ψήφου διδάσκων τὸ δίκαιον.

[00770]    ∆ιά τοι τοῦτο καὶ Εἰς τὸ τέλος ἐπέγραψε τὸν ψαλμὸν, καὶ συνέσεως, ἵνα συνέσει χρώμενοι, τῶν πραγμάτων τὸ τέλος προσμέ νωμεν.

[00771]    Ἔχει δὲ καὶ πρόῤῥησιν κατὰ ταὐτὸν τῆς Ῥαψάκου μανίας, ὃς ἐξ Ἑβραίων ὁρμώμενος, εἶτα γενόμενος δορυάλωτος, τῶν ἐξανδραποδισάντων Ἀσσυρίων μεμάθηκε τὴν ἀσέβειαν, καὶ βλασφή μοις ἐχρήσατο κατὰ τοῦ Θεοῦ λόγοις, καὶ ἀπατηλοῖς ἐπειράθη φενακίσαι ῥήμασι τῶν Ἰουδαίων τὸ πλῆθος.

[00772]    ^[80.1256] [Καὶ ἡ μὲν ἐπιγραφὴ τοῦ πρώτου μετὰ τὸν πεντηκοστὸν ψαλμὸν ταύτην ἡμῖν ὑπέθετο τὴν ὑφ ήγησιν.

[00773]    Αὐτὸς δὲ οὗτος ὁ Προφήτης σαφέστερον αὐτὸ ἔφησεν ἀπαρχόμενος ἐντεῦθεν οὕτως·] γʹ.

[00774]    Τί ἐγκαυχᾷ ἐν κακίᾳ, ὁ δυνατὸς, ἀνομίαν ὅλην τὴν ἡμέραν;

[00775]    ∆υνατὸν μὲν καλεῖ τὸν ∆ωὴκ, ὡς τῷ Σαοὺλ προσοικειωμένον·

[00776]    τὸν δὲ Ῥαψάκην, ὡς τὸ στρατηγεῖν πεπιστευμένον.

[00777]    Εἰς ἐρώτησιν δὲ σχηματίζει τὸν λόγον, μὴ μέγα φρονεῖν ἐπὶ κακίᾳ παρεγγυῶν, μηδὲ πάντα καιρὸν ἀναλίσκειν εἰς πο νηρίαν.

[00778]    Τὸ γὰρ ὅλην τὴν ἡμέραν, καθ' ἑκάστην ἡμέραν ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν δʹ.

[00779]    Ἀδικίαν ἐλογίσατο ἡ γλῶσσά σου, ὡσεὶ ξυρὸν ἠκονημένον, ἐποίησας δόλον.

[00780]    Ψευδέσι, φησὶ, λόγοις μολύνεις τὴν γλῶτταν·

[00781]    τὸ γὰρ ἐλογίσατο, ἀντὶ τοῦ ἐφθέγξατο τέθεικεν·

[00782]    καὶ ξυροῦ δίκην ἠκο νημένου, προσφέρεις τὸν λόγον, τοῖς πειθομένοις ὄλεθρον μηχανώμενος.

[00783]    εʹ.

[00784]    Ἠγάπησας κακίαν ὑπὲρ ἀγαθωσύνην, ἀδικίαν ὑπὲρ τὸ λαλῆσαι δικαιοσύνην.

[00785]    Προ είλου, φησὶ, τῶν κρειττόνων τὰ χείρω·

[00786]    καὶ τῶν ἀληθῶν τὰ ψευδῆ προτετίμηκας τῶν ῥημάτων·

[00787]    ὑπὲρ δὲ τὸ δίκαιον ἀσπάζῃ τὸ ἄδικον.

[00788]    ὰʹ.

[00789]    Ἠγάπησας πάντα τὰ ῥήματα καταποντι σμοῦ, γλῶσσαν δολίαν.

[00790]    Ῥήματα καταποντι σμοῦ καὶ δολίαν γλῶσσαν κέκληκε τὴν ἄρδην ἀφανίσαι διὰ τοῦ ψεύδους δυναμένην, ἐκ μεταφορᾶς τῶν καταποντιζόντων, καὶ ὑποβρυχίους τοὺς ὑπ' αὐτῶν καταποντιζομένους τῷ βυθῷ τῶν ὑδάτων ποιούντων.

[00791]    Τοῦτο δὲ καὶ ὁ ∆ωὴκ ἔδρασεν.

[00792]    Ἄρδην γὰρ ἅπασαν τῶν ἱερέων τὴν πόλιν διέφθειρε τοῖς ψευδέσι κατὰ τοῦ Ἀβιμέλεχ χρησάμενος λόγοις.

[00793]    Τοῦτο ποιῆσαι καὶ ὁ Ῥαψάκης ἐπειράθη μὲν, οὐκ ἴσχυσε δέ·

[00794]    προσήνεγκε μὲν γὰρ τὰς ψευδεῖς ὑπο σχέσεις τοῖς ἐπὶ τοῦ τείχους ἑστῶσι·

[00795]    διήμαρτε δὲ θήρας.

[00796]    ζʹ.

[00797]    ∆ιὰ τοῦτο ὁ Θεὸς καθέλοι σε εἰς τέλος·

[00798]    ἐκτίλαι σε, καὶ μεταναστεύσαι σε ἀπὸ σκηνώματός σου καὶ τὸ ῥίζωμά σου ἐκ γῆς ζώντων.

[00799]    Οὐ διαφεύξῃ, φησὶ, ταύτην προελόμενος τὴν πονη ρίαν, τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων τὴν ψῆφον·

[00800]    καταλύσει γάρ σε τάχιστα, καὶ παντελεῖ παραδώσει φθορᾷ, καὶ χωρίσει τοῦ καταλόγου τῶν ζώντων, καὶ πρόῤ ῥιζον ἀνασπάσας παραπέμψει θανάτῳ.

[00801]    Μέγιστον γὰρ ^[80.1257] ἐντεῦθεν φυήσεται κέρδος τῶν ἀδημονούντων ἐπὶ τῇ τῶν πονηρῶν εὐπραξίᾳ, τὸν τούτων ὄλεθρον θεωμέ νων·

[00802]    καὶ γάρ φησιν·

[00803]    ηʹ.

[00804]    Ὄψονται δίκαιοι, καὶ φοβηθήσονται·

[00805]    καὶ ἐπ' αὐτὸν γελάσονται, καὶ ἐροῦσιν, [Ἐπὶ τίνα;

[00806]    Τὸν ἄδικον, τὸν οὐ μόνον κατὰ τῆς ἀληθείας αὐτῆς, ὡς ἐκεῖνος, ἀγωνιζόμενον, ἀλλὰ καὶ κατὰ τῆς ἱερω σύνης μεμηνότα·

[00807]    λέγοντες δηλονότι οἱ τῷ Θεῷ ἀνα κείμενοι·] θʹ Ἰδοὺ ἄνθρωπος ὃς οὐκ ἔθετο τὸν Θεὸν βοηθὸν αὐτοῦ·

[00808]    ἀλλ' ἐπήλπισεν ἐπὶ τῷ πλήθει τοῦ πλού του αὑτοῦ, καὶ ἐνεδυναμώθη ἐν τῇ ματαιότητι αὑτοῦ.

[00809]    Ὁ τῶν δικαίων, φησὶ, χορὸς μείζονος εὐ λαβείας ἐμφορηθήσεται, τὴν δικαίαν τοῦ Θεοῦ θεασάμενος κρίσιν, καὶ γεγηθὼς καὶ γαννύμενος γελάσει τῆς πονηρίας τὴν ἀκαρπίαν, καὶ τῆς παρού σης εὐημερίας τὸ κέρδος.

[00810]    ιʹ.

[00811]    Ἐγὼ δὲ ὡσεὶ ἐλαία κατάκαρπος ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ, ἤλπισα ἐπὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.

[00812]    Ταῦτα γὰρ καὶ περὶ ἑαυτοῦ λέγει ὁ μέγας ∆αβὶδ, καὶ τῷ Ἐζε κίᾳ προσφέρει διδασκαλίαν·

[00813]    ἄμφω γὰρ εὐσεβείας ἐρασταί τε καὶ τρόφιμοι.

[00814]    Καὶ ἐν τῷ πρώτῳ ψαλμῷ, δένδρῳ παρ' ὄχθην ὑδάτων πεφυτευμένῳ, καὶ τεθηλότι διηνεκῶς, καὶ τὸν καρπὸν ὥριμον φέ ροντι, τὸν τῆς ἀρετῆς ἀπείκασεν ἀθλητήν.

[00815]    Καὶ ἐν ταῦθα ἐλαίαν πολλῷ βρίθουσαν καρπῷ, καὶ ἐν οἴκῳ θείῳ πεφυτευμένην, τὸν δίκαιον εἴρη κεν·

[00816]    ἅτε δὴ βεβαίαν τὴν ἐπὶ τὸν Θεὸν ἐλπίδα κε κτημένον, καὶ δι' ἐκείνην πονεῖν ἀνεχόμενον, καὶ τοὺς ἐπιπόνους τῆς ἀρετῆς φέρειν καρπούς.

[00817]    [∆ιὰ δὴ ταῦτα μηδεὶς ὀκλαζέτω περὶ τοὺς ἀγῶνας φθά σας, ἀλλ' ἐναθλείτω καὶ ἐγκαλλωπιζέσθω τούτοις·

[00818]    περιμένων οὐ μόνον τοὺς μέλλοντας αὐτῷ δίδοσθαι ὑπὲρ τῶν ἄθλων στεφάνους, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐχθρῶν ἐνταῦθα θεάσασθαι ἅλωσιν.] ιαʹ.

[00819]    Ἐξομολογήσομαί σοι εἰς τὸν αἰῶνα, ὅτι ἐποίησας, καὶ ὑπομενῶ τὸ ὄνομά σου, ὅτι χρηστὸν ἐναντίον τῶν ὁσίων σου.

[00820]    [Τὸ δὲ, Ἐξομολογήσομαί σοι εἰς τὸν αἰῶνα, εἰς τὸν νῦν αἰῶνα.

[00821]    Τὸ δὲ ἐποίη σας, τὴν ἐκδίκησιν τῶν εἰς σὲ πεποιθότων.

[00822]    Τὸ δὲ, Ὑπομενῶ τὸ ὄνομά σου, οὐ μόνον τοῖς ὑπὲρ σοῦ ἀγῶσι μετὰ πολλῆς τῆς προθυμίας ἐγκαρ τερήσω·

[00823]    ἀλλ' ὅτι καὶ χρηστὸν, τουτέστι φιλάνθρω πον, καὶ ἄναρχον καὶ ἀτελεύτητον ἔχεις τὴν βασι λείαν.

[00824]    Τὸ δὲ ἐναντίον τῶν ὁσίων σου, ἀντὶ τοῦ, Πάρεστι βοήθειά σου καὶ φυλάξεις τοὺς ὑπὲρ τοῦ ὀνόματός σου ἀθλοῦντας.] Ταύτης δὲ τῆς εὐεργεσίας ^[80.1260] τετυχηκὼς, ἀεί σε ὑμνήσω, ∆έσποτα, τὸ ἀξιέρα στον ὄνομα τοῖς ἐπισταμένοις σε ποθῶν ἀεὶ, καὶ προσμένων, καὶ τὴν ἐντεῦθεν ὠφέλειαν καρπούμε νος.

[00825]    Χρηστὸν γὰρ καὶ τριπόθητον τοῦ Θεοῦ τὸ ὄνομα, οὐ πᾶσιν ἀνθρώποις, ἀλλὰ τοῖς τῆς θεογνω σίας ἠξιωμένοις.

[00826]    ΕΡΜΗΝ.

[00827]    ΤΟΥ ΝΒʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00828]    αʹ.

[00829]    Εἰς τὸ τέλος, Ὑπὲρ Μαελὲθ, συνέσεως τῷ ∆αβίδ.

[00830]    Τὸ ὑπὲρ Μαελὲθ ὁ Θεοδοτίων ὑπὲρ τῆς χορείας ἡρμήνευσεν, ὁ δὲ Σύμμαχος, διὰ χοροῦ·

[00831]    ὁ δὲ Ἀκύλας, ἐπὶ χορείᾳ.

[00832]    Τὴν αὐτὴν μέντοι διά νοιαν ὁ ψαλμὸς οὗτος ἔχει τῷ προτεταγμένῳ·

[00833]    ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ιγʹ.

[00834]    Καὶ γὰρ ἡ ὑπόθεσις ἀμφοτέρων μία.

[00835]    Τῆς γὰρ τοῦ Σενναχηρεὶμ καὶ τοῦ Ῥαψάκου βλασφημίας κατηγοροῦσιν ἀμφότεροι, προθεσπίζουσι δὲ καὶ τὸν γεγενημένον τῶν δυσσεβῶν ὄλεθρον.

[00836]    Οὗ δὴ χάριν, καὶ χορείας ἔσχηκεν ἐπιγραφὴν, ἣν ἐποιήσαντο πάντως οἱ τῆς σωτηρίας τετυχηκότες.

[00837]    καὶ τὸν Θεὸν ἀνυμνοῦντες.

[00838]    Καὶ εἰς τὸ τέλος δὲ πρόσκειται διὰ τὸ χρόνῳ ὕστερον εἰληφέναι τὴν προφητείαν τὸ τέλος.

[00839]    [Ταύτην ἔχει τὴν ἔννοιαν διὰ τῆς ἐπιγραφῆς καὶ ὁ παρὼν ψαλμός.

[00840]    Καὶ ἀκούσατε τί φησιν ὁ Προφήτης·] βʹ.

[00841]    Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὑτοῦ, Οὐκ ἔστι Θεός.

[00842]    Οὐ γὰρ μόνον κατὰ τῶν καλουμένων θεῶν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τοῦ ἀληθῶς ὄντος τὴν γλῶτταν ἐκί νησε λέγων, Μὴ ἠδυνήθησαν οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν ῥύσασθαι τὴν ἑαυτῶν χώραν ἐκ χειρός μου;

[00843]    [ἐκεῖ νοι μὲν δῆλον ὅτι οὐκ ἠδύναντο·

[00844]    πῶς γὰρ ἂν ἠδύ ναντο αὐτοὶ μηδὲν ὑπάρχοντες;] ὅτι ῥύσεται Κύριος τὴν Ἱερουσαλήμ;

[00845]    [Βλέπε, παράνομε, πρὸς πηλίκον ὕψος ἀνεσφαίρισας τὴν τοῦ λόγου σου γλῶτταν.

[00846]    Σκλη ρόν σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν.] Ποῦ ὁ θεὸς Ἐμὰθ, καὶ ποῦ ὁ θεὸς Ἀρφάδ;

[00847]    καὶ ποῦ ὁ θεὸς τῆς πόλεως Σεφαρείμ;

[00848]    [Κἀκεῖνοι μὲν οἱ καλούμενοι παρὰ τῶν ἀφρόνων θεοὶ μικρὰν ὕστερον τῷ ἀλάστορι ἀπηνέγκαντο ψῆφον.] ∆ιεφθάρησαν καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἀνο μίαις.

[00849]    Αἴτιος, φησὶ, τῆς ἀσεβείας ὁ παράνομος βίος.

[00850]    Ἀδεῶς γὰρ πᾶν ὁτιοῦν δρῶντες, εἰς νοῦν λα βεῖν οὐκ ἐθέλουσι.

[00851]    τὸν ἐφορῶντα Θεὸν, ἀλλὰ πεπεί κασι σφᾶς αὐτοὺς, μηδένα τοῖς τῆς κτίσεως οἴαξιν ἐφεστάναι.

[00852]    Οὐκ ἔστι ποιῶν ἀγαθόν.

[00853]    Ἅπαντες, φησὶ, τῶν Ἀσσυρίων τὴν πονηρίαν ἠγάπησαν, [Καὶ ὅσοι τὰ ἐκείνων θρησκεύουσιν, ἀφρονοῦσιν·

[00854]    ἐν οἷς ἂν ὦσι τόπων ἢ ἀξιώμασιν ἢ βαθμῶν·

[00855]    μὴ ἐπιλογιζόμενοι, ὅτι] ^[80.1261] γʹ.

[00856]    Ὁ Θεὸς ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψεν ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων·

[00857]    τοῦ ἰδεῖν, εἰ ἔστι συνιὼν, ἢ ἐκζητῶν τὸν Θεόν.

[00858]    Ἀλλ' ὅμως ὁ ἀπιστούμενος παρ' αὐτῶν Θεὸς, ὁ ἐν ὑψηλοῖς κατοικῶν, καὶ τὰ ταπεινὰ ἐφορῶν, ἐξέτασιν ἠβουλήθη τῶν δρω μένων ποιήσασθαι.

[00859]    δʹ.

[00860]    Πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν·

[00861]    [πάν τες οἱ τῆς ἴσης ἀντεχόμενοι γνώμης·] οὐκ ἔστι ποιῶν ἀγαθὸν, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός.

[00862]    Εὗρε, φησὶν, ἅπαντας τῆς εὐθείας ἐκτραπέντας πορείας, πᾶν δὲ κακίας εἶδος ἀσπασαμένους.

[00863]    εʹ.

[00864]    Οὐχὶ γνώσονται πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν.

[00865]    [Τί γνώσονται;

[00866]    ὅτι Θεὸς ἐκδικήσει Κύριος·

[00867]    καὶ τίνες οὗτοι;

[00868]    ∆ιὰ τῶν ἑξῆς ἔφησεν·] Οἱ κατεσθίοντες τὸν λαόν μου ἐν βρώσει ἄρτου;

[00869]    [οἱ ἄπιστοι δηλονότι·

[00870]    καὶ τὴν νόσον αὐτῶν σαφέ στερον φανεροῖ, διὰ τοῦ εἰπεῖν·] ὰʹ.

[00871]    Τὸν Θεὸν οὐκ ἐπεκαλέσαντο.

[00872]    Ἀλλὰ μὴν διὰ τῆς πείρας μαθήσονται τῆς ἀδικίας τὸ ἐπιζήμιον, οἱ καθάπερ ἄρτον τινὰ τὸν ἐμὸν λαὸν ἀναλίσκειν πει ρώμενοι, καὶ τοῦ κηδεμόνος καταφρονοῦντες Θεοῦ.

[00873]    Ἐκεῖ φοβηθήσονται φόβον, οὗ οὐκ ἦν φόβος.

[00874]    Πεφρικέναι γὰρ αὐτοὺς καὶ ἀδημονεῖν ποιήσω, τῶν δεδιττομένων οὐ φαινομένων, ἀλλ' ἀφανῶς ἐπιφερομένης τῆς τιμωρίας.

[00875]    Σημαίνει δὲ διὰ τού των, τὴν διὰ τοῦ ἀγγέλου αὐτοῖς ἐπενεχθεῖσαν πληγήν.

[00876]    Ὅτι ὁ Θεὸς διεσκόρπισεν ὀστᾶ ἀνθρωπ αρέσκων·

[00877]    κατῃσχύνθησαν, ὅτι ὁ Θεὸς ἐξουδένωσεν αὐτούς.

[00878]    Ὁ Ἀκύλας καὶ ὁ Σύμμαχος τὸ, ∆ιεσκόρπισεν ὀστᾶ ἀνθρωπαρέσκων, οὕτως ἡρμήνευσαν·

[00879]    Ὁ γὰρ Θεὸς διεσκόρπισεν ὀστᾶ παρεμβαλόν των περὶ σέ.

[00880]    [Ἐπέστη γὰρ αὐτῶν ἡ θανατικὴ καὶ πανωλέθριος ψῆφος, καὶ ἅπαντας ἐν βραχείᾳ καιροῦ ῥοπῇ ἐξηφάνισεν·

[00881]    τοῦτο γάρ ἐστιν ὃ λέγει, Κατῃσχύνθησαν ὅτι ὁ Θεὸς ἐξουδένωσεν αὐτούς.] ∆ιὰ τοῦτο γὰρ, φησὶ, φοβηθήσονται φόβον οὗ οὐκ ἦν φόβος, ἐπειδὴ ὁ βλασφημηθεὶς ὑπὸ αὐτῶν Θεὸς ἀδί κως αὐτοὺς παρεμβεβληκότας παρὰ τὴν αὐτοῦ πόλιν ἰδὼν, ὀλέθρῳ παρέδωκεν, οἰωνοῖς τε καὶ θηρίοις αὐ τοὺς προθήσας βορὰν, καὶ τὰ τούτων ὀστᾶ δι εσκόρπισεν.

[00882]    Οὐκ ἂν δέ τις ἁμάρτοι καὶ τὸν Ῥαψάκην ἀνθρωπάρεσκον ὀνομάσας, ὃς ἐξ Ἑβραίων φὺς, βλασφήμους λόγους κατὰ τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων ἠκόν ^[80.1264] τισε, ταύτῃ τοὺς Ἀσσυρίους θεραπεύειν οἰόμενος.

[00883]    [αὐτοῦ ἐγκατ

[00884]    Ως καί τινες ἀφέντες τὸν Θεὸν ὑπ' ελείφθησαν·

[00885]    οἱ κατὰ Ἰουλιανὸν, φημὶ, τὸν Παραβά την τὸν τηνικαῦτα βασιλεύσαντα.] ζʹ.

[00886]    Τίς δώσει ἐκ Σιὼν τὸ σωτήριον τοῦ Ἰσ ραήλ;

[00887]    Ὁ ταύτην ἡμῖν, φησὶ, τὴν ἡδονὴν χαρι σάμενος, οὗτος καὶ τοῖς ἤδη γεγενημένοις αἰχμ αλώτοις παράσχοι τὴν σωτηρίαν.

[00888]    Ἤδη γὰρ ἐξηνδρα ποδίσθησαν καὶ μετῳκίσθησαν αἱ δέκα φυλαὶ, καὶ πρὸς ταύταις τῆς Ἰουδαίας πόλεις πολλαί.

[00889]    ∆ιὸ καὶ ἐπήγαγεν, Ἐν τῷ ἐπιστρέψαι τὸν Θεὸν τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ αὑτοῦ, ἀγαλλιάσεται Ἰακὼβ, καὶ εὐφρανθήσεται Ἰσραήλ.

[00890]    Τηνικαῦτα, φησὶ, θυμηδίαν τελείαν ληψόμεθα, ἡνίκα ἂν τῆς ἐπανόδου καὶ τοὺς ἄλλους αἰχμαλώτους ἀπολαύσαντας ἴδω μεν.

[00891]    ∆ιδασκόμεθα τοιγαροῦν καὶ ἡμεῖς, κατὰ τὴν ἀποστολικὴν νομοθεσίαν, Κλαίειν μετὰ κλαιόντων, καὶ χαίρειν μετὰ χαιρόντων, τὸ αὐτὸ εἰς ἀλλήλους φρονεῖν, καὶ εὐθυμίαν οἰκείαν ἡγεῖσθαι τὴν τοῦ πέ λας εὐημερίαν.

[00892]    ΕΡΜΗΝ.

[00893]    ΤΟΥ ΝΓʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00894]    αʹ, βʹ.

[00895]    Εἰς τὸ τέλος, Ἐν ὕμνοις.

[00896]    Συνέσεως τῷ ∆αβίδ.

[00897]    Ἐν τῷ ἐλθεῖν τοὺς Ζιφαίους, καὶ εἰπεῖν τῷ Σαοὺλ, Οὐχὶ ∆αβὶδ κέκρυπται παρ' ἡμῖν;

[00898]    ∆ήλη τοῦ ψαλμοῦ ἡ ὑπόθεσις.

[00899]    Ὑμνεῖ γὰρ τὸν Θεὸν ὁ μέ γας ∆αβὶδ, ὡς ἐπαρκέσαντα, καὶ τὰς τῶν πολεμίων πάγας διαδρᾶναι παρασκευάσαντα.

[00900]    Οἱ γὰρ Ζιφαῖοι τὴν πρὸς τὸν ∆αβὶδ ὑπεκρίνοντο φιλίαν, τῷ δὲ Σαοὺλ κατεμήνυον ἔνθα ἐπειρᾶτο λανθάνειν.

[00901]    [Ὡς καὶ μέχρι νῦν τινας ὁρῶμεν ἐπικάλυμμα μὲν φιλίας περικειμένους, ἔνδοθεν δὲ ὑποκρίσεως μᾶλλον ἢ φιλίας ἀναμέστους.] Καί ποτε τοῖς δεδηλωκόσι πι στεύσας, στρατεύει μὲν κατ' αὐτοῦ λογάσι πολ λοῖς·

[00902]    εἶτα μέλλων αὐτὸν ἐξαπιναίως θηρεύειν, ὑπὸ τῆς τῶν ἀλλοφύλων προσβολῆς ἐκωλύθη.

[00903]    Μαθὼν γὰρ αὐτοὺς κατὰ τῆς χώρας στρατεύσαντας, ἀνέστρεψε τοῖς πολεμουμένοις ἀμῦναι σπουδάζων.

[00904]    Τότε τοῦ τον τὸν ὕμνον προσενήνοχεν ὁ μέγας ∆αβὶδ τῷ Θεῷ, ὡς δεξαμένῳ τὴν ἱκετείαν, καὶ τὴν προσδο κηθεῖσαν λύσαντι συμφοράν.

[00905]    [Καὶ μάλιστα προ τιθεὶς αὐτοῖς τοῦτον τὸν ψαλμὸν κοινὴν διδασκαλίαν·

[00906]    ὥστε ἕκαστον τῶν πολεμουμένων παρὰ τὸ δίκαιον ὑπό τινων μετὰ πάσης κατανύξεως προσφέρειν ^[80.1265] ὁμοίως τῷ ∆αβὶδ ἱκετείαν τῷ δυναμένῳ ὡς τὸν προ φήτην ἐκ χειρὸς τῶν ἀδικούντων ῥύσασθαι τῷ Θεῷ.] γʹ.

[00907]    Ὁ Θεὸς ἐν τῷ ὀνόματί σου σῶσόν με.

[00908]    Ἀρκεῖ μοι, φησὶν, εἰς ἀσφάλειαν ἡ τοῦ σοῦ ὀνό ματος κλῆσις.

[00909]    Οὕτω καὶ οἱ θεῖοι ἀπόστολοι τὰ μεγάλα εἰργάζοντο θαύματα.

[00910]    Ἐν τῷ ὀνόματι γὰρ, φησὶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔγειραι, καὶ περιπάτει.

[00911]    Καὶ ἐν τῇ δυνάμει σοῦ κρῖνόν μοι.

[00912]    ∆ίκαιος, φησὶ, καὶ δικαιοσύνης ὑπάρχεις πηγή·

[00913]    κρῖνόν μοι τοίνυν καὶ τοῖς πολεμοῦσιν ἀδίκως.

[00914]    δʹ.

[00915]    Ὁ Θεὸς, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, [καὶ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ] ἐνώτισαι τὰ ῥή ματα τοῦ στόματός μου.

[00916]    ∆έξαι μου τὰς ἱκετείας σὺν εὐμενείᾳ [πολλῇ·

[00917]    τίνος ἕνεκεν εἶπεν·] εʹ.

[00918]    Ὅτι ἀλλότριοι ἐπανέστησαν ἐπ' ἐμέ·

[00919]    καὶ [οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ] κραταιοὶ ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου.

[00920]    ∆έομαι, φησὶ τῆς σῆς ἐπικουρίας, ὦ ∆έσποτα, [καὶ ἀντιβολῆς] ὑπὸ δυσμενῶν ἐλαυνόμε νος, πλείστῃ δυνάμει·

[00921]    [ἀλλ' ὅμως ἀνθρωπείᾳ καὶ ταύτῃ πολυθεΐᾳ κεκρατημένῃ] τεθαῤῥηκότων, καὶ θανάτῳ με παραδοῦναι ποθούντων.

[00922]    Ταῦτα δὲ κατ' ἐμοῦ τολμῶσιν, ἐπειδὴ τὴν σὴν πρόνοιαν ἀγνοοῦσι, [μᾶλλον καὶ αὐτῆς καταφρονοῦσι.] Τοῦτο γὰρ ἐπήγαγεν εἰπών·

[00923]    Καὶ οὐ προέθεντο τὸν Θεὸν ἐνώπιον αὐτῶν.

[00924]    Ταῦτα δὲ οὕτως ἱκετεύσας, τῆς οὐκ εἰς μακρὰν ἐσομένης ἐπικουρίας τὴν πρόγνω σιν ἐκβοᾷ.

[00925]    ὰʹ, ζʹ.

[00926]    Ἰδοὺ γὰρ ὁ Θεὸς βοηθεῖ μοι, καὶ ὁ Κύ ριος ἀντιλήπτωρ τῆς ψυχῆς μου.

[00927]    Ἀποστρέψῃ τὰ κακὰ τοῖς ἐχθροῖς μου.

[00928]    [Ἀντὶ τοῦ, λάκκον ὤρυξαν καὶ ἀνέσκαψαν αὐτὸν, καὶ ἐμπεσοῦνται εἰς βόθρον ὃν εἰργάσαντο.

[00929]    Καὶ λοιπὸν καὶ τὸ πανάγιον τοῦ Θεοῦ Πνεῦμα ἐπεύχεται, ἐν τῷ εἰπεῖν,] Καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου ἐξολόθρευσον αὐτούς.

[00930]    ηʹ.

[00931]    Ἑκουσίως θύσω σοι.

[00932]    Ἐγὼ δὲ, φησὶν, ὑπὸ τῆς σῆς δεδίδαγμαι χάριτος, ὡς ἐμὲ μὲν ἀξιώ σεις προνοίας, τοῖς δὲ κατ' ἐμοῦ τυρευθεῖσι κακοῖς τοὺς ταῦτα τεκταινομένους περιβαλεῖς, καὶ δικαίαν κατ' αὐτῶν ἐξοίσεις τὴν ψῆφον.

[00933]    Τοῦτο γὰρ σημαίνει τὸ, Ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου ἐξολόθρευσον αὐτοὺς, ἑκου σίως θύσω σοι.

[00934]    Ἐγὼ δὲ τούτων ἀπολαύσας, σὺν πάσῃ προθυμίᾳ τὰς θυμήρεις σοι προσοίσω θυσίας.

[00935]    Καὶ διδάσκων τῆς ἱερουργίας τὸ εἶδος, ἐπήγαγεν·

[00936]    ^[80.1268] Ἐξομολογήσομαι τῷ ὀνόματί σου, Κύριε, ὅτι ἀγαθόν.

[00937]    [θʹ.] Ὅτι ἐκ πάσης θλίψεως ἐῤῥύσω με·

[00938]    καὶ ἐν τοῖς ἐχθροῖς μου ἐπεῖδεν ὁ ὀφθαλμός μου.

[00939]    Τὴν τῆς αἰνέσεώς σοι προσοίσω θυσίαν, τὰς σὰς εὐερ γεσίας διεξιών.

[00940]    Τοῦτο γὰρ κἀμοὶ ὠφέλιμον, καὶ [πᾶσι τοῖς ὑπὸ σοῦ βοηθουμένοις καὶ] σοὶ κατα θύμιον.

[00941]    ∆ίκαιον δὲ τοῦτο ποιεῖν, καὶ συμφορῶν ἀπαλλαγέντα παντοδαπῶν, καὶ τῶν πολεμίων τὸν ὄλεθρον θεασάμενον.

[00942]    [Ὅτι δὲ ταύτην οἶδε θυσίαν ὁ τῶν ὅλων ∆εσπότης, καὶ ὁ μακάριος Παῦλος μέ μνηται·

[00943]    συμπαραλαβὼν μεθ' ἑαυτοῦ τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ καὶ παρακαλῶν τοὺς τροφίμους τῆς χάρι τος, λέγων οὕτως·

[00944]    Παρακαλῶ δὲ ὑμᾶς διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ παραστῆσαι τὰ σώματα ὑμῶν θυσίαν ζῶσαν, ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ.

[00945]    Καὶ τί τὸ εἶδος τῆς θυσίας ἡρμήνευσεν ἐν τῷ εἰπεῖν, διὰ τῆς λογικῆς ὑμῶν λατρείας.

[00946]    ] ΕΡΜΗΝ.

[00947]    ΤΟΥ Ν∆ʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[00948]    αʹ.

[00949]    Εἰς τὸ τέλος, Ἐν ὕμνοις, συνέσεως τῷ ∆α βίδ.

[00950]    Εἴρηκε μὲν τὸν ψαλμὸν ὁ μακάριος ∆α βὶδ ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ διωκόμενος, καὶ μετανάστης γε νόμενος, ἐν ἐρήμῳ τε διάγειν, ἀναγκαζόμενος·

[00951]    προ θεσπίζει δὲ κατὰ ταυτὸν καὶ τὰς τῶν Ἰουδαίων κατὰ τοῦ Σωτῆρος ἐπιβουλὰς, καὶ ἐν ἑαυτῷ προδια γράφει τὰ τοῦ ∆εσπότου παθήματα.

[00952]    Αὐτός τε γὰρ ὑπὸ τοῦ εὐεργετηθέντος Σαοὺλ ἐξηλαύνετο·

[00953]    καὶ ὑπό τινων γνωρίμων προυδίδοτο, καὶ τὸν ∆εσπότην προεώρα τοῖς τοῦ πνεύματος ὀφθαλμοῖς ταυτὸ τοῦτο πεισόμενον, καὶ ὑπὸ τῶν εὖ πεπονθότων προδοθησό μενόν τε καὶ σταυρωθησόμενον.

[00954]    ∆ιά τοι τοῦτο καὶ εἰς τὸ τέλος ἡ ἐπιγραφὴ παραπέμπει τὸν ἐντυγχά νοντα, καὶ συνετῶς προσέχειν τοῖς λεγομένοις παρεγγυᾷ, ὡς τῆς προφητικῆς διανοίας κεκαλυμμέ νης, καὶ μετὰ χρόνον δεχομένης τὸ τέλος.

[00955]    Πρὸς δὲ τούτοις, καὶ τοῖς ὕμνοις ὁ ψαλμὸς ἐγκατείλεκται, σκιαγραφίαν τινὰ ἔχων τῶν ∆εσποτικῶν παθημά των.

[00956]    ∆ίκαιον γὰρ ἀεὶ ὑμνεῖν τὸν ταῦτα παθεῖν ὑπὲρ τῆς τῶν ἀνθρώπων ἀνεχόμενον σωτηρίας.

[00957]    Ἀλλὰ μηδεὶς τῇ ταπεινότητι τῶν ῥημάτων προσέχων, ἀνάξια ταῦτα ἡγείσθω τῆς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ ἐνανθρωπήσεως.

[00958]    Σκοπείτω δὲ, ὡς χολῆς, καὶ ὄξους, καὶ ἥλων, καὶ ἀκανθῶν, καὶ ἐμπτυσμάτων τε καὶ ῥαπισμάτων, καὶ πάσης ἀνασχόμενος παροι νίας, καὶ τὸ τελευταῖον καταδεξάμενος θάνατον, οὐκ ἂν λόγων ταπεινότητα παρῃτήσατο.

[00959]    Κατάλληλα γὰρ εἶναι τὰ ῥήματα προσήκει τοῖς πράγμασιν.

[00960]    Αὐτοῦ δέ ἐστιν ἡ φωνή·

[00961]    Μάθετε ἀπ' ἐμοῦ, ὅτι ^[80.1269] πρᾶός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν.

[00962]    Καὶ πάλιν, Ἐντο λὴν ἔλαβον τί εἴπω, καὶ τί λαλήσω, καὶ οὐδὲν ἀπ' ἐμαυτοῦ ποιῶ.

[00963]    Καὶ, Θεέ μου, Θεέ μου, ἱνατί με ἐγκατέλιπες;

[00964]    Ταῦτα δὲ, καὶ τὰ τοιαῦτα, ἀνθρωπίνως ἐφθέγγετο, καὶ τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν ὑποδεικνύων, καὶ οἰκοδομῶν τὴν τῶν Ἰουδαίων ἀσθένειαν.

[00965]    Ἐνταῦθα μέντοι ὁ θεῖος ∆αβὶδ καὶ τὴν εἰς ἑαυτὸν γεγενημένην ἀδικίαν διδάσκει, καὶ τὴν εἰς τὸν ∆εσπότην [Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν] ἐσομένην προδιαγράφει, τῇ κοινωνίᾳ τῶν παθημάτων ἐν αβρυνόμενος, καὶ μονονουχὶ βοῶν μετὰ τοῦ Παύλου, Ἐγὼ τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου βαστάζω.

[00966]    [Οὐ μόνον δὲ ὁ Προφήτης, ἀλλὰ καὶ ἅπαντες ὅσοι διὰ τὸ ὄνομα αὐτοῦ κοινω νοῦσι τοῖς παθήμασιν αὐτοῦ, δοξασθήσονται·

[00967]    καθά περ ὁ θεῖος Παῦλος·

[00968]    Εἴπερ συμπάσχωμεν ἵνα καὶ συνδοξασθῶμεν.

[00969]    Καὶ αὕτη μὲν τῆς ἐπιγραφῆς καὶ σχεδὸν τοῦ παρόντος ψαλμοῦ ἡ δύναμις·

[00970]    ἀπαρχόμενος δὲ ὁ Προφήτης οὕτως ἔφη·] βʹ, γʹ.

[00971]    Ἐνώτισαι ὁ Θεὸς τὴν προσευχήν μου, καὶ μὴ ὑπερίδῃς τὴν δέησίν μου.

[00972]    Πρόσχες μοι καὶ εἰσ άκουσόν μου.

[00973]    ∆ιαφόρους ἱκετείας προσφέρει, δεχθῆ ναι πάντας ἀντιβολῶν.

[00974]    Μὴ παρίδῃς γάρ με, φησὶ, ποτνιώμενον, ἀλλ' εὐμενῶς μοι πρόσχες, καὶ τὴν βοήθειαν ὄρεξον.

[00975]    Ἐλυπήθην ἐν τῇ ἀδολεσχίᾳ μου, καὶ ἐταρά χθην.

[00976]    [δʹ.] Ἀπὸ φωνῆς ἐχθροῦ, καὶ ἀπὸ θλίψεως ἁμαρ τωλοῦ.

[00977]    Ὀνειδιζόμενος γὰρ, φησὶ, καὶ πολεμούμε νος ὑπὸ τῶν ἀδικούντων ἐχθρῶν, καὶ τὰς παντοδαπὰς αὐτῶν ἐπιβουλὰς λογιζόμενος, πολλῆς ἀλγηδόνος [ἀντὶ τοῦ τῆς παρ' αὐτῶν κατ' ἐμοῦ γενομένης ἐπιβουλῆς], ἐμπέπλησμαι.

[00978]    Ἀδολεσχίαν γὰρ ἡ θεία Γραφὴ τὴν συνεχῆ μελέτην καλεῖ.

[00979]    Τοῦτο δὲ ὁ Σύμμα χος οὕτως ἡρμήνευσε·

[00980]    Κατηνέχθην προσλαλῶν ἐμαυ τῷ, καὶ συνεχύθην ὑπὸ φωνῆς ἐχθροῦ, ὑπὸ ἐν οχλήσεως ἀσεβοῦς.

[00981]    Τὸν γὰρ αὐτὸν ἐχθρὸν καλεῖ καὶ ἀσεβῆ, ὡς εὐεργετούμενον μὲν, τὸν δὲ τοῦ εὐεργέτου κατασκευάζοντα φόνον.

[00982]    Ὅτι ἐξέκλιναν ἐπ' ἐμὲ ἀνομίαι, καὶ ἐν ὀργῇ ἐνεκότουν μοι.

[00983]    Σαφέστερον ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν, ὅτι Ἐπέῤῥιψαν κατ' ἐμοῦ εἰς ἀσέβειαν, καὶ μετ' ὀργῆς ἠναντιώ θησάν μοι·

[00984]    πονηρᾷ γὰρ χρησάμενοι γνώμῃ, τὸν ἐμὸν τυρεύουσι θάνατον.

[00985]    εʹ, ὰʹ.

[00986]    Ἡ καρδία μου ἐταράχθη ἐν ἐμοί·

[00987]    καὶ δειλία θανάτου ἐπέπεσεν ἐπ' ἐμέ.

[00988]    Φόβος καὶ τρό ^[80.1272] μος ἦλθεν ἐπ' ἐμὲ, καὶ ἐκάλυψέ με σκότος.

[00989]    Ταύτην αὐτῶν τὴν δυσμένειαν, καὶ τὰς τῶν ἐπιβουλῶν θεώμενος μηχανὰς, καὶ φρίττω, καὶ δέδια, καὶ προσμένω τὸν θάνατον.

[00990]    Καὶ θαυμα στὸν οὐδὲν, εἰ ὁ ∆αβὶδ ἀποδιδράσκων, καὶ ὑπὸ πολλῶν διωκόμενος πολεμίων, ἐδεδίει τὴν τελευτὴν, καὶ ἄνθρωπος ὢν, καὶ ὑπὸ τῷ νόμῳ πολιτευόμε νος, καὶ τὴν εὐαγγελικὴν πόῤῥωθεν ὁρῶν τελειότη τα.

[00991]    Καὶ αὐτὸς γὰρ ὁ ∆εσπότης Χριστὸς, καίτοι πολλάκις προειπὼν τοῖς ἱεροῖς ἀποστόλοις, καὶ προ σημάνας τὸ πάθος, καὶ τῷ θεσπεσίῳ δὲ Πέτρῳ γε νέσθαι τοῦτο ἀπευξαμένῳ σφοδρότερον ἐπιπλήξας, παρὰ τὸν καιρὸν τοῦ πάθους ἐβόα, Νῦν ἡ ψυχή μου τετάρακται·

[00992]    καὶ τοσαύτην ἀγωνίαν συνεχώρησεν ἡ θεία φύσις τὴν ἀνθρωπείαν λαβεῖν, ὡς ἱδρῶσαι μὲν αἵματος θρόμβους, ὑπ' ἀγγέλου δὲ στηριχθῆναι, καὶ νικῆσαι τὸ δέος.

[00993]    Ἔδει γὰρ καὶ ἐν τούτῳ δειχθῆ ναι τὴν φύσιν τὴν δεχομένην τὸ πάθος, [καὶ τὴν πολλὴν μακροθυμίαν ἣν ἔσχε παρὰ τὸ ἡμέτερον γέ νος ὁ φιλάνθρωπος·

[00994]    καὶ καταδέχεται πάθος σαρκὶ, καὶ ἐν τούτῳ τὴν ἡμετέραν βουλόμενος πραγματεύ σασθαι σωτηρίαν·

[00995]    ἅπαντα γοῦν ταῦτα τὰ τῶν ῥη μάτων λέγει ταπεινὰ, οὐ δειλίας ἕνεκεν, ἄπαγε, ἀλλ' οἰκονομίας χάριν προβάλλεται.] ζʹ, ηʹ.

[00996]    Καὶ εἶπα, Τίς δώσει μοι πτέρυγας ὡσεὶ περιστερᾶς, καὶ πετασθήσομαι, καὶ καταπαύσω;

[00997]    Ἰδοὺ ἐμάκρυνα φυγαδεύων, καὶ ηὐλίσθην ἐν τῇ ἐρή μῳ.

[00998]    Τοῦτο ὁ μακάριος πεποίηκε ∆αβίδ.

[00999]    Φυγὼν γὰρ τὸν Σαοὺλ, καὶ πάλιν τῶν ἐν τῇ Γὲθ ἀλλοφύλων τὴν δυσμένειαν θεασάμενος, εἰς τὴν ἔρημον ἀπέδρα, ὡς ἡ πρώτη τῶν Βασιλειῶν ἱστορία διδάσκει.

[01000]    Καὶ ὁ ∆εσπότης δὲ Χριστὸς, πολλάκις μὲν εἰς τὸ ὄρος, πολλάκις δὲ εἰς τὴν ἔρημον ὑπεχώρησε, τὸν τῶν Ἰουδαίων φθόνον ἐκκλίνων.

[01001]    Θαυμάσαι δὲ ἄξιον τὸν μέγαν ∆αβὶδ, περιστερᾶς καὶ οὐκ ἄλλου ὀρνέου πτέ ρυγας λαβεῖν ἐθελήσαντα.

[01002]    ∆ῆλος γάρ ἐστι τῆς πνευματικῆς χάριτος ἐφιέμενος τῆς ἐν εἴδει περι στερᾶς ἐπιπτάσης.

[01003]    θʹ.

[01004]    Προσεδεχόμην τὸν Θεὸν, τὸν σώζοντά με ἀπὸ ὀλιγοψυχίας, καὶ ἀπὸ καταιγίδος.

[01005]    Τοσούτοις γὰρ, φησὶ, περικλυζόμενος κύμασι, καὶ οἷόν τινων πνευμάτων, ἢ στροβίλων ἀνέμων δεχόμενος προσ βολὰς, τὴν θείαν προσμένω ῥοπὴν, καὶ τῇ τῆς ἐπι κουρίας ἐλπίδι ψυχαγωγοῦμαι.

[01006]    ιʹ.

[01007]    Καταπόντισον, Κύριε, καὶ καταδίελε τὰς γλώσ ^[80.1273] σας αὐτῶν.

[01008]    Ἐπειδὴ κακῇ κέχρηνται συμφωνίᾳ, διάλυσον αὐτῶν, ∆έσποτα, τὴν ὁμόνοιαν.

[01009]    Ὅτι εἶδον ἀνομίαν, καὶ ἀντιλογίαν ἐν τῇ πόλει.

[01010]    [ιαʹ.] Ἡμέρας καὶ νυκτὸς κυκλώσει αὐτὴν ἐπὶ τὰ τείχη αὐτῆς.

[01011]    [Τοῦτο μὲν οἱ Ἀσσύριοι, τοῦτο δὲ οἱ Αἰγύπτιοι καὶ χρόνον ὕστερον καὶ ἡ τῶν Ῥω μαίων δυναστεία.] Καὶ ἀνομία καὶ κόπος ἐν μέσῳ αὐτῆς.

[01012]    [ιβʹ.] Καὶ ἀδικία, καὶ οὐκ ἐξέλιπεν ἐκ τῶν πλατειῶν αὐτῆς τόκος καὶ δόλος.

[01013]    Τῷ μακαρίῳ ∆αβὶδ οὐκ οἶμαι ἁρ μόττειν ταῦτα τὰ ῥήματα.

[01014]    Οὐδὲ γὰρ ἡ Ἱερουσαλὴμ κατ' ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ὑπὸ Ἰουδαίων κατείχετο, οὐδὲ ἄλλη τις βασιλικὴ ἐνενόμιστο πόλις·

[01015]    ἀλλ' ἔοικε τῆς Ἱερουσαλὴμ τὴν ἀντιλογίαν καὶ παρανο μίαν προλέγειν ὁμοῦ, καὶ τῆς πονηρίας αὐτῆς διεξιέναι τὰ εἴδη, τὴν ἀνομίαν, τὴν ἀδικίαν, τὸν τό κον.

[01016]    τὸν δόλον·

[01017]    ἅπερ ἀσπαζόμενοι, τοὺς ἐπ ωφελεῖς τοῦ Σωτῆρος οὐκ ἐδέχοντο νόμους.

[01018]    Ἐπιση μήνασθαι μέντοι προσήκει, ὡς οὐ μόνον τῆς καινῆς διαθήκης ἡ τελειότης, ἀλλὰ καὶ ἡ νομικὴ πολιτεία, τοῦ τόκου κατηγορεῖ, καὶ τῇ ἀνομίᾳ, καὶ τῇ ἀδικίᾳ, καὶ τῷ δόλῳ τοῦτον συζεύγνυσιν.

[01019]    ιγʹ.

[01020]    Ὅτι εἰ ἐχθρὸς ὠνείδισέ με, ὑπήνεγκα ἄν·

[01021]    καὶ εἰ ὁ μισῶν με ἐπ' ἐμὲ ἐμεγαλοῤῥημόνησεν, ἐκρύβην ἂν ἀπ' αὐτοῦ.

[01022]    [Ἀντὶ τοῦ τὸν παρ' αὐτοῦ κατ' ἐμοῦ δόλον εἰ ἔγνων, ἐκρύβην ἂν ἀπ' αὐτοῦ.] Ἀλλὰ τὰ μὲν παρὰ τῶν δυσμενῶν γινόμενα οἰστὰ ἡγοῦμαι καὶ φορητά·

[01023]    ὑπὸ γὰρ ἐχθρῶν ταῦτα δρᾶ ται καὶ πολεμίων·

[01024]    ἄλλως τε καὶ τὸν προφανῆ πόλεμον διαφυγεῖν τυχὸν δυνατόν.

[01025]    ιδʹ, ιεʹ.

[01026]    Σὺ δὲ, ἄνθρωπε ἰσόψυχε, ἡγεμών μου καὶ γνωστέ μου.

[01027]    Ὃς ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἐγλύκανάς μοι ^[80.1276] ἐδέσματα.

[01028]    Ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ ἐπορεύθημεν ἐν ὁμο νοίᾳ.

[01029]    Πάντων ἀνιαρώτατον εἶναί μοι δοκεῖ, τὸν ἄνδρα συνήθη, καὶ ὁμογνώμονα, καὶ ὁμοτράπεζόν μοι, καὶ σύσσιτόν μοι γεγενημένον, καὶ θείων μοι καὶ ἀνθρωπείων κεκοινωνηκότα πραγμάτων, τὰ δυσμενῶν δρᾶσαι καὶ πολεμίων·

[01030]    σαφῶς δὲ διὰ τού των ἡμῖν τῶν λόγων ἡ προφητικὴ χάρις τὸν προδό την Ἰούδαν διέγραψεν, ἡγεμόνα μὲν ὑπὸ τοῦ βα σιλέως χειροτονηθέντα Χριστοῦ (Καταστήσεις γὰρ αὐτοὺς ἄρχοντας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν,) τραπέζης δὲ αὐτῷ καὶ μυστικῶν κεκοινωνηκότα λόγων, ὄργανον δὲ τῶν ἐπιβουλευόντων γεγενημένον.

[01031]    Ἀντὶ μέν τοι τοῦ ἡγεμών μου, ὁ Σύμμαχος, συνήθης μου ἡρμή νευσεν.

[01032]    Ταῦτα δὲ τῷ μακαρίῳ οὐδαμῶς ἁρμόττει ∆αβίδ·

[01033]    οὐδεὶς γὰρ αὐτὸν, ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ διωκόμε νον, τῶν εὐνουστάτων προδέδωκεν.

[01034]    Οὔτε γὰρ ὁ ∆ωὴκ, οὔτε οἱ Ζιφαῖοι, τῶν γνησίων αὐτοῦ φίλων ἐτύγχα νον.

[01035]    Τῇ δὲ τῶν Εὐαγγελίων ἱστορίᾳ ἡ προφητικὴ συμβαίνει·

[01036]    Ὁ ἐσθίων, φησὶ, μετ' ἐμοῦ τὸν ἄρ τον, ἐπῆρεν ἐπ' ἐμὲ τὴν πτέρναν αὑτοῦ.

[01037]    Οὕτω τὴν προδοσίαν προαγορεύσας, καὶ τὸν αἰφνίδιον αὐτοῦ θάνατον προθεσπίζει.

[01038]    [Καὶ μέχρι νῦν ἔστιν ἰδεῖν τὸν αὐτὸν δόλον καὶ φόνον παρά τισι πλεονάζοντα, ὡς ἡ τῶν πραγμάτων ἡμᾶς ἔκβασις πείθει.

[01039]    Οὐ μόνον γὰρ τῶν ἁλῶν κοινωνοῦντες προδιδόασι τοὺς παρέχοντας τούτους, ἀλλὰ γὰρ καὶ τῶν θείων καὶ ἀποῤῥήτων μυ στηρίων μέτοχοι γενόμενοι ἀλλήλους οὐ μόνον προ διδόασιν, ἀλλὰ καὶ θανάτους κατασκευάζουσι, καὶ τοῦτο ὅρκων μεσιτευόντων.

[01040]    Καὶ ὁ μὲν Παῦλος οὐ παύεται διαμαρτυρόμενος ἐν πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ τοῖς διὰ δύο πραγμάτων ἀμεταθέτων, ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι·

[01041]    τὸν ὅρκον λέγω καὶ τὴν πίστιν·

[01042]    τινὲς δὲ οὐκ οἶδ' ὅπως μετατιθέναι πειρῶνται τὰ ἀμφότερα·

[01043]    μᾶλλον δὲ μετατεθείκασι, μήτε πρὸς τοὺς εὐεργέτας, μήτε περὶ τὴν πίστιν, μήτε εἰς αὐτὸν τῶν πάντων ∆εσπότην ὀρθὸν σκοπὸν φυλάττοντες.

[01044]    ∆ιὸ δὴ τὸ προ φητικὸν Πνεῦμα ἀποφαινόμενον κατ' αὐτῶν οὕτως ἔφη·] ιὰʹ.

[01045]    Ἐλθέτω δὴ θάνατος ἐπ' αὐτούς·

[01046]    καὶ κατα βήτωσαν εἰς ᾅδου ζῶντες.

[01047]    [Τοιαύτην αὐτοῖς ἀπειλεῖ τὴν ψῆφον βουλόμενος ἀναστεῖλαι τὴν πονη ρὰν αὐτῶν γνώμην.] Τοιοῦτο δὲ τοῦ βίου τὸ τέλος ἐδέξατο·

[01048]    τῇ γὰρ ἀγχόνῃ τὴν δέρην προσδήσας, σύν τομον ὑπέμεινε θάνατον·

[01049]    τοιαύταις καὶ οἱ Ἰου δαῖοι μετὰ τὸν σταυρὸν περιέπεσον συμφοραῖς, τῷ Ῥωμαϊκῷ παραδοθέντες πολέμῳ.

[01050]    Οὐ γὰρ τῷ νόμῳ τῆς φύσεως ὑπεξῆλθον τὸν βίον, ἀλλ' ὅπλοις πολε μικοῖς κατακοντιζόμενοι.

[01051]    [Εἰ δὲ καί τις τῶν φαύ ^[80.1277] λων δόξαιεν κοινῷ θανάτῳ καταλύειν τὸν βίον, μετὰ τὴν ἔνθεν ἀνάστασιν διπλῆν τὴν κατ' αὐτοῦ δέξεται τιμωρίαν.

[01052]    Τινῶν γὰρ, φησὶν, ἀνθρώπων αἱ ἁμαρτίαι πρόδηλοι, προάγουσιν εἰς κρίσιν·

[01053]    τισὶ δὲ καὶ ἐπ ακολουθοῦσιν.

[01054]    ] Εἶτα δείκνυσι τῆς τιμωρίας τὸ δίκαιον.

[01055]    Ὅτι πονηρία ἐν ταῖς παροικίαις αὐτῶν ἐν μέσῳ αὐτῶν.

[01056]    [Ἀντὶ τοῦ εἰς τὸ μέσον, εἰς αὐτὴν τὴν καρδίαν πονηρία βλαστήσασα τὴν θανατικὴν τῆς τιμωρίας αὐτοῖς ἐπάγει ψῆφον.] Παροικίαν δὲ καλεῖ τὴν παροῦσαν ζωὴν, ἐν ᾗ παροικοῦμεν οὐ κατοικοῦ μεν.

[01057]    [Καὶ μακάριοι οἱ παροικίαν ἡγούμενοι τὸν παρόντα βίον καὶ μὴ κατοικίαν.

[01058]    Εἶτα εἰρηκὼς τὰ παρὰ τῶν παρανόμων, εἰς τοὺς ἀδικουμένους καὶ μὴ ἐγκαταλιμπανομένους παρὰ τῆς ἄνωθεν ῥοπῆς μετατίθησι τὸν λόγον ὁ Προφήτης.] ιζʹ.

[01059]    Ἐγὼ πρὸς τὸν Θεὸν ἐκέκραξα, καὶ ὁ Κύριος εἰσήκουσέ μου.

[01060]    [Οὐ γὰρ μόνον τὸν Πατέρα, φησὶ, παρακαλεῖν μεμάθηκα, ἀλλὰ γὰρ καὶ τὸν μονογενῆ αὐτοῦ Υἱὸν, τὸν διὰ πολλὴν φιλανθρωπίαν, μικρὸν ὕστερον ἐξ ἐμοῦ τὴν κατὰ σάρκα οἰκονομίαν μέλλοντα καταδέχεσθαι.

[01061]    ∆ιὸ δὴ] ιηʹ.

[01062]    Ἑσπέρας καὶ πρωῒ καὶ μεσημβρίας δι ηγήσομαι, καὶ ἀπαγγελῶ καὶ εἰσακούσεται τῆς φωνῆς μου.

[01063]    [Ταύτης δὲ δεχθείσης παρὰ τοῦ φιλανθρώπου,] ιθʹ.

[01064]    Λυτρώσεται ἐν εἰρήνῃ τὴν ψυχήν μου ἀπὸ ἐγγιζόντων μοι, ὅτι ἐν πολλοῖς ἦσαν σὺν ἐμοί.

[01065]    Τὴν ἐνδελεχῆ μου, φησὶν ὁ ∆αβὶδ, θεώμε νος προσευχὴν, τὴν νύκτωρ καὶ μεθ' ἡμέραν παρ' ἐμοῦ προσφερομένην, ἀπαλλάξει με τῶν πολεμούν των, καὶ χαριεῖται εἰρήνην.

[01066]    [Οὐ μόνον δὲ ἐμοὶ, φησὶ, ἀλλὰ γὰρ καὶ ἅπασι τοῖς εἰς αὐτὸν πεποιθό σιν.] Τὸ δὲ, Ἐν πολλοῖς ἦσαν σὺν ἐμοὶ, τὸ πολλοὺς εἶναι τοὺς πολεμίους δηλοῖ.

[01067]    Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσε·

[01068]    Πολλοστοὶ γὰρ ἐγένοντο πρός με.

[01069]    κʹ.

[01070]    Εἰσακούσεται ὁ Θεὸς, καὶ ταπεινώσει αὐτούς·

[01071]    [δίκαιος γάρ ἐστι καὶ οἶδεν ἐτάζων καρ δίαν καὶ νεφροὺς,] ὁ ὑπάρχων πρὸ τῶν αἰώνων.

[01072]    ∆εξάμενος δέ μου τὴν δέησιν ὁ ἀεὶ Θεὸς, ἀσθε νείᾳ περιβαλεῖ τοὺς ἐπιβουλεύοντας.

[01073]    Οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα, ὅτι οὐκ ἐφοβήθησαν τὸν Θεόν.

[01074]    Τοῦτο ὁ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευσεν·

[01075]    Οὐ γὰρ ἀλλάσσονται, οὐδὲ φοβοῦνται τὸν Θεόν.

[01076]    ^[80.1280] [Οὐδὲ γὰρ ἀλλάσσεται αὐτῶν ἡ πονηρὰ γνώμη, οὐδὲ φοβοῦνται τὸν Θεόν·

[01077]    διὸ δὴ], Ὁρῶν αὐτῶν, φη σὶν, τὸν ἀμεταμέλητον τρόπον, ταῖς προειρημέναις συμφοραῖς περιβαλεῖ.

[01078]    καʹ.

[01079]    Ἐξέτεινε τὴν χεῖρα αὑτοῦ ἐν τῷ ἀποδι δόναι.

[01080]    Τοῦτο οἱ τρεῖς οὕτως ἡρμήνευσαν·

[01081]    Ἐξ έτεινε τὴν χεῖρα αὑτοῦ εἰς τοὺς εἰρηνεύοντας ἐν αὐτῷ πρὸς αὐτόν.

[01082]    Οὐ γὰρ πολέμιον ὁ Σαοὺλ ἐδίω κεν, ἀλλ' εὐεργέτην, καὶ συνήθη, καὶ γνώριμον.

[01083]    Οὐδὲ ἐχθρὸν ὁ Ἰούδας προδέδωκεν, ἀλλὰ Σωτῆρα, καὶ τῶν ἀγαθῶν χορηγόν.

[01084]    Τὸ τοίνυν, Ἐξέτεινε τὴν χεῖρα αὑτοῦ ἐν τῷ ἀποδιδόναι, τοῦτο δηλοῖ, ὅτι ἐκτείνας τὴν χεῖρα, ὥστε τὰς ἀντιδόσεις ἐκτί σαι, ἀγαθὸν μὲν οὐδὲν προσενήνοχεν·

[01085]    πάντα δὲ πονηρίας μεστά.

[01086]    [Ἀλλ' ὅμως καὶ ὁ Ἰούδας οὐ μόνον εἰς τὸ προδοῦναι τὴν χεῖρα αὑτοῦ ἐξέτεινε, ἀλλὰ γὰρ καὶ ἀποστρέψας τὰ τριάκοντα ἀργύρια, ἃ μετὰ τὴν ἐκείνου ἀγχόνην ἐνέβαλον οἱ θεοκτόνοι εἰς τὸν κορβανᾶν.] Καὶ τοῦτο δηλοῖ τὰ ἐπαγόμενα·

[01087]    Ἐβεβήλωσαν τὴν διαθήκην αὐτοῦ.

[01088]    Τοῦ γὰρ θείου νόμου διαγορεύοντος ἀγαπᾷν τὸν πλησίον ὡς ἑαυτὸν, τὸν εὐεργέτην ὡς πολέμιον ἐδίωκον.

[01089]    [Οὐ μόνον δὲ, ἀλλὰ καὶ σταυρῷ κατέκριναν.

[01090]    ∆ιὸ ἐπ ήγαγε·] κβʹ.

[01091]    ∆ιεμερίσθησαν ἀπὸ ὀργῆς τοῦ προσώπου αὐτῶν καὶ ἤγγισαν αἱ καρδίαι αὐτῶν.

[01092]    Ὀργῇ γὰρ δουλεύσαντες, ἕτερα μὲν ἐμέμφοντο, ἕτερα δὲ ἐβουλεύοντο.

[01093]    Οὕτω γὰρ ὁ Σύμμαχος ἡρ μήνευσε·

[01094]    Λειότερα βουτύρου τὰ στόματα αὐτῶν·

[01095]    πολεμεῖ δὲ ἡ καρδία ἑκάστου αὐτῶν.

[01096]    Τούτῳ δὲ καὶ τὸ ἐπαγόμενον συμφωνεῖ.

[01097]    Ἡπαλύνθησαν οἱ λόγοι αὐτῶν ὑπὲρ ἔλαιον, καὶ αὐτοί εἰσι βολίδες.

[01098]    Τοιαῦτα δὲ ἦν καὶ τοῦ Σαοὺλ, καὶ τοῦ Ἰούδα τὰ ῥήματα.

[01099]    Ὁ μὲν γὰρ Σαοὺλ, πρὸς τὸν ∆αβὶδ ἔλεγεν, Εἰ σὺ εἶ τέκνον ∆αβίδ.

[01100]    Ὁ δὲ Ἰούδας, Μή τι ἐγώ εἰμι, Ῥαββί;

[01101]    [Καὶ πολλοὶ τὰ αὐτὰ νοσοῦντες φιλίας δῆθεν περικείμενοι ἐπικάλυμμα πρὸς τοὺς παρ' αὐτῶν ἀδικουμένους φασίν·

[01102]    Μή τι ἐγώ σε ἠδίκηκα;

[01103]    Τὸ αὐτὸ δὲ πάλιν ὁ Ἰούδας, Χαῖρε, λέγει, Ῥαββί·]καὶ κατεφίλησεν αὐτόν.

[01104]    Καὶ ἐῴκει μὲν τὰ ῥήματα ἐλαίου καὶ βουτύρου λειότητι·

[01105]    τὰ δὲ βουλεύματα, βέλεσι καὶ δόρασιν ὀξυτάτοις.

[01106]    [Λόγχαι γὰρ μᾶλλον ὑπῆρχον αἱ βολίδες αὐτῶν·] λόγχας γὰρ ὁ Ἀκύλας ^[80.1281] τὰς βολίδας ἡρμήνευσεν.

[01107]    Οὕτω ταῦτα ὁ θεῖος ∆αβὶδ καὶ περὶ τῶν αὐτῷ συμβεβηκότων διεξελθὼν, καὶ τὰς ∆εσποτικὰς προθεὶς ἐπιβουλὰς, συμβουλὴν πᾶσιν ἀνθρώποις προσφέρει, τὴν εἰς Θεὸν ἔχειν ἐλπίδα παρεγγυῶν.

[01108]    κγʹ.

[01109]    Ἐπίῤῥιψον ἐπὶ Κύριον τὴν μέριμνάν σου·

[01110]    καὶ αὐτός σε διαθρέψει.

[01111]    [Οὐ μόνον, φησὶ, ἐν ταῦθα δοξάσει, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ τῆς θεοπτίας ἀξιώσει.

[01112]    Οὐκοῦν] Κυβερνήτην ἔχε, φησὶ, τὸν Θεὸν, καὶ ἡνίοχον·

[01113]    καὶ τὰ κατὰ σαυτὸν τῆς προνοίας ἐκείνης ἐξάρτησον·

[01114]    οὕτω γὰρ ἀσάλευτος διαμενεῖς καὶ ἀκλόνητος·

[01115]    καὶ γάρ φησιν, Οὐ δώσει εἰς τὸν αἰῶνα σάλον τῷ δικαίῳ.

[01116]    Κἂν γὰρ συγχωρήσῃ ποτὲ περιπεσεῖν πειρασμῷ, ἀλλὰ ταχεῖαν παρέξει βοήθειαν.

[01117]    Ἀτεχνῶς δὲ τοῦτο ἔοικε τοῖς ἀποστολικοῖς ῥητοῖς, Πιστὸς ὁ Θεὸς, ὃς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε, ἀλλὰ ποιήσει σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ὑμᾶς ὑπενεγκεῖν.

[01118]    κδʹ.

[01119]    Σὺ δὲ, ὁ Θεὸς, κατάξεις αὐτοὺς εἰς φρέαρ διαφθορᾶς.

[01120]    Τοὺς γὰρ ἐπιβουλεύειν τῷ δικαίῳ τολμῶντας τιμωρίᾳ παραδώσει διηνεκεῖ.

[01121]    Φρέαρ γὰρ διαφθορᾶς τὴν ἄφυκτον ἐκάλεσε τιμωρίαν.

[01122]    Ὥσπερ γὰρ τὸν εἰς φρέαρ ἐμπεπτωκότα, ἰλύος τινὸς καὶ βορβόρου μεστὸν, διαφυγεῖν τὸν ὄλεθρον τῶν ἀδυνά των·

[01123]    οὕτω τὸν ὑπὸ Θεοῦ κολαζόμενον οὐκ ἔνεστιν ἑτέρωθεν σωτηρίαν εὑρεῖν.

[01124]    [Καὶ ἀκούετε, φησὶν, οἱ δείλαιοι.] Ἄνδρες αἱμάτων καὶ δολιότητος οὐ μὴ ἡμισεύσωσιν τὰς ἡμέρας αὐτῶν.

[01125]    Τοῖς γὰρ μιαιφονίᾳ καὶ δόλῳ συζῇν αἱρουμένοις ταχὺν ἐπ άγεις τὸν θάνατον·

[01126]    οὐκ ἐῶν τὸν νενομισμένον διαβιῶ ναι χρόνον.

[01127]    [Καὶ ταῦτα ἐκείνοις·

[01128]    ἐγὼ δὲ, φησὶν ὁ ∆αβὶδ, καὶ ὅσοι κατ' ἐμὲ τὴν ἄνωθεν καραδοκοῦμεν ῥοπὴν, σωθησόμεθα.

[01129]    ∆ιὰ γὰρ τῶν ἑξῆς σαφέστερον αὐτὸ ἡρμήνευσεν, εἰπών·] Ἐγὼ δὲ, Κύριε, ἐλπιῶ ἐπὶ σέ.

[01130]    Ταύτην γάρ σου τὴν δύναμιν, καὶ τὴν δικαίαν ἐπιστάμενος ψῆφον, τὴν παρὰ σοῦ προσμένω βοήθειαν.

[01131]    ΕΡΜΗΝ.

[01132]    ΤΟΥ ΝΕʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01133]    αʹ.

[01134]    Εἰς τὸ τέλος.

[01135]    Ὑπὲρ τοῦ λαοῦ τοῦ ἀπὸ τῶν ἁγίων μεμακρυμμένου·

[01136]    τῷ ∆αβὶδ εἰς στηλογραφίαν.

[01137]    Ὁπότε ἐκράτησαν αὐτὸν οἱ ἀλλόφυλοι ἐν Γέθ.

[01138]    Σημαίνει καὶ ἡ ἐπιγραφὴ, ὡς διπλῆ τοῦ ψαλμοῦ ἡ διάνοια, καὶ αὐτῷ ἁρμόττουσα τῷ ∆αβὶδ, καὶ τῷ λαῷ τῷ δορυαλώτῳ γεγενημένῳ, καὶ τὴν ἀλλοτρίαν οἰκεῖν ἠναγκασμένῳ·

[01139]    [ἀλλὰ καὶ πολλοῖς τῶν ^[80.1284] ἐφεξῆς.

[01140]    Τὸ γὰρ ὑπὲρ τοῦ λαοῦ τοῦ ἀπὸ τῶν ὁσίων κεκρυμμένου, ἢ αἰχμαλωτισθέντος καὶ χωρισθέν τος τῆς τηνικαῦτα ἁγίας πόλεως, ἥτις ἦν ἡ Ἱερου σαλὴμ, ἢ τοῦ μακρύνοντος ἑαυτὸν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, ὅ ἐστιν, ἀπὸ τῆς εἰς αὐτὸν πίστεως.] Συμβαίνει γὰρ τὰ παθήματα.

[01141]    Ἐκεῖνοί τε γὰρ Βαβυλωνίοις ἐδού λευον ἀλλοφύλοις ἀνθρώποις·

[01142]    καὶ οὗτος ἀποδρὰς τὸν Σαοὺλ, μέτοικος ἀλλοφύλων ἐγένετο.

[01143]    Ἰστέον μέντοι, ὅτι δὶς ἀφίκετο εἰς τὴν Γέθ.

[01144]    καὶ πρό τερον μὲν πολέμιος εἶναι δόξας, εἶτα κινδυνεύσας, καὶ ἐπιληψίαν ὑποκρινάμενος, ἀφέθη τε καὶ διέφυ γεν.

[01145]    Ὕστερον δὲ θαῤῥηθεὶς συνδιέτριβεν ἀπολαύων εἰρήνης.

[01146]    Τὸν μέν τοι παρόντα ψαλμὸν, τὸν πρότε ρον μὲν κίνδυνον ὑπομείνας συνέγραψεν.

[01147]    βʹ, γʹ.

[01148]    Ἐλέησόν με, ὁ Θεὸς, ὅτι κατεπάτησέν με ἄνθρωπος·

[01149]    ὅλην τὴν ἡμέραν πολεμῶν ἔθλιψέ με Κατεπάτησάν με οἱ ἐχθροί μου ὅλην τὴν ἡμέραν.

[01150]    Ὑπὸ διαφόρων ἐχθρῶν ἐξελαυνόμενός τε καὶ πολε μούμενος, καὶ οἱονεὶ συμπατούμενος καὶ διηνεκῶς τοῦτο πάσχων, τὴν σὴν, ὦ ∆έσποτα, φιλανθρωπίαν προσμένω.

[01151]    Τὸ δὲ ὅλην τὴν ἡμέραν, πᾶσαν ἡμέ ραν ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν, ἀντὶ τοῦ ἐνδελεχῶς καὶ διηνεκῶς.

[01152]    Ὅτι πολλοὶ οἱ πολεμοῦντές με ἀπὸ ὕψους.

[01153]    [Ἀντὶ τοῦ, ἀπὸ τῆς δυναστείας αὐτῶν.] Οὐ δέδια, φησὶ, τὰς τῶν ἀνθρώπων εὐημερίας αἷς θαῤ ῥοῦντες τὸν καθ' ἡμῶν ἀνεδέξαντο πόλεμον.

[01154]    Ὕψος γὰρ ἡμέρας, τὴν παροῦσαν ἐκάλεσεν εὐπραξίαν, τὴν πρόσκαιρον, τὴν ἐφήμερον, τὴν ἐπίκηρον, τὴν οὐκ εἰς μακρὰν διαῤῥέουσαν.

[01155]    Εἶτα διδάσκει τίνος χάριν οὐ χρὴ δειμαίνειν τοὺς ἐπὶ ταῖς εὐημερίαις βρεν θυομένους.

[01156]    δʹ.

[01157]    Ἡμέρας οὐ φοβηθήσομαι·

[01158]    ἐγὼ δὲ ἐλπιῶ ἐπὶ σέ.

[01159]    Τὴν πρόσκαιρον, φησὶν, εὐκληρίαν οὐ δέδια, τὴν σὴν ἔχων ἐπικουρίαν·

[01160]    τοῦτο δὲ ὁ Σύμμα χος οὕτως ἡρμήνευσεν, Ἧ ἂν ἡμέρᾳ φοβηθῶ, σοὶ πέποιθα.

[01161]    Ἀντιτάττω, φησὶ, τῷ φόβῳ τὸ ἐπὶ σοὶ θάρσος.

[01162]    [Καλῶς οὖν τέθεικε τὸ, Ἐγὼ δὲ ἐλπιῶ ἐπὶ σέ·

[01163]    ἀντὶ τοῦ, Οὐδὲ γάρ ἐστιν ἄλλος, οὐκ ἔστι δυνάμενος ῥύσασθαι τοὺς πειραζομένους ἐκ τῶν ἐπιβουλευόντων, εἰ μὴ ἡ σὴ μόνη, ὦ ∆έσποτα, προμή θεια.

[01164]    Καὶ σαφέστερον αὐτὸ ἐλάμπρυνε διὰ τοῦ εἰπεῖν·] εʹ.

[01165]    Ἐν τῷ Θεῷ ἐπαινέσω τοὺς λόγους μου.

[01166]    ^[80.1285] [Ἐπαινεταὶ, φησὶ, παρὰ τῷ Θεῷ αἱ προσευχαὶ, ἃς ἐκτενεῖς διὰ τῆς μετανοίας αὐτῷ προσφέρων οὐ παύ σομαι.] Ἐπὶ τῷ Θεῷ ἤλπισα, οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι σάρξ;

[01167]    [Σάρκα τοὺς παχυτέρους καὶ χαμαιῤῥεπῆ τὸν βίον κεκτημένους ἀνθρώπους λέ γει.] Καὶ φθεγγόμενος, φησὶ, τῇ τοῦ Θεοῦ μνήμῃ τοὺς ἐμοὺς λόγους κοσμῶ·

[01168]    καὶ πολεμούμενος, τῇ σῇ κηδεμονίᾳ θαῤῥῶν, τῶν πολεμούντων καταφρονῶ.

[01169]    ὰʹ.

[01170]    Ὅλην τὴν ἡμέραν τοὺς λόγους μου ἐβδε λύσσοντο κατ' ἐμοῦ πάντες οἱ διαλογισμοὶ αὐτῶν εἰς κακόν.

[01171]    Πάντα, φησὶ, λογισμὸν εἰς τὰς κατ' ἐμοῦ κινοῦσιν ἐπιβουλὰς, ὡς ψευδεῖς τοὺς ἐμοὺς ἀπο στρεφόμενοι λόγους, καὶ τὴν προσφερομένην ἀπο λογίαν ἀποσειόμενοι.

[01172]    [Τὸ αὐτὸ δὲ μέχρι τοῦ παρόν τος ἔστιν ἰδεῖν ὑπομένοντας πολλοὺς παρά τινων ἀνθρώπων καὶ δαιμόνων.] ζʹ.

[01173]    Παροικήσουσι καὶ κατακρύψουσιν, αὐτοὶ τὴν πτέρναν μου φυλάξουσιν·

[01174]    καθάπερ ὑπ έμειναν τὴν ψυχήν μου.

[01175]    Σαφέστερον τοῦτο ὁ Σύμ μαχος ἡρμήνευσε, Συνήγοντο λάθρα, καὶ τὰ ἴχνη μου παρετήρουν, προσδοκῶντες τὴν ψυχήν μου.

[01176]    ∆εδήλωκε δὲ διὰ τῶν εἰρημένων τοὺς λόγους αὐτῶν, καὶ τὰς ἐνέδρας, καὶ τὰς ἐπιβουλάς.

[01177]    ηʹ.

[01178]    Ὑπὲρ τοῦ μηθενὸς ὤσεις αὐτούς.

[01179]    Ῥᾴδιόν σοι, φησὶ, καὶ λίαν εὐπετὲς ὦσαι αὐτοὺς, καὶ καταβαλεῖν, καὶ παραδοῦναι θανάτῳ·

[01180]    τὸ γὰρ ὑπὲρ τοῦ μηθενὸς, ἀντὶ τοῦ ἀπόνως, καὶ ῥᾳδίως τέ θεικε.

[01181]    Ἐν ὀργῇ λαοὺς κατάξεις αὐτοὺς, ὁ Θεός.

[01182]    Οὐ γὰρ τούτους μόνους, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς παρα νομίᾳ συζῇν προαιρουμένους, κολάσει παραδώσεις [ὀργῆς πεπληρωμένῃ].

[01183]    θʹ.

[01184]    Τὴν ζωήν μου ἐξήγγειλά σοι.

[01185]    Πάντα σοι τὰ ἐμὰ δῆλα καθέστηκε, τὰ πράγματα, τὰ ῥή ματα, τὰ ἐνθυμήματα.

[01186]    Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Σύμ μαχος ἡρμήνευσε, Τὰ ἔνδον μου ἐξηρίθμηταί σοι.

[01187]    Ἔθου τὰ δάκρυά μου ἐνώπιόν σου, ὡς καὶ ἐν τῇ ἐπαγγελίᾳ σου.

[01188]    Ἐπένευσας, φησὶ, τοῖς ἐμοῖς δάκρυσι, καὶ τὰς ἐπαγγελίας πεπλήρωκας.

[01189]    Σὺ γὰρ ὑπέσχου νομοθετῶν τῶν ἀδικουμένων ἐπακούειν στενόντων.

[01190]    Οὕτω γὰρ ἐν τῷ νόμῳ φησί·

[01191]    Στενάξει πρός με, καὶ ἐπακούσομαι αὐτοῦ.

[01192]    ἐλεήμων γάρ εἰμι.

[01193]    ^[80.1288] ιʹ.

[01194]    Ἐπιστρέψουσιν οἱ ἐχθροί μου εἰς τὰ ὀπίσω.

[01195]    Σοῦ δὲ τὴν ἐμὴν δέησιν δεξαμένου, φεύξονται οἱ πολέμιοι, καὶ τῆς θρασύτητος παύσονται.

[01196]    Ἐν ᾗ ἂν ἡμέρᾳ ἐπικαλέσωμαι, ἰδοὺ ἔγνων, ὅτι Θεός μου εἶ σύ.

[01197]    ∆εχόμενος γὰρ τὰς αἰτήσεις, δι' αὐτῶν πείθομαι τῶν πραγμάτων, ὅσην μου κηδεμονίαν ποιῇ.

[01198]    ιαʹ.

[01199]    Ἐπὶ τῷ Θεῷ αἰνέσω ῥῆμα·

[01200]    ἐπὶ τῷ Κυρίῳ αἰνέσω λόγον·

[01201]    ἐπὶ τῷ Θεῷ ἤλπισα·

[01202]    οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος.

[01203]    [Καλὸς καὶ ἐνταῦθα ὁ προφητικὸς νοῦς.

[01204]    Πῶς ἴσην τὴν προσευχὴν τῇ ἀχράντῳ καὶ ὁμοουσίῳ Τριάδι προσφέρει;] Οὐδὲ φθέγξασθαι, φησὶν, ἄνευ τῆς σῆς ἐπικλήσεως ἀν έξομαι.

[01205]    Ἀλλὰ καὶ σμικρὸν ῥῆμα προσφέρων, καὶ μακροτέροις χρώμενος λόγοις, τῇ σῇ τούτους προσηγορίᾳ κοσμήσω, καὶ σοὶ πεποιθὼς κατα φρονήσω τῶν ἀνθρωπίνων ἐπιβουλῶν.

[01206]    ιβʹ.

[01207]    Ἐν ἐμοὶ, ὁ Θεὸς, εὐχαὶ ἃς ἀποδώσω αἰνέ σεώς σοι.

[01208]    Τὰς ὑποσχέσεις σοι, φησὶν, εὐ γνωμόνως ἐκτίσω·

[01209]    εὐχὰς γὰρ, τὰς πρὸς τὸν Θεὸν ὑποσχέσεις καλεῖ.

[01210]    Οὕτω καὶ ἀλλαχοῦ·

[01211]    Ἀποδώσω σοι τὰς εὐχάς μου, ἃς διέστειλε τὰ χείλη μου, καὶ ἐλάλησε τὸ στόμα μου ἐν τῇ θλίψει μου.

[01212]    Εἶτα διδά σκει ὑπὲρ τίνων, καὶ τίνες αἱ ὑποσχέσεις.

[01213]    ιγʹ.

[01214]    Ὅτι ἐῤῥύσω τὴν ψυχήν μου ἐκ θανάτου·

[01215]    τοὺς ὀφθαλμούς μου ἀπὸ δακρύων·

[01216]    καὶ τοὺς πό δας μου ἀπὸ ὀλισθήματος.

[01217]    [∆ιὰ πάντων με τούτων θωρακίσας καὶ ἀσφαλισάμενος·

[01218]    καὶ ἑδραίαν ἔχειν τὴν πεποίθησιν ἐπὶ τούτοις πεπιστευκὼς ἐν τούτοις πληρώσω καὶ τὴν παροῦσαν ᾠδήν.] Εὐαρεστήσω ἐνώπιον Κυρίου ἐν φωτὶ ζώντων.

[01219]    Τοσούτων γὰρ εὐεργεσιῶν ἀπολαύσας, καὶ τῶν διαφόρων ἐπιβουλῶν κρείττων φανεὶς, τῆς σῆς φροντιῶ θεραπείας, καὶ πολιτείαν αἱρήσομαι, ἣ σοὶ μὲν ἀρέσει, ἐμοὶ δὲ προξενήσει ζωὴν τὴν αἰώνιον, καὶ τὸ φῶς ἐκεῖνο τὸ τοῖς ἐννόμως ζῶσιν ἐπηγγελμένον.

[01220]    Ταῦτα δὲ, ὡς ἔφην, καὶ τῷ μακαρίῳ ἁρμόττει ∆αβὶδ, καὶ τοῖς ἐν Βαβυλῶνι δορυαλώτοις.

[01221]    Ἁρμόττει δὲ καὶ ἡμῖν, πολλὰς μὲν ὑπομένουσι παρὰ ἀνθρώπων, καὶ παρὰ δαιμόνων, ἐπιβουλὰς, διὰ δὲ τῆς θείας κηδε μονίας, τὴν ἐκεῖθεν φυομένην διαφεύγουσι λώβην.

[01222]    ΕΡΜΗΝ.

[01223]    ΤΟΥ Νὰʹ ΨΑΛΜΟΥ

[01224]    αʹ.

[01225]    Εἰς τὸ τέλος.

[01226]    Μὴ διαφθείρῃς·

[01227]    τῷ ∆αβὶδ εἰς στηλογραφίαν, ἐν τῷ αὐτὸν ἀποδιδράσκειν ἀπὸ προσώπου Σαοὺλ εἰς τὸ σπήλαιον.

[01228]    Καὶ τὸν πρότε ρον καὶ τὸν δεύτερον διαφυγὼν κίνδυνον [ὁ μέγας ∆αβὶδ], ὥσπερ ἐν στήλῃ τινὶ, τῇ μνήμῃ τὴν θείαν εὐεργεσίαν ἀνέγραψε.

[01229]    Καὶ εἰς τὸ τέλος δὲ καὶ οὗτος κἀκεῖνος παραπέμπει τοὺς ἐντυγχάνοντας·

[01230]    ἐπειδὴ πρόῤῥησιν ἔχουσιν ἐσομένων πραγμάτων.

[01231]    Ἐκεῖνος μὲν γὰρ τὰ κατὰ τὸν λαὸν προηγόρευσεν·

[01232]    οὗτος δὲ τῶν ἐθνῶν προθεσπίζει τὴν κλῆσιν.

[01233]    Πρόσ κειται δὲ τὸ, Μὴ διαφθείρῃς, τοῦ ∆αβὶδ τὸν λογι σμὸν ἡμῖν ἐκκαλύπτον.

[01234]    Ἐπειδὴ γὰρ δυνάμενος ἀνελεῖν τὸν Σαοὺλ, καὶ τῇ σφαγῇ καταλῦσαι τὸν πολέμιον, καὶ τὴν ἡγεμονίαν λαβεῖν, οὐκ ἠνέσχετο, μονονουχὶ πρὸς ἑαυτὸν εἰρηκὼς, Μὴ δια φθείρῃς τῆς ἀμνησικακίας τὴν ἀρετήν.

[01235]    Μὴ γένοιτο γάρ μοι, φησὶν, ἐποῖσαι τὴν χεῖρά μου ἐπ' αὐτὸν, ὅτι χριστὸς Κυρίου ἐστίν.

[01236]    Εἰκότως τῇ ἐπιγραφῇ τὸ, Μὴ διαφθείρῃς, προστέθεικε, διδάσκων τίσιν χρησάμενος λογισμοῖς οὐκ ἀνεῖλε τὸν δυσμενῆ.

[01237]    βʹ.

[01238]    Ἐλέησόν με, ὁ Θεὸς, ἐλέησόν με·

[01239]    ὅτι ἐπὶ σοὶ πέποιθεν ἡ ψυχή μου·

[01240]    καὶ ἐν τῇ σκιᾷ τῶν πτε ρύγων σου ἐλπιῶ, ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ ἀνομία.

[01241]    Καθειργμένος ἐν τῷ σπηλαίῳ, καὶ τοὺς πολεμίους καθειργμένους ὁρῶν, τὸν θεῖον ἔλεον ἀπαγγέλ λει, καὶ ἣν ἔχει πρὸς τὸν Θεὸν ἐλπίδα γυμνοῖ.

[01242]    Σκιὰν δὲ πτερύγων πολλάκις ἡρμήνευσεν, ὅτι τὴν θείαν κηδεμονίαν καλεῖ.

[01243]    Ὁ δὲ τοῦ ἐλέους δι πλασιασμὸς τὴν ὑπερβολὴν τοῦ κινδύνου παραδη λοῖ.

[01244]    Τὸ δὲ, Ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ ἀνομία, σαφέ στερον ὁ Ἀκύλας ἡρμήνευσεν, Ἕως οὗ παρέλθῃ ἡ ἐπιβουλή.

[01245]    Ὁ δὲ Σύμμαχος, Ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ ἐπηρεαστής.

[01246]    Οὐ παύσομαι τοίνυν, φησὶν, ἱκετεύων, ἕως ἂν τῶν ἐπιβουλευόντων ἀπαλλαγῶ.

[01247]    Τοὺς γὰρ ἐπιβουλεύοντας οἱ Ἑβδομήκοντα ἀνομίαν ἀπὸ τοῦ πράγματος προσηγόρευσαν.

[01248]    γʹ.

[01249]    Κεκράξομαι πρὸς τὸν Θεὸν τὸν ὕψιστον, τὸν Θεὸν τὸν εὐεργετήσαντά με.

[01250]    Τῆς θείας ἐπικου ρίας τὴν πεῖραν ἔχων διδάσκαλον, συνήθως ἀπο λαῦσαι ταύτης ἀντιβολῶ.

[01251]    Κραυγὴν δὲ τὴν τῆς ψυχῆς προθυμίαν καλεῖ.

[01252]    δʹ.

[01253]    Ἐξαπέστειλεν ἐξ οὐρανοῦ, καὶ ἔσωσέ με·

[01254]    ἔδωκεν εἰς ὄνειδος τοὺς καταπατοῦντάς με.

[01255]    Ἄνω θέν με γὰρ τῆς οἰκείας ἀξιώσας προνοίας, καταγε ^[80.1292] λάστους ἀπέφηνέ μου τοὺς δυσμενεῖς.

[01256]    ∆ιδάσκει δὲ καὶ ἡ ἱστορία, ὡς ἀναστάντι τῷ Σαοὺλ ἠκολού θησε, καὶ πόῤῥω γενομένῳ τὴν νύκτωρ παρασχε θεῖσαν εὐεργεσίαν δεδήλωκε, καὶ ὅτι λαβὼν ὑποχεί ριον οὐκ ἐπήνεγκε τὴν πληγήν·

[01257]    ὄνειδος δὲ τοῦτο μέγιστον ἦν τῷ σεσωσμένῳ καταπολεμοῦντι τὸν σεσωκότα.

[01258]    [∆ιὸ δὴ βοᾷ εὐχαριστῶν·] Ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ ἔλεος αὑτοῦ, καὶ τὴν ἀλήθειαν αὑτοῦ.

[01259]    [εʹ] Καὶ ἐῤῥύσατο τὴν ψυ χήν μου ἐκ μέσου σκύμνων.

[01260]    ∆ικαίας, φησὶν, ἀπολαύσας φιλανθρωπίας, τῆς τῶν πολεμίων ἀπηλ λάγην θηριωδίας.

[01261]    Λεόντων γὰρ δίκην ἐπίεσαν δια σπᾶσαι βουλόμενοι·

[01262]    τὴν δὲ ἀλήθειαν τῷ ἐλέῳ συν έζευξε, τὸ δίκαιον τῆς φιλανθρωπίας δεικνύς.

[01263]    Ἐκοιμήθην τεταραγμένος.

[01264]    Τοῦτο ὁ Θεοδοτίων οὕτως ἡρμήνευσεν·

[01265]    Ἐκοιμήθην μετὰ ἀναλισκόν των·

[01266]    ὁ δὲ Ἀκύλας, μετὰ λάβρων·

[01267]    ὁ δὲ Σύμ μαχος, μετὰ φλεγόντων.

[01268]    [Ἀντὶ τοῦ, Ἐκοιμήθην σχεδὸν μετὰ ἀναλισκόντων λογισμῶν·

[01269]    λάβρως γάρ με κατέδακνον, ὡς σχεδὸν καὶ καταφλέγειν μου τὴν διάνοιαν.] Εἰκότως τοίνυν ἐταραττόμην μεταξὺ τοιούτων καθεύδειν ἠναγκασμένος, καὶ ὑπὸ τοιού των κυκλούμενος.

[01270]    Τὸν Σαοὺλ γὰρ, καὶ τοὺς συναναλίσκοντας, καὶ φλέγοντας, καὶ λάβρους, καὶ σκύμνους ὠνόμασε, τὸ θηριῶδες τῆς γνώμης, καὶ τοῦ τρόπου τὸ φονικὸν ἐξηγούμενος.

[01271]    Τοῦτο δὲ καὶ διὰ τῶν ἑξῆς διδάσκει σαφέστερον.

[01272]    Υἱοὶ ἀν θρώπων, οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὅπλα καὶ βέλη·

[01273]    καὶ ἡ γλῶσσα αὐτῶν μάχαιρα ὀξεῖα.

[01274]    Σκύμνους αὐτοὺς καλέσας, εἰκότως καὶ ὀδόντων ἐμνήσθη, αἰχμαῖς τούτους καὶ βέλεσιν ἀπεικάζων, καὶ τὴν γλῶτ ταν τεθηγμένῃ μαχαίρᾳ·

[01275]    διὰ πάντων δὲ τὰς μιαι φόνους αὐτῶν σημαίνει βουλάς.

[01276]    ὰʹ.

[01277]    Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς, ὁ Θεός·

[01278]    καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου.

[01279]    Ἄξιον δὲ ἐπὶ πᾶσιν ἀνυμνεῖν σε, τὸν ἐν οὐρανῷ μὲν διάγειν ὑπει λημμένον, πᾶσαν δὲ τὴν γῆν ἐμπιμπλῶντα τῆς δό ξης.

[01280]    Τοῦτο καὶ ὁ μακάριος ἔφησεν Ἀββακούμ·

[01281]    Ἐκάλυψεν οὐρανοὺς ἡ ἀρετὴ αὐτοῦ, καὶ τῆς αἰνέσεως αὐτοῦ πλήρης ἡ γῆ.

[01282]    Τὸ δὲ, Ὑψώθητι, ἀντὶ τοῦ·

[01283]    ∆εῖξον πᾶσιν ἀνθρώποις τὸ ὕψος σου.

[01284]    ζʹ.

[01285]    Παγίδα ἑτοίμασαν τοῖς ποσί μου, καὶ κατ έκαμψαν τὴν ψυχήν μου.

[01286]    [Καὶ οὐκ ἠρκέσθησαν τούτοις, ἀλλὰ καὶ] ὤρυξαν πρὸ προσώπου μου βό ^[80.1293] θρον, καὶ ἐνέπεσον εἰς αὐτόν.

[01287]    Λόχους μοι, φη σὶν, ἐπιστήσαντες, καὶ ἐνέδρας καθιστάντες, αὐ τοὶ παρ' ἡμῶν ἐλοχίσθησαν καὶ ταῖς οἰκείαις ἐνεπάγησαν πάγαις.

[01288]    ηʹ.

[01289]    Ἑτοίμη ἡ καρδία μου, ὁ Θεὸς, ἑτοίμη ἡ καρδία μου·

[01290]    ᾄσομαι καὶ ψαλῶ ἐν τῇ δόξῃ μου.

[01291]    Τοῦτο ὁ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευσεν·

[01292]    Ἑδραία ἡ καρδία μου.

[01293]    Προφανῆ γὰρ ὁρῶν σου τὴν πρό νοιαν, οὐκ ἔτι δέδια τὰ παντοδαπὰ τῶν ἐχθρῶν μη χανήματα·

[01294]    ἀλλ' ἕτοιμός εἰμι καὶ εὐτρεπὴς τοῖς σοῖς ἕπεσθαι ῥήμασι, καὶ τὰς σὰς εὐεργεσίας ὑμ νεῖν.

[01295]    θʹ.

[01296]    Ἐξεγέρθητι, ἡ δόξα μου, ἐξεγέρθητι, ψαλτή ριον καὶ κιθάρα.

[01297]    Ἑαυτῷ λοιπὸν ἐγκελεύε ται τὸν θεῖον ὕμνον ὑφῆναι·

[01298]    δόξαν δὲ οἰκείαν τὴν προφητικὴν χάριν καλεῖ·

[01299]    ἑαυτὸν δὲ ψαλτήριον, καὶ κιθάραν, ὡς ὄργανον γεγενημένον τοῦ Πνεύματος.

[01300]    Ἐγερθήσομαι ὄρθρου.

[01301]    [ιʹ.] Ἐξομολογήσομαί σοι ἐν λαοῖς, Κύριε, ψαλῶ σοι ἐν ἔθνεσιν.

[01302]    Οὐ νῦν, φησὶ, μόνον, ταύτην σοι προσοίσω τὴν ὑμνῳδίαν, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἀληθινοῦ φωτὸς ἀνα τείλαντος, καὶ τὴν μακρὰν τῆς ἀγνοίας ἀπο σκεδάσαντος νύκτα, καὶ τὸν τῆς προσδοκωμέ νης ἡμέρας ὑποδείξαντος ὄρθρον [οὐ μόνον διὰ τῆς ἐνσάρκου αὐτοῦ πρὸς ἡμᾶς παρουσίας, ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀναπλά σεως], τῶν ἐθνῶν ἁπάντων καὶ τῶν λαῶν χορο διδάσκαλος ἔσομαι·

[01303]    καὶ οἷόν τισι χορδαῖς τοῖς ἐκεί νων χρώμενος στόμασιν, ᾄσω τὴν χαριστήριον ὑμνῳδίαν.

[01304]    [Τίνος ἕνεκεν, ὦ προφῆτα, εἰπὲ καὶ τὸν τρόπον.] ιαʹ.

[01305]    Ὅτι ἐμεγαλύνθη ἕως τῶν οὐρανῶν τὸ ἔλεός σου, καὶ ἕως τῶν νεφελῶν ἡ ἀλήθειά σου.

[01306]    Οὐ γὰρ μόνος ὁ οὐρανὸς, καὶ οἱ τοῦτον ἐνδιαίτημα ἔχοντες ἄγγελοι, τὸν σὸν ἔλεον ἔγνωσαν, ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν νεφελῶν τὴν ἀλήθειάν σου δεδήλωκας.

[01307]    Νεφέλας δὲ τοὺς τῆς θείας χάριτος ἠξιωμένους ἡ θεία κα λεῖ Γραφή.

[01308]    Τοῦτο δὲ καὶ διὰ Ἡσαΐου τοῦ προφήτου ὁ τῶν ὅλων ἡμᾶς διδάσκει Θεός.

[01309]    Εἰρηκὼς γὰρ περὶ τοῦ Ἰσραήλ·

[01310]    Ἀνήσω τὸν ἀμπελῶνά μου, καὶ οὐ μὴ τμηθῇ, οὐδὲ μὴ σκαφῇ·

[01311]    ἐπήγαγε·

[01312]    Καὶ ταῖς νεφέλαις ἐντελοῦμαι τοῦ μὴ βρέξαι ἐπ' αὐ τόν.

[01313]    Καθάπερ γὰρ ἡ νεφέλη ἑτέρωθεν ὑποδέχε ται τῶν ὄμβρων τὰς ἀφορμὰς, οὕτω καὶ προφῆται καὶ ἀπόστολοι ὑπὸ τῆς θείας χάριτος ἐνεργούμενοι.

[01314]    τὴν πνευματικὴν ἀρδείαν προσήνεγκαν ταῖς τῶν ἀν θρώπων ψυχαῖς.

[01315]    ^[80.1296] ιβʹ.

[01316]    Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐρανοὺς, ὁ Θεὸς, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου.

[01317]    ∆ιὰ γὰρ τῶν πνευ ματικῶν νεφελῶν, τῶν προφητῶν, φημὶ, καὶ ἀπο στόλων, τῆς ἀληθείας ἀναφανείσης, ὕψιστος ἀν εδείχθη τῶν ὅλων ὁ Κύριος, οὐρανοῦ καὶ γῆς ποιητὴς, ἐν ἁπάσῃ γῇ καὶ θαλάσσῃ παρὰ τῶν ἀνθρώπων ὕμνον δεχόμενος.

[01318]    ΕΡΜΗΝ.

[01319]    ΤΟΥ ΝΖʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01320]    αʹ.

[01321]    Εἰς τὸ τέλος, Μὴ διαφθείρῃς, τῷ ∆αβὶδ εἰς στηλογραφίαν.

[01322]    Τῆς αὐτῆς ἔχεται καὶ οὗτος ὁ ψαλ μὸς διανοίας.

[01323]    ∆ιηγεῖται γὰρ τὴν τοῦ Σαοὺλ πονη ρίαν, [καὶ τῶν κατ' αὐτὸν, τὴν ἐκείνου ἰσόῤῥοπον κεκτημένων γνώμην,] καὶ τῶν λόγων τὸ ψεῦδος.

[01324]    Πολλάκις γὰρ ὀμόσας καταλύειν τὴν ἔχθραν, παρ έβη τοὺς ὅρκους, καὶ ταῖς ἐνέδραις ἐχρήσατο.

[01325]    Πάλιν δὲ τὸ, Μὴ διαφθείρῃς, πρόκειται·

[01326]    ἐπειδὴ δὶς λαβὼν ὑποχείριον [ὁ ∆αβὶδ τὸν Σαοὺλ] ἀνελεῖν οὐκ ἠθέλησεν.

[01327]    βʹ.

[01328]    Εἰ ἀληθῶς ἄρα δικαιοσύνην λαλεῖτε, εὐ θείας κρίνατε, υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων.

[01329]    Ταῦτα πρὸς τὸν Σαοὺλ διεξέρχεται ὀμωμοκότα μηκέτι διώκειν, καὶ παρὰ τοὺς ὅρκους στρατεύσαντα.

[01330]    Σὺ, φησὶ, γενοῦ τῶν ὑπὸ σοῦ δρωμένων κριτὴς, καὶ τὸ κρί νειν πεπιστευμένος, ὀρθὴν ἐξένεγκε καὶ δικαίαν τὴν ψῆφον.

[01331]    [Εἰ δὲ τὴν οἰκείαν νόσον οὐ δύνασαι δια γνῶναι ἢ ἰατρὸς ταύτης γενέσθαι, πῶς ἂν ἑτέροις τὸ τῆς ἀληθείας φάρμακον κατασκευάσεις;

[01332]    Οὐ δύ νασαι, φησίν.] γʹ.

[01333]    Καὶ γὰρ ἐν καρδίᾳ ἀνομίας ἐργάζεσθε ἐν τῇ γῇ·

[01334]    ἀδικίαν αἱ χεῖρες ὑμῶν συμπλέκου σιν.

[01335]    Σὰ, φησὶ, καὶ τὰ τῆς εἰρήνης ῥήματα, καὶ τὰ πονηρὰ βουλεύματα, καὶ τὰ παντοδαπὰ τῶν ἐπιβούλων μηχανήματα·

[01336]    σκόπησον τοίνυν εἰ συμβαίνει τοῖς λόγοις τὰ πράγματα.

[01337]    Ἀλλὰ γὰρ μά την σοι τὴν ἐμὴν ἐνεχείρισα κρίσιν, δικάζειν οὐκ ἀνεχομένῳ δικαίως.

[01338]    δʹ.

[01339]    Ἀπηλλοτριώθησαν οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ μή τρας, ἐπλανήθησαν ἀπὸ γαστρὸς, ἐλάλησαν ψευδῆ.

[01340]    Πάλαι, φησὶν, ἑαυτοὺς τῆς ἀληθείας χωρίσαντες τὸ ψεῦδος ἠσπάσασθε.

[01341]    [Τοῦτο δὲ, ὡς ἀνωτέρω ἡμῖν εἴρηται, κατακροτεῖ μάλιστα ἐπὶ τοῦ παρόντος·

[01342]    τὸ ψεῦδος καὶ τὸ πρὸς τοὺς πέλας μῖσος λέγων.] Τὸ δὲ ἀπὸ μήτρας καὶ ἀπὸ γαστρὸς προστέθεικεν, ^[80.1297] ὡς τοῦ Θεοῦ πρὸ τῆς διαπλάσεως τὰ κατ' αὐτοὺς ἐγνωκότος.

[01343]    Οὕτω γὰρ καὶ πρὸς τὸν Ἱερεμίαν·

[01344]    Πρὸ τοῦ με πλάσαι σε ἐν κοιλίᾳ, ἐπίσταμαί σε·

[01345]    καὶ πρὸ τοῦ σε ἐξελθεῖν ἐκ μήτρας, ἡγίακά σε.

[01346]    Καὶ πρὸς τὸν Φαραώ·

[01347]    Εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε, ὅπως ἐνδείξωμαι ἐν σοὶ τὴν δύναμίν μου.

[01348]    Ἀλλ' οὐχ ἡ πρόγνωσις τοῦ Θεοῦ, ἢ τὸν Φαραὼ πονηρὸν, ἢ τὸν Ἱερεμίαν πεποίηκεν ἅγιον·

[01349]    ἀλλὰ τὸ μέλλον ἔσεσθαι προέγνω ὡς Θεός.

[01350]    εʹ.

[01351]    Θυμὸς αὐτοῖς κατὰ τὴν ὁμοίωσιν τοῦ ὄφεως.

[01352]    Μεμίμηνται τοῦ ὄφεως τὸ μνησίκα κον καὶ ἐπίβουλον.

[01353]    Ὡσεὶ ἀσπίδος κωφῆς, καὶ βυούσης τὰ ὦτα αὐτῆς.

[01354]    [ὰʹ.] Ἥτις οὐκ εἰσακούσεται φωνῆς ἐπ αδόντων, φαρμακοῦται φαρμακευομένη παρὰ σο φοῦ.

[01355]    Βύουσι δὲ τὰ ὦτα τῇ ἀσπίδι παραπλη σίως, ᾗ φίλον τοῦτο ποιεῖν διὰ κακίας ὑπερβολὴν, ὥστε μὴ θέλγεσθαι ταῖς ἐπῳδαῖς, μηδὲ εἴκειν τῷ φαρμάκῳ τῷ κατασκευαζομένῳ παρὰ τοῦ καλουμένου σοφοῦ.

[01356]    Σοφὸν γὰρ ἐνταῦθα κατα χρηστικῶς τὸν θηρεπῳδὸν προσηγόρευσεν·

[01357]    ὡς τό·

[01358]    Σοφοί εἰσι τοῦ κακοποιῆσαι [τὸ δὲ καλοποιῆ σαι οὐκ ἔγνωσαν·] καὶ, Ποῦ σοφός;

[01359]    ποῦ γραμμα τεύς;

[01360]    Οὔτε τούτους ὡς ἀληθῶς σοφοὺς ὀνομά ζει, ἀλλ' ὡς τοῦτο παρά τισιν εἶναι δοκοῦντας.

[01361]    Ἐπειδὴ γὰρ πολλοῖς πρὸς τὸν Σαοὺλ χρησάμενος λόγοις ὁ μακάριος ∆αβὶδ, καὶ δοῦλον ἑαυτὸν ὀνομά σας, κἀκεῖνον κύριον καὶ βασιλέα, καὶ δι' αὐτῶν δείξας τῶν πραγμάτων, ὡς οὐκ ἐφίεται τῆς ἐκεί νου σφαγῆς, οὐ πέπεικε καταλῦσαι τὴν ἔχθραν·

[01362]    προσφυῶς αὐτὸν ἀσπίδι παρέβαλλεν, οὐ κωφευούσῃ κατὰ φύσιν, ἀλλὰ καὶ βυούσῃ τὰ ὦτα, καὶ τῆς ἐπῳδῆς ἀπωθουμένῃ τὴν προσβολήν.

[01363]    Τὸ δὲ, Φαρμα κοῦται φαρμακευομένη παρὰ σοφοῦ, ὁ Σύμμα χος οὕτως ἡρμήνευσεν, Ἐπαστοῦται ἐπῳδαῖς σεσοφισμένου·

[01364]    ὡς εἶναι δῆλον, ὅτι τὴν ἐπῳδὴν ὠνόμασε φάρμακον.

[01365]    [Ὡς ἐκ τούτου δήλην ποιῆ σαι τὴν μιαιφονίαν τοῦ Σαοὺλ, εἴρηται ἡμῖν ἀνω τέρω, καὶ τῶν κατ' αὐτὸν, ἐν οἵῳ ἂν ὦσιν ἀξιώματι καὶ βαθμῷ ἢ τόπῳ.

[01366]    Νοήσειεν δέ τις ἂν καλῶς καὶ ταῦτα εἰρῆσθαι κατὰ τῶν αἱρετικῶν, Ἀριανῶν λέγω καὶ Εὐνομιανῶν καὶ Μακεδονιανῶν καὶ τῶν δοκούντων τὰ παραπλήσια ἐκείνοις δόγματα νοσεῖν.

[01367]    Καὶ γὰρ αὐτοὺς ἂν δικαίως καλέσειεν ἐπῳδοὺς καὶ ἐπαοιδούς τις.

[01368]    Ὅτι δὲ μήτηρ ἡ ἐν ἀκαριαίᾳ καιροῦ ^[80.1300] ῥοπῇ ἀποκύουσα τοὺς ἀναγεννωμένους, παρ' ὧν δῆλον τοῖς μεμυημένοις;

[01369]    Καὶ γὰρ εἰώθασι βαπτίζειν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ μετὰ τὴν ἀνάδυσιν τῶν τριῶν κατα δύσεων.

[01370]    Ἴστε τί λέγω, οἱ τῆς υἱοθεσίας ἠξιωμένοι.

[01371]    Νόσον χαλεπὴν παραδιδόασι τοῖς δῆθεν παρ' αὐτῶν βαπτιζομένοις μᾶλλον δὲ βυθιζομένοις·

[01372]    οἱ μὲν λέ γοντες, ∆όξα Πατρὶ δι' Υἱοῦ ἐν ἁγίῳ Πνεύματι·

[01373]    οἱ δὲ, ∆όξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ ἐν ἁγίῳ Πνεύματι·

[01374]    καὶ οὕτως τὴν ἀδιαίρετον ἀεὶ ὡσαύτως ἔχουσαν ἐν Πα τρὶ καὶ Υἱῷ καὶ ἁγίῳ Πνεύματι προσκυνουμένην θεότητα εἰς τριθεΐαν παραλαμβάνουσιν, μᾶλλον δὲ παραδιδόασι μέγαν καὶ σμικρὸν καὶ σμικρότερον·

[01375]    ἀνισότητος ζυγῷ γλώττῃ μεμηνυίῃ τὴν ἀζυγώτατον, ὡς οἴονται, διατέμνοντες τῆς ἀχράντου θεότητα Τριά δος, καὶ τὴν ἐν οὐσίᾳ μιᾷ, ἐν βασιλείᾳ, ἐν κυριό τητι, ἐν θεότητι, ἐν δυνάμει, ἐν δημιουργίᾳ, καὶ ὅσα πρέπει τῇ αὐτῆς μακαριότητι.

[01376]    Τὸν μὲν Θεὸν καὶ βασιλέα, τὸν δὲ Κύριον καὶ ὑπουργὸν ἐκείνου καὶ ποίημα πρὸ τῶν ἄλλων παρ' αὐτοῦ γενόμενον, τὸ δὲ δοῦλον καὶ ὑπουργὸν τοῦ Υἱοῦ, τολμηρῶς οἱ δείλαιοι ἀποκαλεῖν πεφύκασι·

[01377]    πρὸς οὓς μάλιστα εἴρη ται ἡ προφητεία.

[01378]    Οὐ γὰρ πρὸς τὸν Σαοὺλ μόνον καὶ τοὺς κατ' αὐτὸν εἴρηκεν τὸ τῆς προφητείας πανάγιον Πνεῦμα διὰ τῆς σεπτῆς γλώττης τοῦ προφήτου.] ζʹ.

[01379]    Ὁ Θεὸς συντρίψει τοὺς ὀδόντας αὐ τῶν ἐν τῷ στόματι αὐτῶν.

[01380]    Ἀλλὰ γὰρ ὁ τῶν ὅλων ἐπόπτης ἀργὰς αὐτοῦ δείξει τὰς καθ' ἡμῶν μηχανάς.

[01381]    Τὰς μύλας τῶν λεόντων συνέθλασεν ὁ Κύριος.

[01382]    Καὶ ἐν τῷ προτεταγμένῳ ψαλμῷ σκύμνους αὐτοὺς ὠνόμασε, καὶ ἐνταῦθα λέοντας.

[01383]    Τούτου χάριν καὶ ὀδόντων καὶ μυλῶν ἐμνημόνευσε.

[01384]    Μύλας δὲ καλεῖ τοὺς ἐνδοτέρους ὀδόν τας, οἷς λεπτύνειν εἰώθαμεν τὴν τροφήν.

[01385]    ∆ιὰ τούτων μέντοι κἀκείνων ἐδίδαξεν, ὡς ὁ τῶν ὅλων Θεὸς τὰς παντοδαπὰς αὐτῶν διαβολὰς διαλύσει.

[01386]    ηʹ.

[01387]    Ἐξουδενωθήσονται ὡσεὶ ὕδωρ διαπορευό μενον.

[01388]    Εὐκαταφρόνητοι, φησὶν, ἔσονται, ὕδατι πα ραπλησίως ἐσκεδασμένῳ, καὶ παντελῶς ἀχρήστῳ.

[01389]    Ἐντενεῖ τὸ τόξον αὑτοῦ, ἕως οὗ ἀσθενήσουσιν.

[01390]    Οὐ παύεται γὰρ βάλλων αὐτοὺς ταῖς τιμωρίαις, μέχρις αὐτῶν καταλύσει τὴν δύναμιν, τῆ ξιν αὐτῶν καὶ διάλυσιν ἐπάγων.] θʹ.

[01391]    Ὡσεὶ κηρὸς τακεὶς ἀνταναιρεθήσονται, [τῆς θανατικῆς φθασάσης αὐτοὺς διαπύρου καται γίδος·] ἔπεσε πῦρ ἐπ' αὐτοὺς, καὶ οὐκ εἶδον τὸν ἥλιον.

[01392]    ∆ίκην δὲ κηροῦ πυρὶ πελάζοντος καὶ ^[80.1301] τηκομένου διαλυθήσονται, καὶ τῆς ζωῆς στερηθήσον ται.

[01393]    Τοῦτο γὰρ εἶπε·

[01394]    Καὶ οὐκ εἶδον τὸν ἥλιον·

[01395]    ὡς τῶν τελευτώντων τὴν ἡλιακὴν οὐ δυναμένων ἰδεῖν ἀκτῖνα.

[01396]    ιʹ.

[01397]    Πρὸ τοῦ συνιέναι τὰς ἀκάνθας ὑμῶν τὴν ῥά μνον, ὡσεὶ ζῶντας ὡσεὶ ἐν ὀργῇ καταπίεται αὐ τούς.

[01398]    Ὁ δὲ Σύμμαχος σαφέστερον τοῦτο ἡρ μήνευσε·

[01399]    Πρὶν ἢ αὐξηθῶσιν αἱ ἄκανθαι ὑμῶν, ὥστε γενέσθαι ῥάμνον, ἔτι ζῶντας ὡς ὁλόξηρον λαί λαψ ἀρεῖ.

[01400]    Ὃ δὲ λέγει, τοῦτό ἐστι.

[01401]    Πᾶσαν μὲν ἁμαρτίαν ἄκανθαν ἡ θεία Γραφὴ καλεῖ·

[01402]    ἡ δὲ ῥά μνος ἄκανθα μέν ἐστι, μεγίστη δὲ, καὶ δένδρον μι μουμένη [καὶ ἰὸν χαλεπώτατον βάλλουσα].

[01403]    Ἀπει λεῖ τοίνυν ἡ πρόῤῥησις, καὶ τῷ Σαοὺλ, καὶ τοῖς ἐκεί νου συνεργοῖς, ταχεῖαν τὴν τιμωρίαν.

[01404]    Πρὶν γὰρ, φησὶν, αὐξηθῇ ὑμῶν ἡ πονηρία, ὥστε ῥάμνῳ ἀπει κασθῆναι, τοῦτ' ἔστι, τῇ μεγίστῃ ἀκάνθῃ, [ἥτις ἐστὶ φαυλοτάτη κακία,] θεήλατος ὑμᾶς πληγὴ κατα λήψεται, καὶ φρούδους ἐργάσεται.

[01405]    Τοῦτο γὰρ εἶπε, καταπίεται.

[01406]    Καθάπερ γὰρ τὸ [ὑπὸ τῶν μυλῶν τῶν ὀδόντων λεπτυνόμενον καὶ] καταπινόμενον ἀφανὲς λοιπὸν γίνεται, οὕτω καὶ ὑμεῖς, φησὶ, παραδοθήσεσθε λήθῃ·

[01407]    ὅπερ δὴ καὶ συνέβη.

[01408]    Μετ' ὀλίγον γὰρ χρόνον, ἐν τῷ τῶν ἀλλοφύλων πολέμῳ δεξάμενος τὴν πληγὴν, οὐκ ἔτι τὴν πονηρίαν ἐπηύξησεν [ὁ Σαοὺλ], ἀλλ' ἄκων τὸν κατὰ τοῦ ∆αβὶδ κατέλυσε πόλεμον.

[01409]    ιαʹ.

[01410]    Εὐφρανθήσεται δίκαιος, ὅτ' ἂν ἴδῃ ἐκδίκησιν·

[01411]    τὰς χεῖρας αὑτοῦ νίψεται ἐν τῷ αἵματι τοῦ ἁμαρτω λοῦ.

[01412]    Εὐφραίνεται δὲ ὁ τῆς ἀρετῆς φροντιστὴς, τὸν τῆς κακίας ἐργάτην ὁρῶν κολαζόμενον·

[01413]    οὐκ ἐπι τωθάζων ἐκείνῳ, ἀλλὰ τὴν θείαν ὁρῶν προμή θειαν, παρορᾷν οὐκ ἀνεχομένην τοὺς ὑπ' ἐκείνων ἀδικουμένους.

[01414]    Τὰς δὲ χεῖρας αὑτοῦ νίπτεται, οὐ τῷ αἵματι ταύτας φοινίττων καὶ μολύνων·

[01415]    ἀλλὰ δει κνὺς ἑαυτὸν ἀθῶον, καὶ τῆς ἐκείνου πονηρίας κεχω ρισμένον.

[01416]    Οὐ γὰρ, ὥς τινες ὑπέλαβον, ἐν τῷ αἵμα τι νίπτεται, ἀλλ' ἐπὶ τῷ αἵματι νίπτεται, ὡς οὐ δεμίαν πρὸς ἐκεῖνον ἐσχηκὼς κοινωνίαν.

[01417]    ιβʹ.

[01418]    Καὶ ἐρεῖ ἄνθρωπος, Εἰ ἄρα ἐστὶ καρπὸς τῷ δικαίῳ;

[01419]    ἄρα ἐστὶν ὁ Θεὸς κρίνων αὐτοὺς ἐν τῇ γῇ.

[01420]    Τὸ ἄρα ἐνταῦθα ἀποφαντικῶς κεῖται·

[01421]    λέγει δὲ, ὅτι πᾶς ὀρῶν τὸν δυσσεβείᾳ συνεζηκότα ποινὴν τίσαντα κατὰ τόνδε τὸν βίον, ὁμολογήσει καὶ Θεὸν εἶναι, καὶ ἐφ ορᾷν τὰ γινόμενα, καὶ σοφῶς ἅπαντα πρυτανεύειν·

[01422]    καὶ τοῖς μὲν δικαίοις τοὺς καταλλήλους ἀπονέμειν ^[80.1304] καρποὺς, τοὺς δὲ τἀναντία προελομένους δί κας εἰσπράττειν, καὶ τὰς ἀξίας τιμωρίας ἐπ άγειν.

[01423]    ΕΡΜΗΝ.

[01424]    ΤΟΥ ΝΗʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01425]    αʹ.

[01426]    Εἰς τὸ τέλος, Μὴ διαφθείρῃς, τῷ ∆αβὶδ εἰς στηλογραφίαν.

[01427]    Ὁπότε ἀπέστειλε Σαοὺλ, καὶ ἐφύ λαξε τὸν οἶκον αὐτοῦ τοῦ θανατῶσαι αὐτόν.

[01428]    Φθόνῳ δουλεύων ὁ Σαοὺλ τὸν τοῦ ∆αβὶδ ἐτύρευε θάνατον·

[01429]    καί ποτε συνεστιώμενον ἠβουλήθη κατακοντίσαι τῷ δόρατι.

[01430]    Ἐκκλίναντα δὲ, καὶ διαφυγόντα τὸν θάνατον, ἐπεχείρησε πάλιν χειρώσασθαι, καί τινας ἀποστεί λας, τὴν οἰκίαν φρουρῆσαι προσέταξε, προφανῆ τὴν δυσμένειαν δείξας.

[01431]    Ἀλλ' ἡ μὲν τοῦ ∆αβὶδ γα μετὴ, τοῦ δὲ Σαοὺλ θυγάτηρ, γνώριμον μὲν τοῦτο ποιεῖ τῷ ὁμοζύγῳ, καὶ διά τινος αὐτὸν ἀποδρά ναι παρασκευάζει φωταγωγοῦ.

[01432]    Τὰ κενοτάφια δὲ λαβοῦσα (οὕτω γὰρ ἡ ἱστορία διδάσκει) σχηματίζει τὴν κλίνην, καὶ ἀῤῥωστοῦντος εἰκόνα διὰ τῶν ἱμα τίων διατυποῖ·

[01433]    καὶ δείκνυσι πόῤῥωθεν τοῖς φρου ρῆσαι προστεταγμένοις, ὑπό τινος τὸν ∆αβὶδ ἐν οχλεῖσθαι νοσήματος λέγουσα.

[01434]    Ταῦτα μὲν νύκτωρ ἐγέ νετο·

[01435]    ἡμέρας δὲ γενομένης, κατάδηλον τῷ Σαοὺλ καὶ τοῖς δορυφόροις τὸ δράμα ἐγένετο.

[01436]    Τηνικαῦτα τοίνυν ὁ μακάριος ∆αβὶδ, τὴν ἐπιβουλὴν ἐκείνην δια φυγὼν, τὸν ψαλμὸν τοῦτον συνέγραψεν.

[01437]    Ἀλλὰ τῶν μὲν τότε γενομένων ὀλίγα λέγει, τὰ δὲ πλείονα προ λέγει, τοῦ θείου Πνεύματος τὴν αἴγλην δεξάμενος, καὶ τὴν κατὰ τοῦ Σωτῆρος [Θεοῦ] ἡμῶν τῶν Ἰου δαίων προθεασάμενος λύτταν.

[01438]    Καὶ γὰρ οἱ Ἰου δαῖοι τὸν δεσποτικὸν διὰ στρατιωτῶν φυλάξαντες τάφον, ἡμέρας γενομένης, τὰ μὲν ἱμάτια εὗρον, τὸν δὲ φυλαττόμενον οὐκ ἔτι εἶδον νεκρόν·

[01439]    ἀνέστη γὰρ καταλύσας τοῦ θανάτου τὸ κράτος.

[01440]    Τὰς οἰκείας τοί νυν ἐπιβουλὰς βλέπων ὁ μακάριος ∆αβὶδ, καὶ προ θεώμενος ὡς ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ, ὁ δημιουργὸς καὶ πάντων ∆εσπότης, ὁ ἐξ αὐτοῦ κατὰ σάρκα, χαλε πώτερα παρὰ Ἰουδαίων πείσεται, προλέγει καὶ τῶν ἐθνῶν τὴν κλῆσιν, καὶ τὴν τῶν Ἰουδαίων διασποράν.

[01441]    βʹ.

[01442]    Ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου, ὁ Θεὸς, καὶ ἐκ τῶν ἐπανισταμένων ἐπ' ἐμὲ λύτρωσαί με.

[01443]    ∆ικαία τοῦ προφήτου ἡ αἴτησις·

[01444]    ἀπαλλαγῆναι γὰρ τῶν ἀδίκως πολεμούντων ἱκέτευσεν.

[01445]    Εἶτα τὸν τού των διηγεῖται σκοπόν.

[01446]    γʹ.

[01447]    Ῥῦσαί με ἐκ τῶν ἐργαζομένων τὴν ἀνομίαν, καὶ ἐξ ἀνδρῶν αἱμάτων σῶσόν με.

[01448]    Μιαιφόνοι, φη ^[80.1305] σὶν, οἱ πολέμιοι καὶ παράνομοι, οἷς οὐδ' ἥν τινα οὖν προσενήνοχα βλάβην.

[01449]    δʹ.

[01450]    Ὅτι ἰδοὺ ἐθήρευσαν τὴν ψυχήν μου·

[01451]    ἐπ έθεντο ἐπ' ἐμὲ κραταιοί.

[01452]    Παντοδαποῖς χρώμενοι μηχανήμασιν ἀνελεῖν με πειρῶνται, τῇ οἰκείᾳ δυνά μει θαῤῥοῦντες·

[01453]    ἀλλ' εἰκὸς αὐτοὺς προηδικημέ νους τὴν τιμωρίαν ζητεῖν.

[01454]    εʹ.

[01455]    Οὔτε ἡ ἀνομία μου, οὔτε ἡ ἁμαρτία μου, Κύ ριε.

[01456]    Οὐδὲν, φησὶ, παρ' ἡμῶν εἰς αὐτοὺς γεγένη ται λυπηρόν·

[01457]    οὐδέ τι ἐγκαλεῖν ἔχοντες, τὸν ἐμὸν κατ τύουσι θάνατον.

[01458]    Ἄνευ ἀνομίας ἔδραμον καὶ κατ εύθυνα.

[01459]    Ταῦτα ἀληθέστερον οὐ τῷ ∆αβὶδ ἁρμότ τει, ἀλλὰ τῷ ἐκ ∆αβὶδ, καὶ τῷ Κυρίῳ τοῦ ∆αβίδ.

[01460]    Ἐκεῖνος γὰρ μόνος ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑ ρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ.

[01461]    [Οὐδεὶς γὰρ δί χα ἁμαρτίας, εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός·

[01462]    αὐτός γε οὗτος ὁ ἐκ ∆αβὶδ διὰ πολλὴν φιλανθρωπίαν σαρκωθείς.] Ὡς ἐν τύπῳ δὲ καὶ ὁ μακάριος ταῦτα λέγει ∆αβίδ·

[01463]    οὐ τὸ παντελῶς ἀναμάρτητον ἑαυτῷ μαρτυρῶν, ἀλλὰ διδάσκων ὡς οὐδὲν τὸν Σαοὺλ ἀδικήσας, ἀλλὰ πολλὰ καὶ πολλάκις εὐεργετήσας, τὰς παντοδαπὰς ἐπιβου λὰς ὑπομένει.

[01464]    Καὶ μὴ οὔσης ἁμαρτίας, κατ' αὐ τοῦ ἐπιτρέχουσιν, ἵνα διαρπάξωσι τὸν περὶ αὐτοὺς γενόμενον ἀθῶον.

[01465]    Οὕτω δὲ καὶ ὁ Σύμμαχος ἡρμή νευσε·

[01466]    Μὴ οὔσης ἁμαρτίας, οὕτω τρέχουσιν, ἵνα πατάξωσιν.

[01467]    ὰʹ.

[01468]    Ἐξεγέρθητι εἰς συνάντησίν μου, καὶ ἴδε.

[01469]    Σὲ δὲ τούτου, φησὶν, ἱκετεύω γενέσθαι κριτὴν, τὸν ἅπαντα σαφῶς ἐπιστάμενον.

[01470]    Καὶ σὺ, Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσραὴλ, πρό σχες τοῦ ἐπισκέψασθαι πάντα τὰ ἔθνη.

[01471]    Τὸ ἀν αμάρτητον ἐν μόνῳ θεωρήσας τῷ ἐξ αὐτοῦ κατὰ σάρκα, καὶ τὴν τῶν ὁμοφύλων Ἰουδαίων κατ' αὐτοῦ μανίαν προθεωρήσας τῷ πνεύματι, τὸν τῶν δυνά μεων Κύριον, καὶ τοῦ Ἰσραὴλ ἱκετεύει Θεὸν, κατα λιπεῖν μὲν Ἰουδαίους ἀτημελήτους, πᾶσαν δὲ εἰς τὰ ἔθνη μεταθεῖναι τὴν πρόνοιαν, καὶ τῷ τῆς θεο γνωσίας καταυγᾶσαι φωτί.

[01472]    Ταῦτα δὲ τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγείλας, καὶ τὰς Ἰουδαίων τιμωρίας προλέ γει.

[01473]    Μὴ οἰκτειρήσῃς πάντας τοὺς ἐργαζομένους τὴν ἀνομίαν.

[01474]    Ἐπειδὴ γὰρ τοῖς προφητικοῖς ὀφ θαλμοῖς τὸν σταυρὸν ἑώρα, καὶ ἐπαΐειν ἐδόκει τοῦ ^[80.1308] Κυρίου [τῆς δόξης] λέγοντος·

[01475]    Πάτερ, ἄφες αὐ τοῖς τὴν ἁμαρτίαν·

[01476]    οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι·

[01477]    βδε λυττόμενος τὴν τῆς ἀσεβείας ὑπερβολὴν, μηδεμιᾶς αὐτοὺς ἀπολαῦσαι συγγνώμης ἀντιβολεῖ·

[01478]    εἶτα τῆς πνευματικῆς τροφῆς τὴν ἐσομένην αὐτοῖς ἔνδειαν προθεσπίζει.

[01479]    ζʹ.

[01480]    Ἐπιστρέψουσιν εἰς ἑσπέραν, καὶ λιμώξου σιν ὡς κύων, καὶ κυκλώσουσι πόλιν.

[01481]    Καθάπερ γὰρ, φησὶ, κύνες νύκτωρ εἰώθασι τὰς τῶν πόλεων περινοστεῖν ἀγορὰς, γαστρὸς ὑπ' ἐνδείας τοῦτο ποιεῖν βιαζόμενοι·

[01482]    οὕτως οὗτοι πάσης πνευματικῆς γυμνοὶ γενήσονται προμηθείας·

[01483]    καὶ οὔτε προφητι κῆς ἀπολαύσαντες χάριτος, καὶ τῆς ἀρχιερατικῆς ἐπιμελείας ἔρημοι πάμπαν γενήσονται·

[01484]    καὶ δίκην κυνὸς περιιόντες διατελοῦσιν, οὐδὲ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν, κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν φωνὴν, μεταλαχεῖν ἀξιούμε νοι.

[01485]    [Εἶτα σαφέστερον τῆς τιμωρίας τὴν αἰτίον διδάσκει.] ηʹ.

[01486]    Ἰδοὺ αὐτοὶ ἀποφθέγξονται ἐν τῷ στόματι αὐτῶν, καὶ ῥομφαία ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν·

[01487]    ὅτι τίς ἤκουσεν;

[01488]    Τῇ γλώττῃ, φησὶ, τὸν φόνον ἐργά ζονται, οἷόν τινα αἰχμὴν καὶ ῥομφαίαν, τοὺς λόγους προφέροντες·

[01489]    μαρτυρεῖ δὲ τοῖς λόγοις τὰ πράγματα Τῇ γὰρ γλώττῃ τὸν ∆εσπότην ἐσταύρωσαν, βοήσαν τες, Αἶρε, αἶρε, σταύρωσον αὐτόν·

[01490]    τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ' ἡμᾶς, καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν.

[01491]    Τῇ δὲ τοῦ Πιλάτου δορυφορίᾳ τοῖς λόγοις τὸ ἔργον ἐπ έθεσαν, καὶ τῷ ἰκρίῳ τὸν Σωτῆρα προσήλωσαν.

[01492]    Τοῦτο καὶ ὁ προφητικὸς ἔφη λόγος·

[01493]    Αὐτοὶ ἀπο φθέγξονται ἐν τῷ στόματι αὐτῶν, καὶ ῥομφαία ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν·

[01494]    ὅτι τίς ἤκουσεν;

[01495]    Ὅτι οἷς προσφέρουσι λόγοις, ἀντὶ ῥομφαίας κέχρηνται.

[01496]    Ταῦτα δὲ, φησὶ, δρῶσιν, ὡς μηδενὸς ἐφορῶντος.

[01497]    Τοῦτο γὰρ δηλοῖ, Ὅτι τίς ἤκουσεν;

[01498]    Ὡς μηδενὸςγὰρ μήτε ὁρῶντος, μήτε ἀκούοντος τὰ γινό μενα, καὶ τὰς εὐθύνας εἰσπράττοντος, οὕτω ταῦτα τολμῶσι.

[01499]    Ταύτην γὰρ τὴν διάνοιαν ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν.

[01500]    Ἀντὶ γὰρ τοῦ, Ὅτι τίς ἤκουσεν, ὡς μηδενὸς ἀκούοντος τέθεικεν.

[01501]    Τοιγαροῦν τοιαύ την αὐτῶν διάνοιαν προθεωρῶν ὁ ∆αβὶδ ἐπάγει λέγων·

[01502]    θʹ.

[01503]    Καὶ σὺ, Κύριε, ἐκγελάσεις αὐτούς.

[01504]    Ἐκεῖ ^[80.1309] νοι μὲν οὖν ἐκεῖνα τολμῶσι·

[01505]    σὺ δὲ καὶ ἀκούεις, καὶ βλέπεις, καὶ γελᾷς αὐτῶν τὴν ματαιό τητα.

[01506]    Ἐξουδενώσεις πάντα τὰ ἔθνη.

[01507]    Οὐ μόνον γὰρ ἐκείνων, ἀλλὰ καὶ πάντων τῶν ἐθνῶν πε ριγενέσθαι σοι ῥᾴδιον.

[01508]    Οὕτω καὶ ὁ θεσπέσιος Ἡ σαΐας ἔφη, τὴν τῆς θείας δυνάμεως ὑπερβολὴν δεῖξαι φιλονεικῶν, Εἰ πάντα τὰ ἔθνη, ὡς σταγὼν ἀπὸ κά δου, καὶ ὡς ῥοπὴ ζυγοῦ, καὶ ὡς σίελος ἐλογίσθη σαν καὶ λογισθήσονται, τίνι ὁμοιώσατε Κύριον;

[01509]    καὶ τίνι ὁμοιώματι ὁμοιώσατε αὐτόν;

[01510]    ιʹ.

[01511]    Τὸ κράτος μου πρὸς σὲ φυλάξω, ὅτι σὺ ὁ Θεὸς ἀντιλήπτωρ μου.

[01512]    Σὲ, φησὶν, ἔχω τῆς ἐμῆς δυνάμεως ἀντιλήπτορά τε καὶ φύλακα·

[01513]    τῆς γὰρ σῆς ἀπολαύων προμηθείας διατελῶ.

[01514]    ιαʹ.

[01515]    Ὁ Θεός μου, τὸ ἔλεος αὐτοῦ προφθάσει με.

[01516]    Προλαμβάνεις ἀεὶ τὰς αἰτήσεις, ὦ ∆έσποτα, καὶ διὰ φιλανθρωπίας ὑπερβολὴν οὐκ ἀναμένεις τὰς ἱκε τείας.

[01517]    Ὁ Θεός μου δείξει μοι ἐν τοῖς ἐχθροῖς μου.

[01518]    Κοινοὺς ἐχθροὺς ὁ προφήτης ἡγεῖται τοὺς τοῦ Σωτῆρος ἐχθρούς.

[01519]    Εἶτα προλέγει τούτοις τὰ ἐσόμενα.

[01520]    ιβʹ.

[01521]    Μὴ ἀποκτείνῃς αὐτούς·

[01522]    μή ποτε ἐπιλάθων ται τοῦ νόμου σου.

[01523]    Ἱκετεύω, φησὶ, μὴ πανωλε θρίαν αὐτοὺς ὑπομεῖναι.

[01524]    Εἰσὶ γὰρ ἐν αὐτοῖς πολλοὶ τοῖς τῆς μεταμελείας φαρμάκοις θεραπευόμενοι.

[01525]    Ἐν γὰρ τῷ θανάτῳ οὐκ ἔστιν ὁ μνημονεύων σου·

[01526]    ἐν δὲ τῷ ᾅδῃ τίς ἐξομολογήσεταί σοι;

[01527]    Ποίαν τοί νυν αὐτοὺς βούλει τίσαι ποινήν;

[01528]    ∆ιασκόρπισον αὐτοὺς ἐν τῇ δυνάμει σου·

[01529]    καὶ κατάγαγε αὐτοὺς, ὁ ὑπερασπιστής μου, Κύριε.

[01530]    Εἰς πᾶσαν αὐτοὺς, φησὶ, σκέδασον τὴν οἰκουμένην, καὶ ποίησον σπορά δας καὶ μετανάστας·

[01531]    ἐπειδὴ κακῇ κατὰ σοῦ κέχρην ται συμφωνίᾳ.

[01532]    Τίς δὲ αὕτη, διδάσκει.

[01533]    ιγʹ.

[01534]    Ἁμαρτία τοῦ στόματος αὐτῶν, λόγος χειλέων αὐτῶν.

[01535]    Σύμφωνα καὶ ταῦτα τοῖς προηρ μηνευμένοις.

[01536]    Καὶ γὰρ ἄνω ἔφη·

[01537]    Ἰδοὺ αὐτοὶ ἀπο φθέγξονται ἐν τῷ στόματι αὐτῶν, καὶ ῥομφαία ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν.

[01538]    Καὶ ἐνταῦθα πάλιν τῆς τοῦ στόμα τος ἁμαρτίας, καὶ τοῦ λόγου τῶν χειλέων κατηγορεῖ·

[01539]    διὰ πάντων διδάσκων, ὡς ἐκείνης τῆς φωνῆς εἰσπράτ ^[80.1312] τονται δίκας, ἢν συμφώνως ἀφῆκαν, τὴν δικαίαν τοῦ Πιλάτου παραφθείραντες ψῆφον·

[01540]    ἐκείνου γὰρ ὡς ἀθῶον ἀφεῖναι βουλομένου, οὗτοι δὲ ἐβόων·

[01541]    Αἶρε, αἶρε, σταύρωσον αὐτόν·

[01542]    τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ' ἡμᾶς, καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν.

[01543]    Ταῦτα δὲ σαφέστερον ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν.

[01544]    Ἀντὶ γὰρ τοῦ, ∆ιασκόρπισον αὐτοὺς ἐν τῇ δυνάμει σου, οὕτως ἔφη, Ἀνα στάτωσον αὐτοὺς ἐν τῇ δυνάμει σου, καὶ κάθελε αὐτοὺς, ὑπερασπιστὰ ἡμῶν, Κύριε, τῇ ἁμαρτίᾳ τοῦ στόματος αὐτῶν, τῷ λόγῳ τῶν χειλέων αὐτῶν.

[01545]    Ἀναστάτους αὐτοὺς, φησὶ, ποίησον, καὶ δούλους ἀντ' ἐλευθέρων ἀπόφηνον·

[01546]    διὰ τὴν ἁμαρτίαν τοῦ στόματος αὐτῶν, καὶ τὸν λόγον τῶν χειλέων αὐ τῶν.

[01547]    Οὕτω καὶ ἐπὶ τῆς πυργοποιίας τὴν κακὴν συμ φωνίαν τῇ διαφωνίᾳ διέλυσε καὶ τῇ νόσῳ τῆς βλαβερᾶς ὁμονοίας, φάρμακον ἀλεξίκακον προσενή νοχε τῶν γλωσσῶν τὴν διαίρεσιν.

[01548]    Καὶ συλληφθή τωσαν ἐν τῇ ὑπερηφανίᾳ αὐτῶν.

[01549]    ∆ι' ὧν, φησὶν, ἐτόλμησαν, διὰ τούτων δότωσαν δίκας·

[01550]    καὶ δουλεύειν οὐκ ἀνεχόμενοι τῷ σεσωκότι Χριστῷ, ἀλλὰ τὴν τοῦ Καίσαρος ἀσπασάμενοι βασιλείαν, τῇ τοῦ Καίσαρος δουλείᾳ παραδοθήσονται.

[01551]    Καὶ ἐξ ἀρᾶς καὶ ψεύδους διαγγελήσονται.

[01552]    [ιδʹ] Ἐν συντελείᾳ, ἐν ὀργῇ συντελείας, καὶ οὐ μὴ ὑπάρξωσιν.

[01553]    Τοῦτο σαφέστερον ὁ Σύμμαχος ἡρ μήνευσεν·

[01554]    Συλληφθήτωσαν μετὰ τῆς ὑπερηφα νίας αὐτῶν·

[01555]    ἀρὰν καὶ ψεῦδος λαλοῦντας συν τέλεσον·

[01556]    ἐν θυμῷ ἀνάλωσον, ἵνα μὴ ὦσιν.

[01557]    Ἐπειδὴ γὰρ συκοφαντίαις ἐχρήσαντο, λέγοντες αὐτὸν προστεταχέναι μὴ δοῦναι Καίσαρ·

[01558]    κῆνσον·

[01559]    καὶ ταῦτα ἀκηκοότες παρεγγυῶντος αὐτοῦ δοῦναι τὰ τοῦ Καίσαρος Καίσαρι, καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ·

[01560]    καὶ ἀραῖς δὲ πολλαῖς αὐτὸν καὶ λοιδορίαις ἔβαλον.

[01561]    ∆ι' ἐκείνας ἔφη τὰς ἀρὰς, καὶ τὰς συκο φαντίας, καὶ τὴν ἁμαρτίαν τοῦ στόματος, ταύτην αὐτοὺς ὑπομεμενηκέναι τὴν συντέλειαν.

[01562]    Συντέλειαν δὲ οὐ τὴν πανωλεθρίαν καλεῖ, ἀλλὰ τὸ μηκέτι αὐ τοὺς λαὸν χρηματίζειν Θεοῦ.

[01563]    Ἐσκεδασμένοι γὰρ κατὰ τὴν οἰκουμένην, καὶ Ῥωμαίοις δουλεύειν ἠναγκα σμένοι, τῆς νομικῆς λατρείας ἐστέρηνται·

[01564]    πόῤῥω τῆς πολυθρυλλήτου διάγουσι μητροπόλεως, τῆς βασιλι κῆς ἔρημοι κηδεμονίας γεγένηνται·

[01565]    ἱερατικῆς ἐπιμελείας οὐκ ἀπολαύουσι, τῆς προφητικῆς ἐγυ μνώθησαν χάριτος.

[01566]    Τὸ τοίνυν, οὐχ ὑπάρξου σιν, ἀντὶ τοῦ, Εἰς λαὸν οὐκέτι, φησὶ, καθ' ἑαυτοὺς πολιτεύσονται, μόνην οἰκοῦντες τὴν Παλαιστίνην, καὶ λαὸς Θεοῦ χρηματίζοντες.

[01567]    Συντελείας δὲ τὰς παν ^[80.1313] τοδαπὰς καλεῖ τιμωρίας.

[01568]    Καὶ γὰρ ἐπὶ Γαΐου τοῦ τε τάρτου Καίσαρος κινδύνους μεγίστους ὑπέμειναν·

[01569]    καὶ μέντοι καὶ ἐπὶ Νέρωνος πολλαῖς περιέπεσον συμφοραῖς.

[01570]    Καὶ Οὐεσπασιανὸς τὰς πλείστας τῆς Ἰουδαίας ἐπολιόρκησε πόλεις·

[01571]    καὶ Τῖτος προσεδρεύ σας τοῖς Ἱεροσολύμοις, καὶ τὴν πόλιν ἐξεπόρ θησε, καὶ τοὺς τὸν θάνατον διαφυγόντας ἐξανδρα ποδίσας, δορυαλώτους ἀπήγαγε.

[01572]    Καὶ ἄλλοις δὲ παν τοδαποῖς μετὰ ταῦτα περιέπεσον ἀλγεινοῖς·

[01573]    καὶ νῦν δὲ ὡσαύτως ἐν αἷς παροικοῦσι πόλεσιν, ἀφορμῆς τινος γινομένης, πολλάκις τὰ ἀνήκεστα πάσχουσι, τῆς ἀρᾶς, καὶ τοῦ ψεύδους, καὶ τῆς ἁμαρτίας τοῦ στόματος ἀπαιτούμενοι δίκας·

[01574]    καὶ δι' αὐτῶν μανθά νουσι τῶν πραγμάτων, ὅτι τῶν ἁπάντων ἐστὶ Κύ ριος καὶ ∆εσπότης ὁ σταυρωθείς.

[01575]    Τοῦτο γὰρ καὶ ὁ προφήτης ἔφη·

[01576]    Καὶ γνώσονται ὅτι ὁ Θεὸς δεσπόζει τοῦ Ἰακὼβ, καὶ τῶν περάτων τῆς γῆς.

[01577]    Τοῦτο γὰρ δὴ τὸ παράδοξον, ὅτι πρὸ τοῦ σταυροῦ, καὶ ὑπ' αὐτῶν ἠπιστεῖτο τῶν Ἰουδαίων·

[01578]    μετὰ δὲ τὸ ἐπονείδιστον ἐκεῖνο πάθος, πάσης ὁ σταυρωθεὶς δεσπόζει τῆς οἰκουμένης·

[01579]    τῶν μὲν ἑκόντων προσκυνούντων, τῶν δέ γε ἀπιστούντων φόβῳ δουλεύειν ἠναγκασμένων.

[01580]    ιεʹ.

[01581]    Ἐπιστρέψουσιν εἰς ἑσπέραν·

[01582]    καὶ λιμώξου σιν ὡς κύων, καὶ κυκλώσουσι πόλιν.

[01583]    Ἐπειδὴ γὰρ εἶπεν·

[01584]    Ἐν ὀργῇ συντελείας, καὶ οὐ μὴ ὑπάρξω σιν·

[01585]    ἵνα μή τις ἐναντίως εἰρηκέναι νομίσῃ τὸν προφήτην τὸ, ∆ιασκέδασον αὐτοὺς ἐν τῇ δυνάμει σου, εἰκότως τῇ ταυτολογίᾳ ἐχρήσατο, καί φησιν, αὐτοὺς κυνῶν δίκην λιμῷ τηκομένων, καὶ νύκτωρ τὴν πόλιν περινοστούντων, διάξειν οὐδεμιᾶς πνευ ματικῆς τροφῆς ἀπολαύοντας.

[01586]    Ἐναλλαγὴ γὰρ πραγ μάτων ἐγένετο.

[01587]    Καὶ Ἰουδαῖοι μὲν, οἱ πάλαι υἱοὶ, διὰ τὴν οἰκείαν πονηρίαν, τὴν τῶν κυνῶν ἔλαχον τάξιν·

[01588]    τὰ δὲ ἔθνη, πάλαι κυσὶν ἐοικότα, τῆς τῶν υἱῶν ἠξιώθησαν τιμῆς.

[01589]    ὰʹ.

[01590]    Αὐτοὶ διασκορπισθήσονται τοῦ φαγεῖν·

[01591]    ἐὰν δὲ μὴ χορτασθῶσι, καὶ γογγύσωσιν.

[01592]    Τοῦτο ὁ Σύμμαχος τῷ προτέρῳ ἀποδέδωκεν.

[01593]    Ἔφη δὲ οὕτως·

[01594]    Ἀνακαμπτέτωσαν ἑσπέρας, θορυβείτωσαν ὡς κύνες περιερχόμενοι πόλιν, ῥεμβόμενοι, ἵνα μὴ ἀχόρταστοι αὐλισθῶσι.

[01595]    [Τούτου γὰρ, φησὶ, χάριν οἱ κύνες περινοστοῦσι νύκτωρ τροφήν τινα ζητοῦν τες, ἵνα μὴ ἀχόρταστοι αὐλισθῶσι·

[01596]    πᾶσα γὰρ αὐτοῖς ἡμέρα οὐ μόνον ἑσπέρα, ἀλλὰ καὶ νὺξ, τοῦ νέφους τῆς ἀπιστίας ἐπικειμένου αὐτοῖς.] Κατὰ δὲ τοὺς Ἑβδομήκοντα οὕτω νοητέον·

[01597]    ὅτι κυνῶν δίκην καὶ οὗτοι κατὰ τὴν οἰκουμένην ἐσκεδασμένοι, τὴν πνευ ματικὴν ἐπιζητοῦσι τροφήν·

[01598]    οὐχ εὑρίσκοντες δὲ ^[80.1316] ταύτην, διὰ τὸ μὴ πιστεύειν τῷ ὑπὸ πάντων προ κεκηρυγμένῳ τῶν προφητῶν, θορυβάζουσι καὶ γογ γύζουσι, τὴν ἀχάριστον καὶ ἐν τούτῳ γνώμην ἐπιδεικνύντες.

[01599]    ιζʹ.

[01600]    Ἐγὼ δὲ ᾄσομαι τὴν δύναμίν σου, καὶ ἀγαλλιάσομαι τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός σου.

[01601]    Ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἐκεῖνα τολμῶντες, τοσαῦτα πείσονται·

[01602]    ἐγὼ δὲ τὸν σὸν ἔλεον ἀνυμνήσω·

[01603]    καὶ τοῦ νοεροῦ σου φωτὸς ἀνα τείλαντος, καὶ τῇ οἰκουμένῃ δεδωκότος τὸν ὄρθρον, τὸν ἀμέτρητόν σου οἶκτον ἐν ἁπάσαις ταῖς ἐκ κλησίαις δοξάσω.

[01604]    Ὅτι ἐγενήθης ἀντιλήπτωρ μου, καὶ καταφυγή μου, ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς μου.

[01605]    [ιηʹ] Βοηθός μου εἶ, σοὶ ψαλῶ·

[01606]    ὅτι ὁ Θεὸς ἀντιλήπτωρ μου εἶ.

[01607]    Ὁ Θεός μου τὸ ἔλεός μου.

[01608]    Ἀπήλαυσα γὰρ τῆς σῆς ἐπικουρίας ἀεί·

[01609]    καὶ διὰ τὴν σὴν πρόνοιαν τὰς προσπεσούσας διέφυγον συμφοράς.

[01610]    Οὗ δὴ χάριν σὲ μόνον οἶδα Θεὸν, καί σε πηγὴν ἐλέους καὶ φιλανθρω πίας καλῶ.

[01611]    Ταῦτα ὁ μακάριος ∆αβὶδ πόῤῥωθεν προφητικοῖς ἰδὼν ὀφθαλμοῖς, καὶ τὰς Ἰουδαίων προείρηκε συμφορὰς, καὶ αὐτὸς ὑμνήσειν ἀεὶ τὸν ∆εσπότην ὑπέσχετο·

[01612]    καὶ πληροῖ γε τὰς ὑποσχέσεις διὰ τῶν εὐσεβῶν τὴν ὑμνῳδίαν προσφέρων.

[01613]    [ὰΩσπερ γὰρ μετὰ τὴν νύκτα ἐν ὄρθρῳ ἀνατείλαν τος τοῦ ἡλίου φωτίζεται πᾶσα ἡ ὑπ' οὐρανόν·

[01614]    οὕτω ἡ παρουσία τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης τὸ μὲν σκότος τῆς ἁμαρτίας ἠφάνισεν, τὸ δὲ φῶς τῆς θεογνωσίας τοῖς εἰς αὐτὸν πιστεύουσιν ἐχαρίσατο, καὶ παρέχων ὁσημέραι οὐ παύεται.]

[01615]    ΕΡΜΗΝ.

[01616]    ΤΟΥ ΝΘʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01617]    αʹ, βʹ.

[01618]    Εἰς τὸ τέλος, τοῖς ἀλλοιωθησομένοις, εἰς στηλογραφίαν, τῷ ∆αβὶδ εἰς διδαχήν.

[01619]    Ὁπότε ἐν επύρισε τὴν Μεσοποταμίαν Συρίας, καὶ τὴν Συ ρίαν Σωβὰλ, καὶ ἐπέστρεψεν Ἰωὰβ, καὶ ἐπά ταξε τὸν Ἐδὼμ ἐν τῇ φάραγγι τῶν ἁλῶν, δώ δεκα χιλιάδας.

[01620]    Ταῦτα μὲν ἤδη καὶ γεγένηται, καὶ ἐν τῇ δευτέρᾳ τῶν Βασιλειῶν ἀναγέγραπται.

[01621]    Ἡ δὲ εἰς τὸ τέλος ἐπιγραφὴ διδάσκει νοεῖν, ὡς τῇ ἱστο ρίᾳ καὶ προφητείᾳ τις ἀνακέκραται·

[01622]    καὶ πρόσκει ται τῇ ἐπιγραφῇ καὶ, Τοῖς ἀλλοιωθησομένοις.

[01623]    Ἡ δὲ ἀλλοίωσις μεταβολήν τινα αἰνίττεται, καὶ μεταβολὴν οὐ γεγενημένων, ἀλλ' ἐσομένων πραγμά των.

[01624]    Οὐ γὰρ εἶπεν·

[01625]    Τοῖς ἀλλοιωθεῖσιν, ἀλλὰ Τοῖς ἀλλοιωθησομένοις.

[01626]    Καὶ ἡ στηλογραφία δὲ τῆς νί κης σημαντική·

[01627]    ἐν κεφαλαίῳ δὲ τῆς προφητείας ^[80.1317] τὴν ὑπόθεσιν ἀναγκαῖον εἰπεῖν.

[01628]    Τὰς προειρημένας νίκας νενικηκὼς ὁ μακάριος ∆αβὶδ, προεῖδε τοῖς τοῦ πνεύματος ὀφθαλμοῖς τὴν ἐσομένην τοῦ λαοῦ παρα νομίαν, καὶ τὴν δι' αὐτὴν συμβησομένην αἰχμα λωσίαν.

[01629]    Προεῖδε δὲ καὶ τὴν ἐκεῖθεν θείᾳ χάριτι γενη σομένην ἐπάνοδον, καὶ ἀναγκαῖον ᾠήθη καὶ τὰ λυ πηρὰ καὶ τὰ θυμήρη προγράψαι, εἰς ὠφέλειαν τῶν ἐπ' ἐκείνων τῶν πραγμάτων ἐσομένων ἀνθρώ πων.

[01630]    γʹ.

[01631]    Ὁ Θεὸς, ἀπώσω ἡμᾶς, καὶ καθεῖλες ἡμᾶς.

[01632]    Ἐνταῦθα τὴν αἰχμαλωσίαν προλέγει·

[01633]    εἶτα τοῦ Θεοῦ τὸ δίκαιον καὶ φιλάνθρωπον.

[01634]    Ὠργίσθης καὶ ᾠκτείρησας ἡμᾶς.

[01635]    ∆ιὰ μὲν γὰρ τὰς παρανο μίας ὠργίσθης, μετὰ δὲ τὴν τιμωρίαν ἠλέη σας.

[01636]    δʹ.

[01637]    Συνέσεισας τὴν γῆν, καὶ συνετάραξας αὐτήν.

[01638]    Τὰς τῶν Ἀσσυρίων καὶ Βαβυλωνίων ἐφόδους διὰ τούτων ἐδήλωσε·

[01639]    σεισμοῦ γὰρ δίκην ἄρδην ἠφάνισαν ἅπαντα.

[01640]    Εἶτα τὴν φιλανθρωπίαν αἰτεῖ.

[01641]    Ἴασαι τὰ συντρίμματα αὐτῆς, ὅτι ἐσαλεύθη.

[01642]    Πάλιν τὰ γεγενημένα διέξεισι.

[01643]    εʹ.

[01644]    Ἔδειξας τῷ λαῷ σου σκληρά.

[01645]    Ποῖα ταῦ τα;

[01646]    Ἐπότισας ἡμᾶς οἶνον κατανύξεως.

[01647]    Τῷ πλήθει, φησὶ, τῶν συμφορῶν, καθάπερ οἴνῳ τινὶ, κά ρον ἡμῖν ἐνεποίησας, καὶ ὀδύνης ἐνέπλησας τὰς ἡμε τέρας ψυχάς.

[01648]    Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Ἀκύλας ἡρμήνευ σεν·

[01649]    Ἐπότισας ἡμᾶς οἶνον καρώσεως.

[01650]    ὰʹ.

[01651]    Ἔδωκας τοῖς φοβουμένοις σε σημείωσιν τοῦ φυγεῖν ἀπὸ προσώπου τόξου.

[01652]    Τοῦτο σαφέστε ρον ὁ μακάριος Ἰεζεκιὴλ ὁ προφήτης διδάσκει.

[01653]    Ἑωρακέναι γὰρ ἄγγελον ἔφη, ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων προστεταγμένον ἅπασαν τὴν πόλιν περινοστῆ σαι, καὶ ἐπιθεῖναι τοῖς μετώποις σημεῖον τῶν κατα στενόντων ἐπὶ ταῖς τοῦ λαοῦ παρανομίαις.

[01654]    Ἀλλ' ἐκεῖ να τύπος τῶν ἡμετέρων·

[01655]    τὸ γὰρ ἀληθὲς σημεῖον ἡμεῖς παρὰ τῆς θείας ἐλάβομεν χάριτος·

[01656]    ᾧ κεχρη μένοι κρείττους τῶν τοῦ δυσμενοῦς γινόμεθα το ξευμάτων.

[01657]    ζʹ.

[01658]    Ὅπως ἂν ῥυσθῶσιν οἱ ἀγαπητοί σου.

[01659]    Τού τῳ δὲ, φησὶ, τῷ σημείῳ τοὺς ἀνακειμένους σοι διαφυλάττεις, οἳ διὰ τὴν οἰκείαν ἀρετὴν τῆς φιλο στοργίας ἠξίωνται, [ἀπαθανατιζόμενοι διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ παλιγγενεσίας.

[01660]    Καλῶς οὖν ἐπήγαγεν ὁ προφήτης·] Σῶσον τῇ δεξιᾷ σου, καὶ ἐπάκουσόν μου.

[01661]    Μετάβαλλε, φησὶ, τὰς ἐπικειμένας τῷ λαῷ ^[80.1320] σου συμφοράς·

[01662]    καὶ οἷόν τινι δεξιᾷ, τῇ σῇ κηδε μονίᾳ κειμένους ἀνάστησον [ὅτι δὲ δεξιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς ὁ μονογενὴς αὐτοῦ Υἱὸς ὀνομάζεται, οὐκ ἀμφιβάλοι τις τῶν πιστευόντων εἰς αὐτόν].

[01663]    Οὕτω προσενεγκὼν τὴν δέησιν [ὁ προφητικὸς νοῦς,] δέ χεται τὴν ἀπόκρισιν, καὶ ταύτην οὐκ ἀνέχεται κρύ ψαι, ἀλλὰ πάντας διδάσκει.

[01664]    ηʹ.

[01665]    Ὁ Θεὸς ἐλάλησεν ἐν τῷ ἁγίῳ αὑτοῦ.

[01666]    Τουτ έστι, διὰ τῆς τοῦ παναγίου Πνεύματος χάριτος ὀρ γάνῳ τῇ τοῦ προφήτου χρησαμένης γλώττῃ.

[01667]    Ἀγαλλιάσομαι, καὶ διαμεριῶ Σίκιμμα, καὶ τὴν κοιλάδα τῶν σκηνῶν διαμετρήσω.

[01668]    Σίκιμμα, ἡ τοῦ τῷ Ἰωσὴφ ὑπὸ τοῦ Ἰακὼβ καταλειφθεῖσα πόλις.

[01669]    Ἐνταύτῃ δὲ ὁ Ἐφραῒμ, μετὰ τὴν διαίρεσιν τῶν φυ λῶν, ἐπήξατο βασιλείαν·

[01670]    Κοιλάδα δὲ σκηνῶν τὴν τῶν Ἰσραηλιτῶν λέγει χώραν, ὡς ἔρημον γεγε νημένην, καὶ ποιμενικὰς τηνικαῦτα σκηνὰς δεξαμέ νην.

[01671]    Ὑπισχνεῖται τοίνυν ὁ τῶν ὅλων Θεὸς, ἐπαν άγειν τοὺς γεγενημένους δορυαλώτους, καὶ τὴν πα τρῴαν αὐτοῖς διανέμειν γῆν·

[01672]    καὶ οὕτως αὐτὴν οἰ κητόρων πληρώσειν, ὡς καὶ περὶ μέτρων τοὺς ἐνοικοῦντας φιλονεικεῖν·

[01673]    καὶ τούτῳ κεχρημένους, τὴν τῆς γῆς ποιεῖσθαι διανομήν.

[01674]    θʹ.

[01675]    Ἐμός ἐστι Γαλαὰδ, καὶ ἐμός ἐστι Μανασ σὴς, καὶ Ἐφραῒμ κραταίωσις τῆς κεφαλῆς μου.

[01676]    Γαλαὰδ οὐ φυλῆς [ὄνομα], ἀλλὰ τόπου·

[01677]    ὁ Μανασ σὴς δὲ φυλῆς ἐπώνυμος.

[01678]    Τὴν δὲ Γαλααδῖτιν ἄνω θεν ἐκληρώσατο γῆν.

[01679]    Οἰκείαν τοίνυν λέγει καὶ τὴν φυλὴν, καὶ τὴν τούτου γῆν, καὶ τὴν ἐπάνοδον προ μηνύων, καὶ τῶν χωρίων ἐκείνων τὴν οἴκησιν·

[01680]    καὶ τῷ Ἐφραῒμ δὲ ὑπισχνεῖται τὴν προτέραν ἀποδώ σειν ἰσχύν.

[01681]    Ἀντὶ δὲ τῆς κεφαλῆς μου, ὁ Σύμ μαχος ἀρχῆς μου τέθεικε·

[01682]    ἀντὶ τοῦ, πρόμαχον αὐτὸν ὡς πάλαι καταστήσω.

[01683]    Ἰούδας βασιλεύς μου.

[01684]    Ἐπειδὴ γὰρ μετὰ τὴν ἐπάνοδον ἀδιαίρε τοι μεμενήκασιν αἱ φυλαί·

[01685]    μόνον δὲ τὸν ἐξ Ἰούδα Ζοροβάβελ εἶχον ἡγεμόνα καὶ βασιλέα·

[01686]    εἰκότως τὸν μὲν Ἐφραῒμ κραταίωσιν κεφαλῆς, ἢ τῆς ἀρχῆς προσηγόρευσε, τὸν δὲ Ἰούδαν βασιλέα.

[01687]    Τὸ δὲ βα σιλεύς μου, ἀντὶ τοῦ, ὑπ' ἐμοῦ χειροτονούμενος βα σιλεὺς, καὶ τοῦ ἐμοῦ βασιλεύων λαοῦ.

[01688]    Οὕτω καὶ παρὰ τῷ Ἡσαΐᾳ·

[01689]    Τάδε λέγει Κύριος·

[01690]    Τῷ χριστῷ μου Κύρῳ, τουτέστι, τῷ ὑπ' ἐμοῦ κεχρισμένῳ [καὶ κεχειροτονημένῳ].

[01691]    ιʹ.

[01692]    Μωὰβ λέβης τῆς ἐλπίδος μου.

[01693]    Τοῦτο ὁ Ἀκύλας οὕτως ἡρμήνευσε·

[01694]    Μωὰβ λέβης τοῦ λουτροῦ μου.

[01695]    ^[80.1321] Ὁ δὲ Σύρος, κάδος τῆς πλύσεώς μου.

[01696]    Ἐπειδὴ γὰρ ἐν τοῖς τοιούτοις σκεύεσι, καὶ τοὺς πόδας ἀπονί πτειν, καὶ τὴν τοῖς ποσὶν ἐῤῥυπωμένην ἐσθῆτα ἀποῤ ῥύπτειν εἰώθαμεν, τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μωὰβ διὰ τοῦ κάδου τῆς πλύσεως παρεδήλωσε.

[01697]    Καὶ ὁ λέβης δὲ ἐπὶ τιμωρίᾳ κεῖται παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ.

[01698]    Οὕτω καὶ ὁ μακάριος Ἰεζεκιὴλ διδάσκει, λέβητα προσταχθεὶς καλέσαι τὴν Ἱερουσαλὴμ, κρέας δὲ τοὺς ἐνοικοῦντας, πῦρ δὲ τὸν Βαβυλώνιον, ζωμὸν δὲ τὴν ἀναγκαίαν τροφήν.

[01699]    Οὗ ἐπιλελοιπότος κατεκαίετο τὰ κρέα.

[01700]    Οὕτω καὶ ὁ μακάριος Ἱερεμίας λέβητα ὑποκαιόμενον εἶ δεν·

[01701]    καὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἀπὸ προσώπου βοῤῥᾶ.

[01702]    Λέγει τοίνυν, ὅτι καὶ Μανασσὴς τὴν οἰκείαν ἀπο λήψεται γῆν·

[01703]    καὶ ὁ Ἐφραῒμ τὴν προτέραν ἀνακτή σεται δύναμιν·

[01704]    καὶ ὁ Ἰούδας πάντων ἀναγορευθήσε ται βασιλεύς·

[01705]    Μωαβῖται δὲ αὐτοῖς ὑποταγήσονται, τὴν ἄμαχον αὐτῶν θεώμενοι ῥώμην.

[01706]    Οὐ μόνον δὲ ἐκεῖνοι, ἀλλὰ καὶ Ἰδουμαῖοι, καὶ ἀλλόφυλοι.

[01707]    Ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν ἐκτενῶ τὸ ὑπόδημά μου.

[01708]    Ἐμοὶ ἀλλόφυλοι ὑπετάγησαν.

[01709]    [Οὐκ ἂν δὲ διαμάρτοι τις θεωρήσας λέβητα μὲν τὴν θείαν κολυμβήθραν τιμω ροῦσαν μὲν καὶ καταφλέγουσαν καὶ ἐξαφανίζουσαν τὴν ἁμαρτίαν, ἀναζωπυροῦσαν δὲ τῷ θείῳ Πνεύματι καὶ ἀναπλάττουσαν καὶ ἀποτρίβουσαν τὸν βρότον, εἴ τ' οὖν τὸν ῥύπον τῶν πλημμελειῶν τῶν δι' αὐτῆς ἀνακαινιζομένων.

[01710]    Καὶ τὸ, Ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν ἐκτενῶ τὸ ὑπόδημά μου, Οὐ μόνον βαδίσω, φησὶ ὁ ἐκ ∆αβὶδ Κύριος τῆς δόξης, ἐπὶ τὴν Ἰδουμαίαν, ἀλλ' ὡσανεὶ δι' ὑποδημάτων ἐμῶν διὰ τῶν θείων ἀπο στόλων τὸ τῆς χάριτος Εὐαγγέλιον κηρύξω·

[01711]    οὐκ ἐν αὐτῇ μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν.] Πρὸς γὰρ τοῖς Μωαβίταις, καὶ τοὺς Ἰδουμαίους δουλώσο μαι, καὶ τοὺς ἀλλοφύλους ὑποταγῆναι καταναγκά σω.

[01712]    Ἀλλοφύλους μέντοι καλεῖ τοὺς Παλαιστι νοὺς ἡ θεία Γραφὴ, οὐχ ὡς τῶν ἄλλων ἐθνῶν ὁμοφύ λων ὄντων, ἀλλ' ὡς τῶν ἄλλων μὲν ἀφεστηκότων, τούτων δὲ οὐ μόνον ὁμόρων ὄντων, ἀλλὰ καὶ με ταξὺ κατοικούντων.

[01713]    Οὕτως Ἰεβουσαῖοι τὴν Ἱερουσαλὴμ ᾤκησαν ἐπὶ πλεῖστον·

[01714]    οὕτως Γαβαωνῖται τὴν Γαβαώ·

[01715]    καὶ Γαζαῖοι δὲ, καὶ Ἀσκαλωνῖται, καὶ οἱ ἄλλοι πλησίον ᾤκουν.

[01716]    Καὶ ταῦτα σαφέστερον αἱ ἱστορίαι διδάσκουσιν.

[01717]    Οὕτω ταῦτα ὑπὸ τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων διδαχθεὶς ὁ προφήτης, ἰδεῖν ἐφίεται τοῦ λαοῦ τὴν μετὰ τὴν ἐπάνοδον εὐκληρίαν·

[01718]    καί φησιν·

[01719]    ιαʹ, ιβʹ.

[01720]    Τίς ἀπάξει με εἰς πόλιν περιοχῆς;

[01721]    ἢ τίς ὁδηγήσει με ἕως τῆς Ἰδουμαίας;

[01722]    Οὐχὶ σὺ, ὁ Θεὸς, ὁ ἀπωσάμενος ἡμᾶς;

[01723]    [Οὐδὲ γὰρ ἦν ἑτέρου τῆς τοιαύτης ἡμᾶς ἀξιῶσαι προμηθείας.] Πόλιν πε ριοχῆς τὴν Ἱερουσαλὴμ καλεῖ.

[01724]    Ταύτην ὁ Σύμμα χος πεφραγμένην ἡρμήνευσεν.

[01725]    Ἐπειδὴ γὰρ ἀνά στατος ἐγεγόνει, καὶ ἐστέρητο τῶν τειχῶν, μετὰ ^[80.1324] δὲ τὴν ἐπάνοδον, τοὺς οἰκείους ἀπέλαβε περιβόλους, ἰδεῖν αὐτὴν ὁ προφήτης τετειχισμένην ποθεῖ, καὶ ἕως Ἰδουμαίας ὡς βασιλεὺς δραμεῖν, καὶ ἰδεῖν τοὺς ἀεὶ δυσμενεῖς δουλεύειν ἠναγκασμένους.

[01726]    Ταῦτα δὲ, φησὶ, σὺ δράσον, Κύριε, ὁ ἀπωσάμενος ἡμᾶς, καὶ τῇ τῶν Βαβυλωνίων παραδοὺς δυναστείᾳ·

[01727]    οὕτως τὰ ἀγαθὰ προθεσπίσας, ὑπὲρ τῶν ἀνιαρῶν ἱκετεύει.

[01728]    Καὶ οὐκ ἐξελεύσῃ, ὁ Θεὸς, ἐν ταῖς δυνάμεσιν ἡμῶν.

[01729]    Ὁρᾷς ἡμᾶς, φησὶν, οὕτω πικρῶς πολεμουμένους, καὶ οὐ στρατηγεῖς, οὐδὲ ἀριστεύεις συνήθως.

[01730]    [∆ιὰ δὴ ταῦτα] ιγʹ.

[01731]    ∆ὸς ἡμῖν βοήθειαν ἐκ θλίψεως, καὶ ματαία σωτηρία ἀνθρώπου.

[01732]    Τὸν καί σύνδεσμον ἀναλλάξας ὁ Σύμμαχος, σαφέστερον τὴν ἑρμηνείαν εἰργάσατο.

[01733]    Ἔφη δὲ οὕτως·

[01734]    ∆ὸς ἡμῖν βοήθειαν ἐκ θλίψεως·

[01735]    ματαία γὰρ σωτηρία ἀνθρώπου.

[01736]    Ἐπάμυνον, φησὶν, διακειμένοις κακῶς·

[01737]    σοὶ γὰρ μόνῳ δυνατὸν διαλῦ σαι τὰς συμφοράς·

[01738]    αἱ δὲ τῶν ἀνθρώπων ἐπικουρίαι, σοῦ μὴ ὄντος, μάταιοι.

[01739]    ∆ιὸ εἰκότως ἐπήγα γεν·

[01740]    ιδʹ.

[01741]    Ἐν τῷ Θεῷ ποιήσομεν δύναμιν.

[01742]    [Ἀντὶ τοῦ, ἐπ' αὐτὸν ἐπιστρέψωμεν, καὶ αὐτῷ λατρεύσαν τες κηδεμόνα αὐτὸν ὁρισώμεθα.] Καὶ αὐτὸς ἐξου δενώσει τοὺς θλίβοντας ἡμᾶς.

[01743]    Τὴν αὐτοῦ, φησὶν, ἐπικαλεσώμεθα πρόνοιαν, καὶ ταύτῃ θαῤῥήσωμεν·

[01744]    αὕτη γὰρ ἀρκεῖ μόνη λῦσαι τὰ χαλεπὰ, καὶ τῶν πολεμούντων ἡμῖν καταλῦσαι τὴν δυναστείαν.

[01745]    ΕΡΜΗΝ.

[01746]    ΤΟΥ Ξʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01747]    αʹ.

[01748]    Εἰς τὸ τέλος, ἐν ὕμνοις τῷ ∆αβίδ.

[01749]    Τῷ τέλει τοῦ προγεγραμμένου ψαλμοῦ ἀκολουθεῖ τοῦδε τοῦ ψαλμοῦ τὸ προοίμιον.

[01750]    Εἰρηκὼς γὰρ, Ἐν τῷ Θεῷ ποιήσομεν δύναμιν, καὶ αὐτὸς ἐξουδενώσει τοὺς θλίβοντας ἡμᾶς, διδάσκει τὸν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ λαὸν, ὁποίαν προσήκει προσενεγκεῖν τῷ Θεῷ προσ ευχήν.

[01751]    [Προλέγει δὲ καὶ τοῦ ∆εσπότου Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν τὴν δι' ἡμᾶς οἰκονομίαν καὶ τὴν ἐπι στροφὴν τοῦ ἐξ ἐθνῶν λαοῦ.] βʹ.

[01752]    Εἰσάκουσον, ὁ Θεὸς, τῆς δεήσεώς μου·

[01753]    πρό σχες τῇ προσευχῇ μου.

[01754]    ∆έξαι μου, φησὶν, τὴν ἱκε τείαν, ὦ ∆έσποτα, καὶ εὐμενῶς ἄκουσον τῶν τῆς προσευχῆς μου ῥημάτων.

[01755]    [Ταῦτα δὲ δικαίως εἴ ποι καὶ πᾶς ὅστις ἂν τῶν ἀνθρώπων περιστάσει πε ριπέσοι·

[01756]    διὰ τούτων ἀντιβολῶν δεκτὴν γενέσθαι τὴν ἱκετείαν καὶ τῆς ἐκεῖθεν προμηθείας ἀξιοῦσθαι.] Εἶτα διδάσκει τίνες οἱ εὐχόμενοι.

[01757]    γʹ.

[01758]    Ἀπὸ τῶν περάτων τῆς γῆς πρὸς σὲ ἐκέ κραξα.

[01759]    Ἐπειδὴ γὰρ πολλοῖς σταθμοῖς ἡ Βαβυ λὼν τῆς Παλαιστίνης ἀφέστηκε, τὰς ἐσχατιὰς ὑπ ελάμβανον τῆς οἰκουμένης οἰκεῖν οἱ ἐξανδραποδι ^[80.1325] σθέντες, κἀκείνην ἠναγκασμένοι τὴν γῆν οἰκεῖν.

[01760]    Ἐν τῷ ἀκηδιάσαι τὴν καρδίαν μου ἐν πέτρᾳ ὕψω σάς με.

[01761]    Ἱκετεύω δέ σε τῆς παρὰ σοῦ ψυχαγω γίας τυχεῖν.

[01762]    Ὀδυνώμενος γὰρ, καὶ τὰς ἐπικειμέ νας ὀλοφυρόμενος συμφορὰς, τῆς σῆς ἐπικουρίας ἀπήλαυσα, καὶ τῶν πολεμίων ὑπέρτερος ἐγενόμην.

[01763]    [Εἴρηται δὲ τοῦτο ἐκ προσώπου μὲν τῶν ἀνδρα ποδισθέντων ἀπὸ τῆς Ἱερουσαλὴμ ἐν τῇ Βαβυλῶνι καὶ τυχόντων τῆς ἀνακλήσεως·

[01764]    ἁρμόττει δὲ καὶ ἑκά στῳ τῷ διὰ μετανοίας τὴν ἑαυτοῦ πραγματευομένῳ σωτηρίαν, καὶ μηκέτι περὶ τῆς ἀτραποῦ βαδίζοντι, ἀλλὰ τὴν μόνην καὶ ἀκλινῆ βαδίζοντι ὁδόν·

[01765]    καὶ δῆ λον διὰ τῶν ἑξῆς.] Ὡδήγησάς με.

[01766]    [δʹ.] Ὅτι ἐγενήθης ἐλπίς μου·

[01767]    πύργος ἰσχύος, ἀπὸ προσώπου ἐχθροῦ.

[01768]    Τῆς σῆς προνοίας μετασχεῖν ἐλπίσας, οὐ διήμαρτον τῆς ἐλ πίδος·

[01769]    ἐγένου γάρ μου καὶ ποδηγὸς, καὶ πύργος ἰσχυρός.

[01770]    ∆ιὰ γὰρ τῆς σῆς κηδεμονίας τὰς τῶν ἐχθρῶν ἐπιβουλὰς διαδρὰς, τεύξομαι τῆς ἐπαν όδου.

[01771]    εʹ.

[01772]    Παροικήσω ἐν τῷ σκηνώματί σου εἰς τοὺς αἰῶνας·

[01773]    σκεπασθήσομαι ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου.

[01774]    Σκήνωμα τοῦ Θεοῦ τὴν Ἱερουσαλὴμ ὀνομά ζει.

[01775]    Ἐν ἐκείνῃ γὰρ ἐποιεῖτο τὴν πρὸς αὐτοὺς ἐπι φάνειαν.

[01776]    Λέγει τοίνυν, ὅτι Τῆς ἐπανόδου τετυχηκὼς, ἐνδελεχῶς τῷ σῷ προσεδρεύσω νεῷ, καὶ τῆς παρὰ σοῦ προνοίας ἀπολαύσω.

[01777]    Πτέρυγας γὰρ τὴν τοῦ Θεοῦ κηδεμονίαν καλεῖ.

[01778]    Τὸ δὲ εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀντὶ τοῦ διηνεκῶς τέθεικεν.

[01779]    ὰʹ.

[01780]    Ὅτι σὺ, ὁ Θεὸς, εἰσήκουσας τῶν εὐχῶν μου·

[01781]    ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά σου.

[01782]    Ὑμνῶ δέ σε διαπαντὸς, ἐπειδὴ τὰς ἐμὰς δεξάμενος ἱκετείας, τὴν ἐπαγγελθεῖσαν τοῖς προ γόνοις ἡμῶν κληρονομίαν ἡμῖν τοῖς ἐκείνων ἐκγόνοις ἀπέδωκας.

[01783]    Ταῦτα δὲ λέγουσιν εὐθὺς ἁψάμενοι τῆς ὁδοῦ.

[01784]    Ἰστέον μέντοι, ὅτι καὶ τῆς ἀληθοῦς κληρο νομίας αἰνίγματα ἔχει τὰ προκείμενα ῥήματα·

[01785]    κληρονομία δὲ ἀληθὴς, ἡ αἰώνιος ζωὴ, περὶ ἧς ἔφη ὁ ∆εσπότης Χριστὸς τοῖς ἐκ δεξιῶν ἀμνοῖς·

[01786]    ∆εῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου·

[01787]    κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν πρὸ καταβολῆς κόσμου.

[01788]    Ταύτην τὴν κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις αὐτὸν δώσειν ὁ ∆εσπότης ὑπέσχετο·

[01789]    καὶ τούτοις δὲ ὡς ἐν τύπῳ τὴν ἐπηγγελμένην ἀπέδωκε γῆν.

[01790]    ζʹ, ηʹ.

[01791]    Ἡμέρας ἐφ' ἡμέρας τοῦ βασιλέως ^[80.1328] προσθήσεις·

[01792]    τὰ ἔτη αὐτοῦ ἕως ἡμέρας γενεᾶς καὶ γενεᾶς.

[01793]    ∆ιαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.

[01794]    Οὕτως ἱκετεύσαντες, καὶ τὰς αἰτήσεις δεξάμενοι, καὶ χάριν ὑπὲρ τούτων ὁμολογήσαντες, ἀντιβολοῦ σι τὸν Θεὸν, τὸν δοθέντα αὐτοῖς ἐπὶ πλεῖστον δια φυλάξαι βασιλέα.

[01795]    Τηνικαῦτα δὲ αὐτῶν ἐβασίλευε Ζοροβάβελ·

[01796]    ἀλλ' οὐχ ἁρμόττει αὐτῷ πάντα τὰ τῆς προφητείας ῥητά.

[01797]    Τὸ μὲν γὰρ, Ἡμέρας ἐφ' ἡμέ ρας τοῦ βασιλέως προσθήσεις, ἁρμόττει κἀ κείνῳ·

[01798]    τὰ δὲ λοιπὰ, οὐκ ἔτι·

[01799]    ἀλλὰ τῷ ἐξ ἐκείνου κατὰ σάρκα διὰ πολλὴν φιλανθρωπίαν γενομένῳ, ὡς οἶδεν αὐτός.

[01800]    Ἐπ' ἐκείνου γὰρ ἀληθεύει τῆς προ φητείας τὰ ῥήματα·

[01801]    Τὰ ἔτη αὐτοῦ ἕως ἡμέρας γενεᾶς καὶ γενεᾶς·

[01802]    διαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.

[01803]    [Οὐδὲ γὰρ ἀρχὴν ἡμερῶν ἐδέξατο, οὐδὲ τέλος ὑπομενεῖ.

[01804]    Εἰ γὰρ καὶ ἄνθρωπος γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατεδέξατο θάνατον, ἀλλὰ τὰ ἔτη αὐτοῦ ἕως ἡμέρας γενεᾶς καὶ γενεᾶς.

[01805]    Ἐν ἀρχῇ γὰρ ἦν, καὶ πρὸς τὸν Θεὸν ἦν, καὶ Θεὸς ἦν.

[01806]    Τὸ δὲ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἀντὶ τοῦ, σὺν Πατρὶ ἀεὶ συνυπάρχων.] Πρὸς ἐκεῖνον γὰρ ὁ αὐτὸς προφήτης ἐν τῷ ἑκα τοστῷ καὶ πρώτῳ ψαλμῷ ἔφη·

[01807]    Σὺ δὲ ὁ αὐτὸς εἶ, καὶ τὰ ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσιν.

[01808]    [Ὁρᾷς, ὅτι ὡς συνυπάρχων ἔχει καὶ ἀτελεύτητον τὴν βασιλείαν ὁ ὑπὲρ ἡμῶν σταυρὸν καὶ θάνατον καταδεξάμενος.] Τύπος μέντοι καὶ Ζοροβάβελ τοῦ ∆εσπότου Χρι στοῦ.

[01809]    Ὥσπερ γὰρ ἐκεῖνος τὴν ἀπὸ Βαβυλῶνος αἰχ μαλωσίαν εἰς τὴν πατρῴαν ἐπανήγαγε γῆν·

[01810]    οὕτως ὁ ∆εσπότης Χριστὸς ἅπασαν τῶν ἀνθρώπων φύσιν γεγενημένην αἰχμάλωτον [διὰ τῆς παραβάσεως τοῦ πρώτου ἀνθρώπου] εἰς τὴν προτέραν εὐγένειαν ἐπανήγαγε [καταργήσας γὰρ ἐπὶ τοῦ σταυροῦ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τουτέστι τὸν διάβολον], καὶ καταλύσας τοῦ θανάτου τὸ κράτος, τοῖς ὑπ' ἐκείνῳ τελοῦσι τὴν ζωὴν ἀπέδωκεν.

[01811]    [Αὐτοῦ γάρ ἐστι φωνή·

[01812]    Ἐγώ εἰμι ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀνάστασις·

[01813]    καὶ ὁ τρώγων με ζήσεται ἐν ἐμοί.

[01814]    ] Ἔλεος καὶ ἀλήθειαν αὐτοῦ τίς ἐκζητήσει;

[01815]    Τίς γὰρ, φησὶν, ἱκανὸς τὸν κεκριμένον καὶ δίκαιον τοῦ Θεοῦ ἔλεον καταμαθεῖν ἀκριβῶς;

[01816]    τὰ γὰρ κρίματα αὐτοῦ ἄβυσσος πολλή.

[01817]    θʹ.

[01818]    Οὕτως ψαλῶ τῷ ὀνόματί σου εἰς τοὺς αἰῶ νας, τοῦ ἀποδοῦναί με τὰς εὐχάς μου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας.

[01819]    Ἀεί σε γὰρ ὑμνήσω·

[01820]    καθ' ἑκάστην τὰς σὰς διηγήσομαι χάριτας·

[01821]    καὶ τὰς ὑποσχέσεις οὐ ψεύσομαι·

[01822]    εὐχὰς γὰρ τὰς ὑποσχέσεις καλεῖ.

[01823]    ΕΡΜΗΝ.

[01824]    ΤΟΥ ΞΑʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01825]    αʹ.

[01826]    Εἰς τὸ τέλος, ὑπὲρ Ἰδιθοὺμ, ψαλμὸς τῷ ∆αβίδ.

[01827]    Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευσεν·

[01828]    Ἐπινίκιος διὰ Ἰδιθοὺμ, ᾠδὴ εἰς ∆αβίδ.

[01829]    ∆ηλοῖ τοίνυν, ὡς τοῦ μακαρίου μὲν ∆αβὶδ ὁ ψαλμὸς, ᾔδετο δὲ ὑπὸ τοῦ Ἰδιθούμ.

[01830]    Ὡς γὰρ χοροῦ προστατῶν ἐν τῷ θείῳ ναῷ ὕμνει τὸν τῶν ὅλων Θεὸν, ᾗ φησι τῶν Παραλειπομένων ἡ βίβλος.

[01831]    Προθεσπίζει δὲ ὁ ψαλμὸς τὰς Μακεδονικὰς ἐπαναστάσεις, καὶ τὰς Ἀντιόχου τοῦ Ἐπιφανοῦς κατὰ τῶν Μακκαβαίων ἐπιβουλάς·

[01832]    καὶ διδάσκει τοὺς εὐσεβείας ἀθλητὰς, ὁποίοις προσήκει χρήσασθαι λογισμοῖς ἐν τῷ τῶν ἐναντίων καιρῷ.

[01833]    βʹ.

[01834]    Οὐχὶ τῷ Θεῷ ὑποταγήσεται ἡ ψυχή μου;

[01835]    Τὸν θεῖον παραβαίνειν καταναγκαζόμενοι νόμον, καὶ θύειν μὲν εἰδώλοις, ὑείων δὲ μεταλαμβάνειν κρεῶν, τὸν οἰκεῖον εἰς εὐσέβειαν διεγείρουσι λο γισμὸν, καὶ πρὸς τὸν ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας παρα θήγουσι ζῆλον.

[01836]    Οὐ προτιμᾷς, φησὶν, ἁπάντων, ὦ ψυχὴ, τοῦ Θεοῦ τὴν δουλείαν;

[01837]    Εἶτα τὸ ἐντεῦθεν διδάσκουσι κέρδος.

[01838]    Παρ' αὐτῷ γὰρ τὸ σωτήριόν μου.

[01839]    [γʹ.] Καὶ γὰρ αὐτὸς Θεός μου, καὶ σωτήρ μου·

[01840]    ἀντιλήπτωρ μου, οὐ μὴ σαλευθῶ ἐπὶ πλεῖον.

[01841]    Αὕτη σοι, ὦ ψυχὴ, ἡ δουλεία παρέχει τὴν σωτηρίαν.

[01842]    Αὐτὸς γάρ ἐστι Θεὸς καὶ τῶν ἀγαθῶν χορηγὸς, καὶ τοὺς κλονουμέ νους ἐρεῖσαι δυνάμενος.

[01843]    Τὴν αὐτοῦ τοίνυν ἐπικου ρίαν καλέσας, τῶν καταβαλεῖν πειρωμένων ἀπαλλα γήσομαι.

[01844]    Οὕτω τοὺς οἰκείους εἰς εὐσέβειαν πυρεύ σαντες λογισμοὺς, μεταφέρουσι πρὸς τοὺς ἐναν τίους τὴν γλῶτταν.

[01845]    δʹ.

[01846]    Ἕως πότε ἐπιτίθεσθε ἐπ' ἄνθρωπον;

[01847]    φονεύ ετε πάντες ὑμεῖς, ὡς τοίχῳ κεκλιμένῳ καὶ φραγμῷ ὠσμένῳ;

[01848]    Μεθυπέρβατος δὲ ἡ τοῦ στί χου διάνοια.

[01849]    Ἔστι δὲ αὕτη·

[01850]    Μέχρι τίνος ὠμότητι καθ' ἡμῶν κέχρησθε, τὸ κοινὸν τῆς φύσεως οὐ σκο πούμενοι, ἀλλὰ καθάπερ τοῖχόν τινα κεκλιμένον, καὶ φραγμὸν ὑπ' ἀνέμου πεσεῖν κινδυνεύοντα, ὦσαι καὶ καταβαλεῖν ἐπείγεσθε, μιαιφόνον ἔχοντες γνώ μην;

[01851]    Ἀντὶ τοῦ, Μὴ σφόδρα ἡμῶν, ὡς ἀσθενῶν, κατεπαίρεσθε.

[01852]    Ἔχομεν γὰρ ἐπίκουρον τὸν τῶν ὅλων Θεόν.

[01853]    εʹ.

[01854]    Πλὴν τὴν τιμήν μου ἐβουλεύσαντο ἀπ ^[80.1332] ώσασθαι.

[01855]    Ἕνα, φησι, σκοπὸν ἔχουσι, τῆς τοῦ Θεοῦ με γυμνῶσαι προνοίας, ἀφ' ἧς πᾶσαν ἔχω τι μήν τε καὶ εὔκλειαν.

[01856]    Τιμὴ γὰρ τῶν εὐσεβῶν, τὸ δου λεύειν Θεῷ·

[01857]    διόπερ καὶ ὁ θεσπέσιος Παῦλος παντα χοῦ δοῦλον ἑαυτὸν ὀνομάζει Χριστοῦ.

[01858]    Ἔδραμον ἐν δίψῃ.

[01859]    Οὐ πάρεργον δὲ ταύτην ἔχουσι τὴν ἐπι βουλήν·

[01860]    ἀλλὰ σὺν πάσῃ προθυμίᾳ τοῦτο ποιοῦσιν, εἰς τὸν τῆς ἀσεβείας με βόθρον καταβαλεῖν διψῶντες.

[01861]    Ποίαις δὲ κέχρηνται μηχαναῖς, λέγει·

[01862]    Τῷ στό ματι αὐτῶν εὐλόγουν, καὶ καρδίᾳ αὐτῶν κατηρῶντο Κωτίλοις μὲν κέχρηνται λόγοις, φενακῖσαι πειρώ μενοι·

[01863]    ἀλλ' ὄλεθρον ἔνδον ἔχουσι κεκρυμμένον.

[01864]    Οὕτως τὰς ἐκείνων δείξαντες ἐπιβουλὰς, πάλιν ἑαυτοῖς ἐγκελεύονται καρτερεῖν, καὶ τὴν θείαν ἀναμένειν ῥοπήν.

[01865]    ὰʹ.

[01866]    Πλὴν τῷ Θεῷ ὑποτάγηθι, ἡ ψυχή μου·

[01867]    ὅτι παρ' αὐτοῦ ἡ ὑπομονή μου.

[01868]    Μὴ καταλίπῃς, ὦ ψυχὴ, τοῦ Θεοῦ τὴν δουλείαν, ἀλλὰ τῇ παρ' αὐτοῦ χορηγουμένῃ ῥωσθεῖσα ῥοπῇ, φέρε τὰς τῶν δεινῶν προσβολάς.

[01869]    ζʹ.

[01870]    Ὅτι αὐτὸς Θεός μου, καὶ σωτήρ μου, ἀντι λήπτωρ μου, οὐ μὴ μεταναστεύσω.

[01871]    Αὐτὸν γὰρ εἰ δὼς καὶ ἀληθινὸν Θεὸν, καὶ σωτηρίας πηγὴν, οὐκ ἀνέξομαι τὴν δουλείαν ἀμεῖψαι, καὶ πρὸς ἑτέραν δεσποτείαν ἀναδραμεῖν.

[01872]    Τὸ γὰρ, μεταναστεύσω, ἀντὶ τοῦ μεταθήσομαι τέθεικεν.

[01873]    Οὐ γενήσομαι, φησὶ, μετανάστης, καὶ δοῦλος τῆς ἀσεβείας.

[01874]    ηʹ.

[01875]    Ἐπὶ τῷ Θεῷ τὸ σωτήριόν μου, καὶ ἡ δόξα μου·

[01876]    ὁ Θεὸς τῆς βοηθείας μου, καὶ ἡ ἐλπίς μου ἐπὶ τῷ Θεῷ.

[01877]    [Ἰδοὺ πάλιν ὁ προφητικὸς νοῦς τῆς ἀδιαιρέτου καὶ φωτοφόρου καὶ ἀεὶ οὔσης Τριάδος σαφέστερον ἡμῖν ὑπέδειξε τὰς ὑποστάσεις·

[01878]    οὐ τρεῖς θεοὺς λέγων, ἄπαγε·

[01879]    τὸ γὰρ Θεὸς, ὡς πολ λάκις ἡμῖν εἴρηται, καὶ τὸ Κύριος καὶ Βασιλεὺς καὶ ∆ημιουργὸς καὶ Παντοκράτωρ ἐπὶ τῶν ὑποστάσεων κεῖται.

[01880]    ∆ιὸ δὴ] τοῖς αὐτοῖς πολλάκις κέχρηνται λόγοις, Θεὸν καὶ Σωτῆρα, καὶ δόξαν, καὶ βοηθὸν, τὸν τῶν ὅλων καλοῦντες Θεόν·

[01881]    ἵνα τῆς δυσσεβείας τὰς προσβολὰς ἀποκρούσωνται.

[01882]    Οὗ δὴ χάριν καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας ὁμοφύλους εἰς τὴν αὐτὴν εὐσέβειαν διεγείρουσιν, οὐκ ἀνεχόμενοι μόνοι νικη φόροι καλεῖσθαι.

[01883]    θʹ.

[01884]    Ἐλπίσατε ἐπ' αὐτὸν, πᾶσα συναγωγὴ λαῶν, ἐκχέατε ἐνώπιον αὐτοῦ τὰς καρδίας ὑμῶν, ^[80.1333] ὅτι ὁ Θεὸς βοηθὸς ἡμῶν.

[01885]    Πάντων, ὦ ὁμόφυλοι, τῶν ἀνθρώπων καταφρονήσαντες, τὴν εἰς αὐτὸν ἐλπίδα βεβαίαν ἐργάσασθε·

[01886]    καὶ πᾶσαν αὐτῷ ἀνάθεσθε τὴν διάνοιαν, ἀναμφιβόλως τὴν παρ' αὐτοῦ βοήθειαν ἀναμένοντες.

[01887]    Τὸ γὰρ, Ἐκχέατε ἐνώπιον αὐτοῦ τὰς καρδίας ὑμῶν, τοῦτο δηλοῖ, ἀντὶ τοῦ, Πάντας αὐτῷ τοὺς λογισμοὺς ἀφιερώσατε, καὶ μηδεμίαν δι χόνοιαν εἰσδέξησθε.

[01888]    [Εὖ μάλα ἐπιστάμενοι, ὡς ἄν θρωπος δίψυχος, ἀκατάστατος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὑτοῦ, καὶ τὸ, δυσὶ κυρίοις οὐδεὶς δύναται δου λεύειν.] ιʹ.

[01889]    Πλὴν μάταιοι οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων·

[01890]    ψευδεῖς οἱ υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων ἐν ζυγοῖς τοῦ ἀδικῆσαι.

[01891]    Τοῦτο σαφέστερον ὁ Θεοδοτίων ἡρμήνευσε·

[01892]    Πλὴν ἀτμὶς υἱοὶ τῶν ἀνθρώπων·

[01893]    ψευδεῖς υἱοὶ ἀνδρὸς, ὡς ῥοπὴ ζυγοῦ.

[01894]    Οὐδὲν, φησὶ, μόνιμον τῶν ἀν θρωπίνων, ἀλλ' ἀτμῷ ἔοικεν ἀναπεμπομένῳ, καὶ παραυτίκα σκεδαννυμένῳ, καὶ ῥοπῇ ζυγοῦ, ποτὲ μὲν καθιεμένῃ, ποτὲ δὲ ἀνανευούσῃ, καὶ σταθηρὸν οὐδὲν ἐχούσῃ καὶ μόνιμον.

[01895]    Καὶ τῶν Ἑβδομήκοντα τὴν ἑρμηνείαν οὕτω νοητέον·

[01896]    Μάταια μὲν τὰ ἀνθρώπινα πάντα·

[01897]    ἀλλ' ὅμως οἱ πλεῖστοι θαῤῥοῦσιν, ὡς διαρκέσι, τοῖς ῥέουσι·

[01898]    καὶ ἰσότητος ἀμελοῦσιν, ἀνίσως δὲ κατ έχουσι τὰ τῆς διανοίας ζυγά·

[01899]    καὶ τοῦ μὲν δικαίου καταφρονοῦσιν, ἀδικίᾳ δὲ χαίρουσιν.

[01900]    Αὐτοὶ ἐκ ματαιότητος ἐπὶ τὸ αὐτό.

[01901]    Ἀλλ' ὅμως οὐδὲν ἐντεῦ θεν ἀποφέρονται κέρδος·

[01902]    μάταια γὰρ ἅπαντα, καὶ μεταβολὴν ὀξεῖαν δεχόμενα.

[01903]    Οὕτω γὰρ ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν·

[01904]    Αὐτοὶ ματαιοῦνται ὁμοῦ.

[01905]    Ἐντεῦθεν παραίνεσιν τοῖς ἐναντίοις ἐπὶ πλούτῳ γαυριῶσι προσφέρουσιν.

[01906]    ιαʹ.

[01907]    Μὴ ἐλπίζετε ἐπ' ἀδικίαν, καὶ ἐπὶ ἅρπαγμα μὴ ἐπιποθεῖτε.

[01908]    Μὴ ἀξιέραστον, φησὶν, ἡγεῖσθε τὴν ἀνθρωπίνην ἐφημερίαν, ἐξ ἀδικίας συνιστα μένην.

[01909]    Πλοῦτος ἐὰν ῥέῃ, μὴ προστίθεσθε καρδίαν.

[01910]    Ποταμοῦ δὲ δίκην ὁρῶντες τὸν πλοῦτον εἰς τὰς ὑμετέρας φερόμενον οἰκίας, μὴ καταδουλώσητε τού τῳ τὸν ὑμέτερον λογισμόν.

[01911]    Καὶ τί δήποτε ταῦτα συμβουλεύεις καὶ παραινεῖς;

[01912]    ιβʹ, ιγʹ.

[01913]    Ἅπαξ ἐλάλησεν ὁ Θεός·

[01914]    δύο ταῦτα ἤκουσα, ὅτι τὸ κράτος τοῦ Θεοῦ.

[01915]    Καὶ σοῦ, Κύριε, τὸ ἔλεος·

[01916]    ὅτι σὺ ἀποδώσεις ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ.

[01917]    Ἤκουσα, φησὶν, ἀποφηναμένου τοῦ Θεοῦ τῶν ὅλων, ὅτι κρίσις ἔσται, καὶ ἀνταπόδοσις ἀγαθῶν καὶ κακῶν.

[01918]    Τὸ δὲ ἅπαξ, οὐκ ἐπ' ἀριθμοῦ τέθεικεν, ἀλλ' ἐπὶ τοῦ πάντως ἐσομένου.

[01919]    Ἀπ εφήνατο, φησὶν, ἅπαξ ὁ Θεὸς, καὶ τοῦτο μὴ γενέ σθαι τῶν ἀδυνάτων.

[01920]    ∆ύο δὲ λέγει·

[01921]    τὴν κατὰ τῶν παρανόμων τιμωρίαν, καὶ τὴν τοῖς εὐσεβέσι χορη ^[80.1336] γουμένην φιλανθρωπίαν.

[01922]    Ταῦτα μέν τοι νομοθε τῶν ὁ Θεὸς ἐπηγγείλατο.

[01923]    Ἐγὼ γάρ εἰμι, φησὶ, Κύριος ὁ Θεός σου, Θεὸς ζηλωτὴς, ἀποδιδοὺς ἁμαρτίαν πατέρων ἐπὶ τέκνα ἐπὶ τρίτην καὶ τετάρτην γενεὰν τοῖς μισοῦσί με·

[01924]    καὶ ποιῶν ἔλεος εἰς χιλιάδας καὶ μυριάδας τοῖς ἀγαπῶσί με, καὶ φυλάσσουσι τὰ προστάγματά μου.

[01925]    [Ταὐτὰ δὲ τούτοις καὶ ἐν Εὐαγγελίοις ἀκούομεν, πῶς ὁ Κύριος τῆς δόξης ἐν τῇ δευτέρᾳ αὑτοῦ ἐξ οὐρανῶν παρου σίᾳ ἀφοριεῖ ὥσπερ ὁ ποιμὴν, καὶ τὰ πρόβατα μὲν στήσει ἐκ δεξιῶν, τοὺς δὲ ἐρίφους ἐξ εὐωνύμων.

[01926]    Τότε ἐρεῖ τοῖς ἐκ δεξιῶν, ∆εῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασι λείαν πρὸ καταβολῆς κόσμου·

[01927]    εἶτα τοῖς ἐξ εὐωνύ μων·

[01928]    Ὑπάγετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον ὅπου ὁ βρυγμὸς καὶ ὁ ὀλολυγμὸς τῶν ὀδόντων.

[01929]    ∆ιὰ δὴ τὴν ἀπόφασιν ταύτην σπουδασάτω ἕκαστος διὰ βίου κα θαρότητος καὶ τῆς μόνης ἀληθοῦς πίστεως, καὶ διὰ τὴν πρὸς τὸν πέλας ἀγάπησιν ἀπολαβεῖν ἐκεῖνα, ἃ ὀφθαλ μὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγα πῶσιν αὐτόν.]

[01930]    ΕΡΜΗΝ.

[01931]    ΤΟΥ ΞΒʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[01932]    αʹ.

[01933]    Ψαλμὸς τῷ ∆αβὶδ, ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας.

[01934]    Φυγὼν τὸν Σαοὺλ ὁ θεῖος ∆αβὶδ, ἦλθε πρὸς τὸν Ἀβιμέλεχ κἀκεῖθεν πρὸς τὸν Ἀγχοῦς, ὃς τῆς Γὲθ ἐβασίλευεν.

[01935]    Εἶτα πάλιν κινδύνῳ περιπεσὼν, καὶ τοῦτον διαφυγὼν, καταλαμβάνει τὴν ἔρημον.

[01936]    Ἐν ᾗ τόνδε συνέγραψε τὸν ψαλμόν·

[01937]    καὶ ὃν εἶχε περὶ τὸν Θεὸν ἐκκαλύπτων ἔρωτα, καὶ τοῦ Σαοὺλ προαγορεύων τὸν ὄλεθρον.

[01938]    [Καὶ πᾶσι δὲ ἀνθρώποις δέδωκε ἀφορμὴν, δι' ὧν ὀφείλουσιν ἐκλιπαρεῖν τὸν Θεὸν καὶ τὴν παρ' αὐτοῦ ἀναμένειν βοήθειαν.] βʹ.

[01939]    Ὁ Θεὸς, ὁ Θεός μου, πρὸς σὲ ὀρθρίζω·

[01940]    ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου.

[01941]    Ἐξελαύνει, φησὶ, καὶ τὸν ὕπνον ὁ περὶ σὲ, ∆έσποτα, πόθος, καὶ εἰς τὴν σήν με διεγείρει προσκύνησιν.

[01942]    Ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου.

[01943]    Ὁ Θεοδοτίων, ποσαχῶς ἐξέδωκεν·

[01944]    ὁ δὲ Ἀκύλας, ἐπετάθη·

[01945]    ὁ δὲ Σύμμαχος, ἱμείρεται.

[01946]    Πάσας δὲ τέθεικα τὰς ἑρμηνείας, διδάσκων ὡς οὐ δύο μέρη ἐστὶ τὸ ποσαπλῶς·

[01947]    διαιρουμένου τοῦ πῶς ἀπὸ τοῦ ἁπλῶς·

[01948]    ἀλλ' ὅτι ἕν ἐστι μέρος λόγου, τὴν ἐπίτα σιν τοῦ πόθου σημαῖνον.

[01949]    Συμφωνεῖ γὰρ, φησὶ, τῷ ἔρωτι τῆς ψυχῆς καὶ ἡ σὰρξ, καὶ τοῖς ἐκείνης οὐκ ^[80.1337]

[01950]    ἀντιτείνει βουλεύμασιν.

[01951]    Βούλεται δὲ εἰπεῖν, ὅτι Καὶ ἡ ψυχή μου, καὶ τὸ σῶμά μου, ἱμείρεταί σου καὶ ποθεῖ σε, καθάπερ ὁ διψῶν ὕδωρ ἥδιστόν τε καὶ διειδέστατον.

[01952]    Ἐν γῇ ἐρήμῳ, καὶ ἀβάτῳ, καὶ ἀνύδρῳ.

[01953]    [γʹ.] Οὕ τως ἐν τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι.

[01954]    Οὐδεμίαν ἀπὸ τῆς ἐρημίας βλάβην εἰσεδεξάμην·

[01955]    ἀλλ' ὡς παρ' αὐτὴν ἑστηκὼς τὴν ἱεράν σου σκηνὴν, οὕτως σοι τὴν ὑμνῳδίαν προσφέρω.

[01956]    Τὸ γὰρ ἐν τῷ ἁγίῳ τὴν σκηνὴν λέγει.

[01957]    Οὐδέπω γὰρ ὁ θεῖος νεὼς ᾠκοδόμητο.

[01958]    Τοῦ ἰδεῖν τὴν δύναμίν σου, καὶ τὴν δόξαν σου.

[01959]    Παρίσταμαι δέ σοι, τὴν ἄῤῥητον φανταζόμενος δύναμιν.

[01960]    Ἐπειδὴ γὰρ ἡ σὴ φύσις ἀνέφικτος, ἀπὸ τῶν ὑπὸ σοῦ γινο μένων λαμβάνω τῆς δοξολογίας τὰς ἀφορμάς.

[01961]    Ο δὲ ἐξ ἐθνῶν πεπιστευκὼς λαὸς διηνεκῶς ἂν εἴποι·

[01962]    Οὕτως ἐν τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι·

[01963]    τουτέστιν ἐν τῷ ναῷ·

[01964]    ἐν ᾧ θύῃ ἀθύτως καὶ μερίζῃ ἀμερίστως καὶ ἐκδαπανᾷ μένων ἀδαπάνητος.] δʹ.

[01965]    Ὅτι κρεῖσσον τὸ ἔλεός σου ὑπὲρ ζωὰς, τὰ χείλη μου ἐπαινέσουσί σε.

[01966]    Πάσης τῆς ζωῆς τῆς τῶν πλουτούντων, καὶ τῆς τῶν δυναστευόντων, καὶ ἀφρόντιδος, καὶ πολυφρόντιδος, καὶ ἁβροδιαίτου, καὶ ἀνειμένης, τὸν σὸν ἔλεον προαιροῦμαι, καὶ εἰς τὴν σὴν ὑμνῳδίαν τὰ χείλη κινῶ.

[01967]    εʹ.

[01968]    Οὕτως εὐλογήσω σε ἐν τῇ ζωῇ μου·

[01969]    ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀρῶ τὰς χεῖράς μου.

[01970]    Τοῦτο δὲ παρὰ πάντα μου τὸν βίον διατελέσω ποιῶν·

[01971]    ὑμνῶν μὲν τῇ γλώττῃ, τὰς δὲ χεῖρας ἐκτείνων, καὶ τὴν σὴν φιλανθρωπίαν αἰτῶν.

[01972]    ὰʹ.

[01973]    Ὡς ἐκ στέατος καὶ πιότητος, ἐμπλησθείη ἡ ψυχή μου.

[01974]    Τὴν δὲ σὴν ὑμνῳδίαν πιότητα ὑπολαμβάνω ψυχῆς·

[01975]    καὶ πιμελῆ καὶ εὐτραφῆ ταύτην οἶμαι γίνεσθαι.

[01976]    Χλιδὴ γὰρ μόνιμος, καὶ τρυφὴ, τῶν σῶν λογίων ἡ μελέτη.

[01977]    Καὶ χείλη ἀγαλλιάσεως αἰνέσει τὸ στόμα μου.

[01978]    Οὗ δὴ χάριν μετὰ πάσης σοι προθυμίας προσοίσω τὸν ὕμνον, τὸ ἐντεῦθεν ἐπι στάμενος κέρδος.

[01979]    ζʹ, ηʹ.

[01980]    Εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου, ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σέ.

[01981]    Ὅτι ἐγενή θης βοηθός μου, καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἀγαλλιάσομαι.

[01982]    Τοῦτο δὲ ὁ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευ σεν·

[01983]    Ἀναμιμνήσκομαί σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου·

[01984]    καθ' ἑκάστην φυλακὴν ἐμελέτων σε·

[01985]    καὶ σκεπόμενος ἐν ταῖς πτέρυξί σου, εὐφήμουν.

[01986]    Φυλακὰς δὲ λέγει τὰς νυκτερινάς·

[01987]    διαιρούμενοι γὰρ ^[80.1340] τὸν νυκτερινὸν καιρὸν οἱ φυλάττειν πεπιστευμένοι, τοῦτο δρῶσι σφᾶς αὐτοὺς διαδεχόμενοι.

[01988]    Καὶ οἱ μὲν τριχῆ διαιροῦσιν, οἱ δὲ τετραχῆ.

[01989]    Καὶ ὁ Κύριος τετάρτῃ φυλακῇ τῆς νυκτὸς πρὸς τοὺς ἱεροὺς ἀπο στόλους ἐλήλυθε.

[01990]    Λέγει τοίνυν ὁ θεῖος ∆αβὶδ, ὅτι Καὶ ἐπὶ στρωμνῆς κατακείμενος, τὸν ἥδιστον ὕπνον ἀνεβαλλόμην, καθ' ἑκάστην φυλακὴν τὴν σὴν ἔχων μελέτην·

[01991]    καὶ ὕμνοις τὰς εἰς ἐμὲ γεγε νημένας ἠμειβόμην εὐεργεσίας.

[01992]    Οἷον γάρ τινι πτερύγων σκέπῃ, τῇ ἀμάχῳ με προμηθείᾳ φυλάτ τεις.

[01993]    [Καὶ τοῦτο δὲ αὐτὸ ὁ ἐξ ἐθνῶν λαὸς πεπι στευκὼς μνημονεύει πάντως ἐπὶ τῆς στρωμνῆς, ἐν τῷ ὄρθρῳ ἀνυμνῶν τὸν τῶν ὅλων Σωτῆρα.

[01994]    Ὅτι ἐγενήθης αὐτὸς βοηθὸς, καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύ γων σου ἀγαλλιάσομαι.

[01995]    Πτέρυγας δὲ δικαίως ἂν εἴποι ὁ αὐτὸς παλαιάν τε καὶ νέαν διαθήκην, δι' ἧς σκεπόμενος καὶ τρεφόμενος καὶ ἀγαλλιώμενος διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ παλιγγενεσίας προήχθη εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ.] θʹ.

[01996]    Ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου.

[01997]    Οὐδὲ πρὸς βραχὺ, φησὶ, τὸν ἐμὸν λογισμὸν τῆς σῆς ἀπο στῆσαι δύναμαι μνήμης·

[01998]    ἀλλὰ φίλτρῳ θερμῷ πυρευό μενος, οἷόν τινι κόλλῃ τῇ μνήμῃ τῷ σῷ πόθῳ προσδέδεμαι.

[01999]    Εἶτα δείκνυσι τὸν τοῦ πόθου καρπόν.

[02000]    Ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου.

[02001]    Οὕτω γάρ με διακείμενον ὁρῶν, τῆς σῆς ἀξιοῖς προμηθείας.

[02002]    ιʹ.

[02003]    Αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου.

[02004]    Οὐδὲν ἠδικηκότα με σπουδάζουσιν ἀνελεῖν.

[02005]    Εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς.

[02006]    Ἀλλ' οἶδα ὡς θανάτῳ παραδοθήσονται.

[02007]    Εἶτα καὶ τὸν τρόπον προθεσπίζει τῆς τελευτῆς.

[02008]    ιαʹ.

[02009]    Παραδοθήσονται εἰς χεῖρας ῥομφαίας.

[02010]    Ὑπὸ πολεμικῆς τοῦτο πείσονται δεξιᾶς.

[02011]    Μερίδες ἀλωπέκων ἔσονται.

[02012]    Καὶ τοῦτο, φησὶν, οὐχ ὑπὸ δυνατῶν τινων ὑποστήσονται πολεμίων·

[02013]    ἀλλ' ὑπὸ τῶν προσοίκων ἀλλοφύλων·

[02014]    οἳ δίκην ἀλωπέκων, ποτὲ μὲν ἐπίασι, θαμὰ δὲ καὶ συνεχῶς ἐξελαυνό μενοι φεύγουσιν.

[02015]    Αἰνίττεται δὲ τὸ πρόχειρον νόημα, ὡς τῶν ἐν τῷ πολέμῳ πεσόντων οἱ πλείους οὐδὲ ταφῆς ἀξιωθήσονται, ἀλλὰ προκείσονται τοῖς θηρίοις βορά.

[02016]    ιβʹ.

[02017]    Ὁ δὲ βασιλεὺς εὐφρανθήσεται ἐπὶ τῷ Θεῷ.

[02018]    Ἐγὼ δὲ, φησὶ, παρὰ σοῦ τὴν βασιλείαν δεξάμενος, οὐκ ἐπὶ τῷ ἐκείνων ἡσθήσομαι θανάτῳ, ἀλλ' ἐπὶ τῇ σῇ προμηθείᾳ, δι' ἧς ἐξέφυγον τὰς παντοδαπὰς τῶν πολεμίων ἐπιβουλάς.

[02019]    Ἐπαινεθήσεται πᾶς ὁ ^[80.1341] ὀμνύων ἐν αὐτῷ ὅτι ἐνεφράγη στόμα λαλούντων ἄδικα.

[02020]    Μετὰ παῤῥησίας δὲ λοιπὸν ἅπαντες καὶ ὀνομάσουσι βασιλέα, καὶ κατὰ τῆς τούτου σωτηρίας ὀμοῦνται·

[02021]    οὐκ ἔτι δεδιότες τοὺς συκοφάντας, ὧν ἐν εφράγη τῷ θανάτῳ τὸ στόμα.

[02022]    Τοῦ μὲν γὰρ Σαοὺλ περιόντος, ἐδεδίεισαν τὴν πρὸς τὸν ∆αβὶδ διάλεξιν·

[02023]    τούτου δὲ τελευτήσαντος, ἀδεῶς λοιπὸν ἅπαντες καὶ τῷ βασιλεῖ τὸ πρέπον ἀπένεμον γέρας, καὶ ὅρκον ἐποιοῦντο τοῦ βασιλέως τὴν σωτηρίαν, φιλοτιμίαν τοῦτο καὶ πρόφασιν εὐνοίας ποιούμενοι.

[02024]    ΕΡΜΗΝ.

[02025]    ΤΟΥ ΞΓʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[02026]    αʹ.

[02027]    Εἰς τὸ τέλος, ψαλμὸς τῷ ∆αβίδ.

[02028]    Καὶ οὗτος ὁ ψαλμὸς τὴν αὐτὴν ὑπόθεσιν ἔχει.

[02029]    ∆ιηγεῖται δὲ τὰς ὑπὸ Σαοὺλ γεγενημένας ἐπιβουλάς·

[02030]    καὶ προ λέγει τὴν τούτων ἀπαλλαγήν.

[02031]    [Προλέγει δὲ δι' ὧν ὀφείλει προσευχῶν ὁ ἐξ ἐθνῶν λαὸς ἐπιστρέφων δυσωπεῖν τὸν Σωτῆρα.] βʹ.

[02032]    Εἰσάκουσον, ὁ Θεὸς, φωνῆς μου, ἐν τῷ δέεσθαί με πρὸς σέ·

[02033]    ἀπὸ φόβου ἐχθροῦ ἐξελοῦ τὴν ψυχήν μου.

[02034]    ∆έξαι μου, φησὶ, ∆έσποτα, τὴν ἱκε τείαν·

[02035]    καὶ ῥῶσόν μου τὴν διάνοιαν·

[02036]    ὥστε μὴ δεδιέ ναι τῶν πολεμίων τὰς προσβολάς.

[02037]    γʹ.

[02038]    Σκέπασόν με ἀπὸ συστροφῆς πονηρευομέ νων, ἀπὸ πλήθους ἐργαζομένων ἀδικίαν.

[02039]    Συ στροφὴν καλεῖ τὴν ὁμόνοιαν, καὶ τὴν ἐν κακῷ συμφωνίαν, ἧς ἀντιβολεῖ κρείττων ἀποφανθῆναι, οἷόν τινι τειχίῳ τῇ θείᾳ κηδεμονίᾳ περιφραττόμε νος.

[02040]    Εἶτα διηγεῖται αὐτῶν τὰ παντοδαπὰ μηχανή ματα.

[02041]    δʹ, εʹ.

[02042]    Οἵ τινες ἠκόνησαν ὡς ῥομφαίαν τὰς γλώσ σας αὐτῶν·

[02043]    ἐνέτειναν τόξον αὐτῶν, πρᾶγμα πικρόν.

[02044]    Τοῦ κατατοξεῦσαι ἐν ἀποκρύφοις ἄμωμον.

[02045]    Συκο φαντίας, φησὶ, ῥάπτουσιν εἰς τὸν κατ' ἐμοῦ τυρευόμενον πόλεμον·

[02046]    καὶ ταῦτα μηδεμίαν ἐμοῦ παρεσχηκότος αἰτίαν.

[02047]    Ἄμωμον γὰρ ἐντεῦθεν, τὸν ἀναίτιον λέγει.

[02048]    Τὸ δὲ πρᾶγμα πικρὸν, ὁ Ἀκύλας ῥῆμα πικρὸν εἴρηκε·

[02049]    καὶ ὁ Θεοδοτίων, λόγον πικρόν·

[02050]    καὶ ὁ Σύμμαχος, Ἐπλήρωσαν τόξον ἑαυτῶν, λόγον πικρόν.

[02051]    Τὸ δὲ ἐν ἀποκρύφοις, κρυφῇ ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν·

[02052]    τουτέστιν, ἐνέδραις καὶ λόχοις κεχρημένοι.

[02053]    Τοῦτο δὲ καὶ τὰ ἐπαγόμενα διδάσκει.

[02054]    ὰʹ.

[02055]    Ἐξάπινα κατατοξεύσουσιν αὐτὸν, καὶ οὐ φοβηθήσονται.

[02056]    Λοχῶντες, φησὶν, ἐξαίφνης ἐπίασιν, οὐ δειμαίνοντες τὸν ἐφορῶντα Θεόν.

[02057]    Ἐκραταίω σαν ἑαυτοῖς λόγον πονηρόν·

[02058]    διηγήσαντο τοῦ κρύ ψαι παγίδας.

[02059]    Τοῦτο σαφέστερον ὁ Σύμμαχος ^[80.1344] εἴρηκεν·

[02060]    Ἐκράτυναν λόγον πονηρὸν, εἰσηγή σαντο κρύψαι παγίδας.

[02061]    Τὸν γὰρ ἐμὸν καττύοντες θάνατον, εἰσηγήσαντο καὶ συνεβουλεύσαντο, ποίαις δεῖ χρήσασθαι κατ' ἐμοῦ μηχαναῖς, καὶ τῷ ἔργῳ τοὺς λόγους ἐκράτυναν·

[02062]    ταῦτα δὲ τολμῶσιν, οὐδένα προμηθεῖσθαι τῶν ἀνθρωπίνων ἡγούμενοι.

[02063]    Τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὰ ἐπαγόμενα·

[02064]    Εἶπαν·

[02065]    Τίς ὄψεται αὐτούς;

[02066]    Ἡγοῦνται, φησὶ, μηδένα εἶναι τῶν γι νομένων κριτήν.

[02067]    [Τοῦτο μὲν οἱ περὶ τὸν Ἀβεσ σαλὼμ καὶ τὸν Σαοὺλ καὶ τοὺς λοιπούς·

[02068]    τοῦτο δὲ καὶ οἱ παράνομοι οἱ κατὰ καιρὸν μηχανὰς καὶ πάγας κατὰ τῶν Ἐκκλησιῶν τοῦ Θεοῦ συστησάμενοι.

[02069]    Καὶ ὅρα τί φησι διὰ τῶν ἑξῆς.] ζʹ.

[02070]    Ἐξηρεύνησαν ἀνομίαν, ἐξέλιπον ἐξ ερευνῶντες ἐξερευνήσεις.

[02071]    Πάντα, φησὶν, ἐκίνη σαν λογισμόν·

[02072]    πᾶσαν ἐπενόησαν κατ' ἐμοῦ μη χανήν·

[02073]    οὐδὲν ἐπιβουλῆς καταλελοίπασιν εἶδος, προφανῶς ἐπιόντες, κρύβδην λοχῶντες, κατασκό ποις χρώμενοι, τὰς ἐρήμους περινοστοῦντες, τὰ πετρώδη χωρία διερευνώμενοι [ἐν ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς ἀναζητοῦντες τοὺς ἀθλητὰς τῆς εὐσεβείας, περὶ ὧν φάσκει ὁ θεῖος Παῦλος, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος].

[02074]    Προσελεύσεται ἄνθρωπος, καὶ καρδία βαθεῖα.

[02075]    [ηʹ.] Καὶ ὑψωθήσεται ὁ Θεός.

[02076]    Τοῦτο σαφέστε ρον ὁ Θεοδοτίων ἡρμήνευσε·

[02077]    λέγει δὲ οὕτως·

[02078]    Καὶ διάνοιαν ἀνδρὸς, καὶ καρδίαν βαθεῖαν κατατο ξεύσει ὁ Θεός.

[02079]    Κἂν γὰρ μυριάκις αὐτῶν κατακρύ ψωσι τὰ ἐπιτηδεύματα, δῆλα ταῦτά ἐστι τῷ πάντ' ἐφορῶντι Θεῷ·

[02080]    ὃς τὸ οἰκεῖον ὑποδείκνυσιν ὕψος, δί κας τοὺς τοιούτους εἰσπραττόμενος.

[02081]    Βέλος νηπίων ἐγενήθησαν αἱ πληγαὶ αὐτῶν.

[02082]    [θʹ.] Καὶ ἐξησθένησαν ἐπ' αὐτοὺς αἱ γλῶσσαι αὐ τῶν.

[02083]    Ἀλλ' ὅμως καὶ τοσαύτῃ δεινότητι χρώμενοι, διήμαρτον τοῦ σκοποῦ.

[02084]    Καθάπερ γὰρ τὰ παρὰ τῶν κομιδῆ νέων ἀφιέμενα βέλη βλάβην οὐδεμίαν ἐπι φέρει τοῖς δεχομένοις, οὕτως αἱ τούτων γλῶσσαι, τοὺς μὲν βληθέντας οὐκ ἔβλαψαν·

[02085]    κατὰ δὲ τῶν τινα ξάντων ἡ λώβη κεχώρηκεν.

[02086]    Ἐταράχθησαν πάντες οἱ θεωροῦντες αὐτούς.

[02087]    Οἱ δὲ θεασάμενοι αὐτοὺς τῶν ἐγχειρημάτων διαμαρτόντας, θορύβου καὶ δέους πλησθήσονται, ἢ ἐπλήσθησαν, καὶ τὴν θείαν ἐθαύ μασαν πρόνοιαν.

[02088]    Τοῦτο γὰρ τὰ μετὰ ταῦτα δηλοῖ.

[02089]    ιʹ.

[02090]    Καὶ ἐφοβήθη πᾶς ἄνθρωπος, καὶ ἀνήγγει λαν τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ·

[02091]    καὶ τὰ ποιήματα αὐτοῦ συν ῆκαν.

[02092]    Ἐν περινοίᾳ γὰρ τῆς τοῦ Θεοῦ κηδε μονίας γενόμενοι, τὸ θεῖον κριτήριον ἔδεισαν.

[02093]    ^[80.1345] ιαʹ.

[02094]    Εὐφρανθήσεται δίκαιος ἐν τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐλπιεῖ ἐπ' αὐτόν.

[02095]    ∆ιαφερόντως δὲ οἱ τῶν θείων νόμων [παλαιᾶς τε καὶ νέας διαθήκης] ἐπιμελού μενοι, θυμηδίας ἐμφορηθέντες, τὴν εἰς τὸν Θεὸν ἐλπίδα·

[02096]    βεβαίαν ἐργάσονται.

[02097]    Καὶ ἐπαινεθήσονται πάντες οἱ εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ.

[02098]    Καὶ τὴν παρὰ ἀν θρώπων δὲ καρπώσονται εὔκλειαν οἱ τὸν λογισμὸν πρὸς Θεὸν διευθύνοντες, καὶ τῆς ὁδοῦ τῆς εὐθείας ἔξω βαδίζειν οὐκ ἀνεχόμενοι.

[02099]    [Τοῦτο δὲ εὕροι ἄν τις κατωρθωκότας τὸν ∆αβὶδ καὶ τοὺς κατ' αὐτὸν καὶ τοὺς μετ' ἐκείνους·

[02100]    λέγω δὴ τοὺς ἀθλοφόρους μάρτυρας καὶ τοὺς ἀθλητὰς τῆς εὐσεβείας.]

[02101]    ΕΡΜΗΝ.

[02102]    ΤΟΥ Ξ∆ʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[02103]    αʹ.

[02104]    Εἰς τὸ τέλος, ψαλμὸς τῷ ∆αβίδ·

[02105]    ᾠδὴ Ἱερε μίου καὶ Ἰεζεκιὴλ, καὶ τοῦ λαοῦ τῆς παροικίας, ὅτε ἔμελλον ἐκπορεύεσθαι.

[02106]    Ἐν ἐνίοις δὲ ἀντι γράφοις πρόσκειται, Ὠδὴ Ἱερεμίου καὶ Ἰεζεκιὴλ,καὶ τοῦ λαοῦ τῆς παροικίας, ὅτε ἔμελλον ἐκπορεύε σθαι.

[02107]    Ταῦτα οὔτε τὸ Ἑβραϊκὸν ἔχει, οὔτε οἱ ἄλλοι ἑρμηνευταὶ, οὔτε οἱ Ἑβδομήκοντα ἐν τῷ Ἑξαπλῷ·

[02108]    ἀλλά τις, ὡς ἔοικε, ταύτην προστέ θεικε τὴν ἐπιγραφὴν, οὔτε τῇ τοῦ ψαλμοῦ διανοίᾳ προσεσχηκὼς, οὔτε τὴν ἱστορίαν μεμαθηκώς.

[02109]    Πρῶτον μὲν γὰρ ὁ Ἱερεμίας αἰχμαλωσίας οὐκ ἐκοινώνησεν·

[02110]    ἀλλ' αἵρεσιν λαβὼν διάγειν ὅπου βούλεται, τὴν ἐν τῇ πατρίδι διαγωγὴν εἵλετο.

[02111]    Ὅθεν οὐδαμῶς τοῖς ἐκπορευομένοις εἰς τὴν αἰχμα λωσίαν ἁρμόττει·

[02112]    ἀλλὰ τοῖς ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ διάγουσι.

[02113]    Πόῤῥω γὰρ ὄντες τῆς πατρίδος, καὶ ὑμνεῖν μὲν τὸν Θεὸν ποθοῦντες, τῷ νόμῳ δὲ τοῦτο ποιεῖν κωλυόμενοι·

[02114]    αὐτῶν γάρ ἐστι φωνὴ, Πῶς ᾄσωμεν τὴν ᾠδὴν Κυρίου ἐπὶ γῆς ἀλλοτρίας;

[02115]    ἔλεγον ἐν Βαβυλῶνι τὸν Θεὸν ἱκετεύοντες.

[02116]    βʹ, γʹ.

[02117]    Σοὶ πρέπει ὕμνος, ὁ Θεὸς, ἐν Σιὼν, καί σοι ἀποδοθήσεται εὐχὴ ἐν Ἱερουσαλήμ.

[02118]    Εἰσάκουσον προσευχῆς μου, πρὸς σὲ πᾶσα σὰρξ ἥξει.

[02119]    Καὶ πάντα δὲ τοῦ ψαλμοῦ τὰ ῥητὰ, τοῖς ἐν Βαβυ ^[80.1348] λῶνι διάγουσι πρόσφορα.

[02120]    Οὗτοι γὰρ τῆς ἐπανόδου γλιχόμενοι, ταύτην τῷ θεῷ τὴν ὑμνῳδίαν προσέφε ρον.

[02121]    Ἀναμέμικται δὲ τῇ περὶ τούτων προῤῥήσει καὶ τῆς τῶν ἐθνῶν σωτηρίας ἡ προφητεία.

[02122]    Σοὶ πρέ πει ὕμνος, ὁ Θεὸς, ἐν Σιὼν, καί σοι ἀποδοθήσεται εὐχὴ ἐν Ἱερουσαλήμ.

[02123]    Ἐν ἐκείνῃ, φησὶ, τῇ πόλει προσφέρειν σοι τὸν ὕμνον προσέταξας·

[02124]    ἐκεῖ τοίνυν ἀποδοῦναί σοι τοῦτον ἀντιβολῶ.

[02125]    [Περὶ δὲ ταύτης ὁ μακάριος Παῦλος ἔφη τοῖς ἔθνεσι·

[02126]    Προσεληλύθατε Σιὼν ὄρει καὶ πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ.

[02127]    Ταῦτα δὲ εἴρηται τῷ Ἀποστόλῳ περὶ τῆς ἐξ ἐθνῶν Ἐκκλησίας.] Εἰσάκουσον προσευχῆς μου.

[02128]    ∆έξαι μου, φησὶ, τὴν δέησιν, καὶ τῶν τῆς αἰχμαλωσίας με δεσμῶν ἐλευθέρωσον.

[02129]    [Τοῦτο μὲν ὁ ἀνδραποδισθεὶς ἐκ τῆς Ἱερουσαλὴμ λαὸς προσευχόμενος βοᾷ·

[02130]    τοῦτο δὲ καὶ ὁ ἐκ τῆς τῶν εἰδώλων ἀποδράσει ἐπειγόμενος αἰχμαλωσίας ἀντι βολεῖ·

[02131]    καὶ σαφέστερον αὐτὸ διὰ τῶν ἑξῆς ἔφησεν ἐν τῷ εἰπεῖν·] Πρὸς σὲ πᾶσα σὰρξ ἥξει.

[02132]    Τῆς τῶν ἐθνῶν θεογνωσίας σαφῆ τοῦτο πρόῤῥησιν ἔχει.

[02133]    Νῦν γὰρ, φησὶν, ἡμεῖς ἱκετεύομεν τῆς ἐπαν όδου τυχεῖν, καὶ ἐν τῷ ἀφιερωμένῳ σοι ναῷ τὸν ὕμνον προσενεγκεῖν·

[02134]    μικρὸν δὲ ὕστερον πᾶσα τῶν ἀνθρώπων ἡ φύσις, τῆς πολυθέου πλάνης ἀπαλλα γεῖσα, πρὸς σὲ τὸν ἀληθινὸν δραμεῖται Θεόν.

[02135]    δʹ.

[02136]    Λόγοι ἀνόμων ὑπερεδυνάμωσαν ἡμᾶς.

[02137]    Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως·

[02138]    Λόγοι ἀνόμων κατεδυνά στευσάν με.

[02139]    ∆υσσεβέσι, φησὶ, καὶ ἀνομίᾳ συ ζῶσιν ἀνθρώποις δουλεύειν ἠνάγκασμαι.

[02140]    Εἶτα τῆς δουλείας τὴν αἰτίαν διδάσκει.

[02141]    Καὶ ταῖς ἀσεβείαις ἡμῶν σὺ ἱλάσῃ.

[02142]    Οὐκ ἀδίκως, φησὶ, κατεκρίθην δουλεύειν, ἀλλὰ διὰ τὴν ὑπ' ἐμοῦ πάλαι τολμηθεῖ σαν ἀσέβειαν·

[02143]    ἧς ἀπαλλαγῆναι διὰ τῆς σῆς φιλ ^[80.1349] ανθρωπίας ἀντιβολῶ.

[02144]    Ἐντεῦθεν μακαρίζουσι τὴν τῆς πατρίδος διαγωγὴν, ὡς διδάσκαλον καὶ πρόξενον εὐσεβείας.

[02145]    εʹ.

[02146]    Μακάριος ὃν ἐξελέξω καὶ προσελάβου·

[02147]    κατα σκηνώσει ἐν ταῖς αὐλαῖς σου, πλησθησόμεθα ἐν τοῖς ἀγαθοῖς τοῦ οἴκου σου.

[02148]    Ζηλωτὸς, φησὶ, καὶ μακάριος ὁ τῶν ἄλλων ἐθνῶν ὑπὸ σοῦ προτετι μημένος λαός.

[02149]    Ταῖς γὰρ ἱεραῖς σου προσεδρεύων αὐλαῖς, τὴν ἐκεῖθεν ὠφέλειαν καὶ εὐλογίαν καρ ποῦται.

[02150]    Ἅγιος ὁ ναός σου.

[02151]    [ὰʹ.] Θαυμαστὸς ἐν δικαιο σύνῃ.

[02152]    Ἁγιασμοῦ γὰρ πλήρης ὁ σὸς ναὸς, καὶ τὴν σὴν δικαιοσύνην διὰ τῶν σῶν λογίων διδάσκει τοὺς προσιόντας.

[02153]    Ἐπάκουσον ἡμῶν, ὁ Θεὸς, ὁ σωτὴρ ἡμῶν·

[02154]    ἡ ἐλπὶς πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς, καὶ τῶν ἐν θαλάσσῃ μακράν.

[02155]    Πάλιν ἐν ταῦθα τὴν τῆς οἰκουμένης σωτηρίαν προλέγει, καὶ τῆς τοῦ πατριάρχου Ἰακὼβ ἀναμιμνήσκει προῤῥή σεως·

[02156]    ἐκείνου γάρ ἐστι φωνὴ, Οὐκ ἐκλείψει ἄρχων ἐξ Ἰούδα, καὶ ἡγούμενος ἐκ τῶν μηρῶν αὐτοῦ, ἕως ἂν ἔλθῃ ᾧ ἀπόκειται, καὶ αὐτὸς προσδοκία ἐθνῶν.

[02157]    Τοῦτον καὶ ἐνταῦθα ἐλπίδα ἐκάλεσε πάν των τῶν περάτων τῆς γῆς, καὶ τῶν ἐν θαλάσσῃ μακράν.

[02158]    Σημαίνει δὲ διὰ τούτων τούς τε ἐν ταῖς νήσοις οἰκοῦντας, καὶ τοὺς ἐν ταῖς ἀντίπερα ἠπεί ροις ἀνθρώπους, καὶ τοὺς τὰ τέρματα τῆς οἰκου ^[80.1352] μένης κληρωθέντας οἰκεῖν.

[02159]    Ἐπάκουσον ἡμῶν, φη σὶν, ὁ μικρὸν ὕστερον πᾶσαν τῶν ἀνθρώπων τὴν φύσιν τῷ τῆς θεογνωσίας καταυγάζων φωτί.

[02160]    Εἶτα τὴν δύναμιν, ὡς ἔνεστι, τοῦ Θεοῦ δι ηγεῖται.

[02161]    ζʹ, ηʹ.

[02162]    Ἑτοιμάζων ὄρη ἐν τῇ ἰσχύϊ αὑτοῦ·

[02163]    περιεζωσμένος ἐν δυναστείᾳ.

[02164]    Ὁ συνταράσσων τὸ κύτος τῆς θαλάσσης·

[02165]    ἤχους κυμάτων αὐτῆς τίς ὑποστήσεται;

[02166]    Τὸ ἑτοιμάζων, ἑδράζων ὁ Σύμμαχος εἴρηκε.

[02167]    Τὸ δὲ συνταράσσων, ὁ Θεοδοτίων καταπραΰνων.

[02168]    Λέγει δὲ, ὅτι τὰ μὲν ὄρη ἑδραῖα ποιεῖς, καὶ ἀκίνητα·

[02169]    τὴν δὲ θάλασσαν κινεῖς ὅτε βούλει, καὶ πάλιν κατευνάζεις, ἧς οὐδὲ ἦχος τίς ἐστι τοῖς ἀκούουσιν·

[02170]    ἐπιτελεῖς δὲ τούτων ἕκα στον, δυνάμει χρώμενος ἀῤῥήτῳ καὶ ἀμετρήτῳ·

[02171]    ἣν ὥσπερ τινὰ περίκεισαι ζώνην.

[02172]    [Ζωὴ γὰρ ὑπάρχων μεταδίδως τοῖς εἰς σὲ πιστεύουσι καὶ τοῖς ἀκινήτοις τὸ πεπῆχθαι παρέχεις.] Ἐπειδὴ γὰρ ὁ ἐζωσμένος εὐσταλέστερός ἐστι περὶ τὸ πράττειν ὃ βούλεται, ζώνην τροπικῶς τοῦ Θεοῦ τὴν δύναμιν προσηγόρευσεν.

[02173]    Ἐντεῦθεν λοιπὸν ἐφεξῆς τῆς και νῆς διαθήκης ὑφηγεῖται τὰ κατορθώματα.

[02174]    Ταρα χθήσονται τὰ ἔθνη τὰ τῶν ἀποστόλων κηρύ ^[80.1353] γματα παρεδήλωσεν, ἃ ταραχὴν καὶ ζάλην εὐθὺς τοῖς ἀνθρώποις ἐκίνησε, κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου φωνήν.

[02175]    Ἦλθον γὰρ, ἔφη, διχάσαι ἄνθρωπον ἀπὸ τοῦ πλησίον αὑτοῦ, υἱὸν ἀπὸ τοῦ πατρὸς αὑτοῦ, θυγατέρα ἀπὸ τῆς μητρὸς αὑτῆς, νύμφην ἀπὸ τῆς πενθερᾶς αὑτῆς.

[02176]    [Καὶ ὁ Ἀμβακοὺμ δὲ προλέγων ταῦτά φησι.

[02177]    Ἐπεβίβασας εἰς θάλασσαν τοὺς ἵππους σου ταράσσοντας ὕδατα πολλά.

[02178]    Τοὺς ἀποστόλους, ὧν λέγει τὴν ἱππασίαν ἀντὶ τοῦ διδαχὴν σωτηρίαν γε νήσεσθαι.] Μετὰ ταῦτα δὲ τὴν ζάλην κατέπαυσε, καὶ τὴν εἰρήνην ἅπασιν ἐπρυτάνευσε, [φήσας, Εἰρήνην τὴν ἐμὴν δίδωμι ὑμῖν, εἰρήνην τὴν ἐμὴν ἀφίημι ὑμῖν.

[02179]    ] θʹ.

[02180]    Καὶ φοβηθήσονται οἱ κατοικοῦντες τὰ πέρα τα, ἀπὸ τῶν σημείων σου.

[02181]    Ἡγήσατο μὲν γὰρ ἡ ταραχή·

[02182]    ἠκολούθησε δὲ ὁ φόβος, τῷ μεγέθει τῶν θαυμάτων γενόμενος, καὶ τὴν εὐσέβειαν ἐξεπαίδευ σεν.

[02183]    Ἐξόδους πρωΐας καὶ ἑσπέρας τέρψεις.

[02184]    Τῷ γὰρ φόβῳ τῶν θαυμάτων καταπλαγέντες οἱ ἄνθρω ποι, τὴν προτέραν πλάνην καταλιπόντες, καὶ τὸν ὄντα γνόντες Θεὸν, καὶ ἀρχομένης καὶ ληγούσης ἡμέρας τὴν τερπνὴν καὶ ἀρεστὴν τῷ Θεῷ προσφέ ρουσιν ὑμνῳδίαν.

[02185]    Τοῦτο γὰρ ὁ Σύμμαχος παρεδή λωσε, Τὰς προελεύσεις τοῦ ὄρθρου, καὶ τὴν ἑσπέραν ὑμνολογοῦσιν.

[02186]    ιʹ.

[02187]    Ἐπεσκέψω τὴν γῆν, καὶ ἐμέθυσας αὐτήν·

[02188]    ἐπλήθυνας τοῦ πλουτίσαι αὐτήν.

[02189]    Ὁ δὲ Σύμμα χος οὕτως εἴρηκε, Πολυκαρπίᾳ πλουτίσεις αὐ τήν.

[02190]    Οὐκ ἔτι γὰρ μόνοις ἡμῖν τὴν πνευματικὴν ἀρδείαν προσφέρεις·

[02191]    ἀλλὰ πᾶσαν εἰς κόρον ἀρδεύεις τὴν οἰκουμένην·

[02192]    ἐπλήθυνας τοῦ πλουτίσαι αὐτήν.

[02193]    Ὁ ποταμὸς τοῦ Θεοῦ ἐπληρώθη ὑδάτων.

[02194]    ^[80.1356] Ὁ δὲ Σύμμαχος εὐκτικῶς τὰ τρία τέθεικεν·

[02195]    ^[80.1356] Ἐπίσκεψαι τὴν γῆν, καὶ ποτιεῖς αὐτὴν, πολυκαρπίᾳ πλουτίσεις αὐτὴν, ὀχετοῖς Θεοῦ μεστοῖς ὑδάτων·

[02196]    Τὴν δὲ πάλαι ἄκαρπον οἰκου μένην, εὔκαρπον ὁμοῦ καὶ πολύκαρπον ἀνέδειξεν ὁ ∆εσπότης, τοῖς θείοις ὀχετοῖς τὴν ἀρδείαν προσενεγ κών.

[02197]    Ὀχετοὶ δὲ Θεοῦ πλήρεις ὑδάτων τίνες ἂν εἶεν ἕτεροι, ἢ οἱ θεῖοι ἀπόστολοι;

[02198]    περὶ ὧν ὁ ∆εσπότης ἔφη Χριστός·

[02199]    Ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ, καθὼς εἶπεν ἡ Γραφὴ, ποταμοὶ ἐκτῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδα τος ζῶντος·

[02200]    καὶ πάλιν, Ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσει εἰς τὸν αἰῶνα·

[02201]    ἀλλ' ἔσται τὸ ὕδωρ ὃ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, πηγὴ ὕδατος ζῶντος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον.

[02202]    Καὶ ποτα μὸς δὲ τοῦ Θεοῦ, κατὰ τοὺς Ἑβδομήκοντα, ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος, ἡ εἰς ὀχετοὺς διαιρουμένη, καὶ τούτῳ μὲν τὸν λόγον τῆς σοφίας προχέουσα, ἑτέρῳ δὲ χορηγοῦσα τὴν γνῶσιν, ἄλλῳ δὲ τῶν ἰαμάτων χάρισμα, καὶ ἄλλῳ γένη γλωσσῶν, καὶ διὰ τούτων τὴν οἰκουμένην ἀρδεύουσα.

[02203]    Ἡτοί μασας τὴν τροφὴν αὐτῶν, ὅτι οὕτως ἡ ἑτοιμασία.

[02204]    Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως, Τελεσφορήσεις τὴν παν σπερμίαν αὐτῆς, οὕτως ἥδρασας αὐτήν.

[02205]    Τῆς γὰρ προτέρας αὐτὴν πλάνης ἐλευθερώσας [καὶ ἐν τοῖς εὐσεβέσι δόγμασι βεβαιώσας], τοὺς τῆς ἀρε τῆς παρασκευάσεις τελεσφορῆσαι καρπούς·

[02206]    οἵ σε μὲν εὐφρανοῦσι, τοὺς δὲ βλαστάνοντας διαθρέψουσι.

[02207]    Κατὰ γὰρ τοὺς Ἑβδομήκοντα, ὁ φυόμενος καρπὸς, αὐτῶν ἐστι τῶν φυόντων τροφή·

[02208]    Ἡτοίμασας γὰρ, φησὶ, τὴν τροφὴν αὐτῶν, ὅτι οὕτως ἡ ἑτοιμασία σου.

[02209]    Ἐπὶ τούτῳ, φησὶ, φέρειν αὐτοὺς τὸν καρπὸν παρεσκεύασας, ὥστε διὰ τούτου τρέφεσθαι.

[02210]    ιαʹ.

[02211]    Τὰς αὔλακας αὐτῆς μέθυσον.

[02212]    Ἐντεῦθεν δῆλον, ὅτι πρόῤῥησίς ἐστι μελλόντων, καὶ οὐ γεγε νημένων διήγησις.

[02213]    Πλήθυνον τὰ γεννήματα αὐ ^[80.1357] τῆς.

[02214]    Ἐπίμεινον, φησὶ, ∆έσποτα, καθάπερ τινὰς αὔλακας, τοὺς λογισμοὺς αὐτῶν ἄρδων, καὶ εἰς καρποφορίαν διεγείρων.

[02215]    Ἐν ταῖς σταγόσιν αὐτῆς εὐφρανθήσεται ἀνατέλλουσα.

[02216]    Εὐφρανοῦσι δὲ αὐτὴν, καὶ ἀνθῆσαι παρασκευάσουσιν, αἱ κατὰ και ρὸν παρὰ τῶν διδασκάλων φερόμεναι ψεκάδες.

[02217]    ιβʹ.

[02218]    Εὐλογήσεις τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου.

[02219]    Ἐνιαυτὸς χρηστότητος, ὁ παρὰ Ἡσαΐᾳ κληθεὶς ἐνιαυτὸς Κυρίου δεκτός·

[02220]    Πνεῦμα γὰρ, φησὶ, Κυρίου ἐπ' ἐμέ·

[02221]    οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με, εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με, ἰάσασθαι συντετριμμένους τὴν καρδίαν, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν, καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, καλέ σαι ἐνιαυτὸν Κυρίῳ δεκτόν.

[02222]    Ἐνιαυτὸν τοίνυν χρηστότητος, τὸν μετὰ τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ Σω τῆρος ἡμῶν ὀνομάζει χρόνον, ὡς μίαν αὐτῷ καρποφορίαν προσφέροντα τὴν εὐσέβειαν.

[02223]    Τούτῳ τὴν εὐλογίαν ὁ προφητικὸς ἐπεύχεται λόγος.

[02224]    Καὶ τὰ πεδία σου πλησθήσονται πιότητος.

[02225]    [ιγʹ] Πιανθήσονται τὰ ὡραῖα τῆς ἐρήμου·

[02226]    καὶ ἀγαλ λίασιν οἱ βουνοὶ περιζώσονται.

[02227]    Ταύτης δὲ τῆς χρηστότητος ἐπιφαινομένης, ἡ πάλαι ἔρημος ὥριμον δώσει καρπόν.

[02228]    Καὶ οἱ ταῖς τῶν δαιμόνων θυσίαις μιαινόμενοι βουνοὶ, τοὺς τὸν Θεὸν διηνεκῶς ὑμνοῦν τας, καὶ τὸν ἀγγελικὸν ἀσπαζομένους βίον ὑποδεξά μενοι, λαμπροί τινες ἔσονται καὶ περίβλεπτοι.

[02229]    Τοῖς δὲ λόγοις καὶ τὰ πράγματα μαρτυρεῖ.

[02230]    Ὁρῶμεν γὰρ συντρέχοντας ἅπαντας πρὸς τοὺς τὰς ἀκρωρείας κατειληφότας, καὶ τὴν ἀκροτάτην ἀρετὴν μετιόντας.

[02231]    ιδʹ.

[02232]    Ἐνεδύσαντο οἱ κριοὶ τῶν προβάτων.

[02233]    Κριοὺς προβάτων καὶ Ἰεζεκιὴλ ὁ προφήτης τοὺς ^[80.1360] δυνατοὺς ὀνομάζει.

[02234]    Ἀλλ' ἐκεῖνος κατηγορεῖ, ὅτι τὴν καλὴν νομὴν ἐνέμοντο, καὶ τὴν λοιπὴν τοῖς ποσὶ κατεπάτουν·

[02235]    καὶ τὸ καθαρὸν ὕδωρ ἔπινον, καὶ τὸ λοιπὸν τοῖς ποσὶ συνετάραττον.

[02236]    Ἐνταῦθα δὲ, ἀγαθὰ καὶ τούτοις θεσπίζεται.

[02237]    Λέγει γὰρ αὐ τοὺς ἐνδύεσθαι καὶ ἀμφιέννυσθαι·

[02238]    τὴν δὲ τοῦ ἐνδύματος φύσιν ὁ θεσπέσιος λέγει Παῦλος.

[02239]    Ὅσοι γὰρ, φησὶν, εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χρι στὸν ἐνεδύσασθε.

[02240]    Ἐπειδὴ γὰρ ἁλιέας τὴν ἀρχὴν, καὶ χειροτέχνας, καὶ πενίᾳ συζῶντας ὁ ∆εσπότης Χριστὸς ἐξελέξατο, προθεσπίζει τοῦ Πνεύματος ἡ χάρις, καὶ τῶν πλουτούντων καὶ δυναστευόντων τὴν σωτηρίαν.

[02241]    ∆ιό φησιν·

[02242]    Ἐνεδύσαντο οἱ κριοὶ, τῶν προβάτων·

[02243]    οὐ γὰρ μόνον τὰ ἄλλα πρόβατα, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ οἱ κριοὶ προσίασι τῷ σωτηρίῳ βαπτίσ ματι.

[02244]    Καὶ αἱ κοιλάδες πληθυνοῦσι σῖτον.

[02245]    Καὶ οἱ πενίᾳ δὲ συγκληρωθέντες, καὶ εὐσεβεῖν προαι ρούμενοι, τὸν οἰκεῖον καρπὸν προσοίσουσι τῷ Θεῷ, ὁ μὲν τριάκοντα, ὁ δὲ ἑξήκοντα, ὁ δὲ ἑκατόν.

[02246]    Κεκράξονται, καὶ γὰρ ὑμνήσουσιν.

[02247]    Ἅπαντες δὲ οἱ προλεχθέντες σὺν πάσῃ προθυμίᾳ τὸν Θεὸν ἀνυμνήσουσι, τὸν τοιαύτην μεταβολὴν τῇ τῶν ἀνθρώπων δωρησάμενον φύσει.

[02248]    Οἴδαμεν οὖν, ὥς τινες τῶν συγγραφέων, ἐξ ἐπιπολῆς νενοηκότες τὰ εἰρημένα, τούτων ἕκαστον ἔφασαν γεγενῆσθαι μετὰ τὴν τῆς αἰχμαλωσίας ἐπάνοδον, εὐετηρίας αὐτοῖς πρὸς τῇ ἐλευθερίᾳ παρασχεθείσης, καὶ ὑετῶν ἀφθό νων, ὡς καὶ τὸν Ἰορδάνην πλημμυρεῖν.

[02249]    Αὐτὸν γὰρ ἔφασαν κεκλῆσθαι τοῦ Θεοῦ Ποταμόν.

[02250]    Ἐγὼ δὲ μηδὲν τοιοῦτον παρὰ τῆς ἱστορίας γεγενῆσθαι μεμαθηκώς·

[02251]    ἐν πολλῇ γὰρ διήγαγον ἐπὶ πλεῖστον πενίᾳ, ὡς ὁ Ἔσδρας ἐδίδαξεν·

[02252]    εὑρὼν δὲ καὶ τῆς τῶν ἐθνῶν σωτηρίας τὴν πρόῤῥησιν ἐν τῷ ψαλμῷ προφανῆ·

[02253]    Πρὸς σὲ γὰρ, ἔφη, πᾶσα σὰρξ ἥξει, καί·

[02254]    Ἐπάκουσον ἡμῶν, ὁ Θεὸς, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, ἡ ἐλπὶς πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς, καὶ τῶν ἐν θαλάσσῃ μακράν.

[02255]    Ταύτην ἀκόλουθον τοῖς ῥητοῖς ἐκείνοις ὑπέλαβον τὴν διάνοιαν.

[02256]    Οἱ δὲ τοῖς μύθοις χαίροντες, καὶ τῆς Ἱερουσαλὴμ τὴν οἰκοδομὴν φανταζόμενοι, καὶ καθάπερ ὀνείρους τοὺς οἰκείους λογισμοὺς ἐξηγούμενοι, οὐ γεγενῆσθαι ταῦτα, ἀλλ' ^[80.1361] ἔσεσθαι μετὰ τὴν τῶν Ἰουδαίων ἀνάκλησιν ἔφασαν, πρὸς τῇ τῶν ἄλλων δογμάτων διαφθορᾷ, καὶ τοῦ τον προστεθεικότες τὸν μῦθον.

[02257]    Οὓς ληρεῖν καταλιπόντες, τῶν θείων λογίων ἁψώμεθα, μετὰ τοῦ ∆αβὶδ βοῶντες.

[02258]    Λύχνος τοῖς ποσί μου ὁ νόμος σου, καὶ φῶς τοῖς τρίβοις μου.

[02259]    ΕΡΜΗΝ.

[02260]    ΤΟΥ ΞΕʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[02261]    αʹ.

[02262]    Εἰς τὸ τέλος, Ὠδὴ ψαλμοῦ ἀναστάσεως.

[02263]    Οὐδὲ ταύτην τὴν προσθήκην τὸ Ἑβραϊκὸν ἔχει, οὐδὲ οἱ ἄλλοι ἑρμηνευταὶ, οὐδὲ οἱ Ἑβδομήκοντα ἐν τῷ Ἑξαπλῷ·

[02264]    ἀλλὰ καὶ ταύτην τινὲς, ὡς ἔοικε, προστε θείκασι.

[02265]    Καὶ τοῦτον δὲ τὸν ψαλμὸν ὁ θεῖος ∆αβὶδ τοῖς ἐν Βαβυλῶνι δορυαλώτοις συνέγραψεν·

[02266]    οὐκ ἔτι μὲν τῆς ἐπανόδου τυχεῖν ἱκετεύουσιν, ἀλλ' ἤδη ταύτης τετυχηκόσι, καὶ τῆς πορείας ἁψαμένοις.

[02267]    Προλέγει δὲ κατὰ ταὐτὸν καὶ τὴν τῶν ἐθνῶν σω τηρίαν.

[02268]    βʹ.

[02269]    Ἀλαλάξατε τῷ Θεῷ, πᾶσα ἡ γῆ·

[02270]    ψάλατε δὲ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ·

[02271]    δότε δόξαν ἐν αἰνέσει αὐτοῦ.

[02272]    Ἅπαντες ἡμῖν, φησὶν, ἄνθρωποι, τῆς ὑμνῳδίας κοινωνήσατε, καὶ τῷ Θεῷ τὸ προσῆκον μεθ' ἡμῶν ἀναπέμψατε σέβας·

[02273]    εἰκότως δὲ εἰς τὴν τοιαύτην κοινωνίαν καλοῦσιν ἅπασαν τῶν ἀνθρώπων τὴν φύσιν.

[02274]    Ἐν αὐτοῖς γὰρ τὰ τῆς ἁπάντων προδι εγράφετο σωτηρίας.

[02275]    Καθάπερ γὰρ αὐτοὶ τῆς τῶν Βαβυλωνίων ἀπηλλάγησαν δουλείας·

[02276]    οὕτως ἅπαντες ἄνθρωποι [μετὰ τὴν ἐνανθρώπησιν τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος] τῆς πικρᾶς τοῦ διαβόλου τυραννίδος ἠλευ θερώθησαν.

[02277]    Εἶτα διδάσκουσι τῆς ὑμνῳδίας τὸν τρόπον.

[02278]    γʹ.

[02279]    Εἴπατε τῷ Θεῷ·

[02280]    Ὡς φοβερὰ τὰ ἔργα σου! ἐν τῷ πλήθει τῆς δυνάμεως σου ψεύσονταί σε οἱ ἐχθροί σου.

[02281]    Θαυμάσατε, φησὶν, εἰς δύναμιν τὰ ὑπὸ τοῦ ^[80.1364] Θεοῦ γεγενημένα θαύματα.

[02282]    Τοσαῦτα γάρ εἰσι καὶ τοιαῦτα, ὡς τὴν ὑπερβολὴν τῶν γινομένων, ἀπιστεῖσθαι παρὰ τῶν δυσσεβῶν.

[02283]    Ἔχει δὲ καὶ ἑτέραν διάνοιαν ὑπὸ τῆς ἀληθείας μαρτυρουμένην, τὸ, Ἐν τῷ πλήθει τῆς δυνάμεώς σου, ψεύσονταί σε οἱ ἐχθροί σου.

[02284]    Ὅτι ἂν, φησὶ, τῷ φωτὶ τῆς θεο γνωσίας καταυγάσας τὴν οἰκουμένην, εἰς εὐσέ βειαν μεταβάλῃς τοὺς πλείστους, τηνικαῦτα καὶ οἱ τῷ τῆς ἀπιστίας κατεχόμενοι σκότῳ ὑποκριθήσονται τὴν εὐσέβειαν, ἀρνούμενοι τὴν ἀσέβειαν.

[02285]    Καὶ τοῦτο διηνεκῶς ὁρῶμεν γινόμενον.

[02286]    Πολλοὶ γὰρ τῇ Ἑλληνικῇ πλάνῃ δουλεύοντες, ὁμολογῆσαι τοῦτο προφανῶς οὐ τολμῶσι.

[02287]    Καὶ Ἰουδαῖοι δὲ στενοχωρούμενοι, τοῦ σταυροῦ τὴν νίκην ὑμνοῦσι, καὶ πανταχόθεν τῆς προφητείας ἡ ἀλήθεια δείκνυται.

[02288]    δʹ.

[02289]    Πᾶσα ἡ γῆ προσκυνησάτωσάν σοι, καὶ ψαλά τωσαν.

[02290]    Ψαλάτωσαν δὲ τῷ ὀνόματί σου, Ὕψιστε.

[02291]    Τοῦτο σαφέστερον ὁ Σύμμαχος εἴρηκε·

[02292]    Πάντες οἱ ἐπὶ γῆς προσκυνήσουσί σε μελῳδοῦντες, ᾄσουσι τὸ ὄνομά σου.

[02293]    Πρόῤῥησις δὲ ταῦτα τοῦ παρόντος καιροῦ, καθ' ὃν ἐν ἅπασι τοῖς ἔθνεσιν ὁ τῶν ὅλων ὑμνεῖται Θεός·

[02294]    καὶ ὁ ∆εσπότης Χριστὸς ὕψιστος παρὰ πάντων καλεῖται.

[02295]    εʹ.

[02296]    ∆εῦτε, καὶ ἴδετε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ·

[02297]    ὡς φοβερὸς ἐν βουλαῖς, ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων.

[02298]    Ἐπιστήσατε, φησὶ, τὸν νοῦν, καὶ κατανοήσατε τῶν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ γινομένων ἕκαστον, καὶ τὴν ἄῤῥητον αὐτοῦ σοφίαν θαυμάσατε, δι' ἧς τὸ τῶν ἀνθρώπων γένος ποδηγεῖται πρὸς εὐσέβειαν.

[02299]    Οὕτω γὰρ καὶ ὁ Θεοδοτίων νενόηκε.

[02300]    Φοβερὸς ἐν βουλαῖς ὑπὲρ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων·

[02301]    ὁ δὲ Σύμμαχος, Φοβερὰ μηχανήματα ὑπὲρ υἱῶν ἀνθρώπων.

[02302]    Φοβεραῖς γὰρ, φησὶ, καὶ θαυ μασταῖς μηχαναῖς, ὑπὲρ τῆς τῶν ἀνθρώπων κέχρηται σωτηρίας.

[02303]    Εἶτα διηγεῖται τὰ πάλαι γινόμενα.

[02304]    ὰʹ.

[02305]    Ὁ μεταστρέφων τὴν θάλασσαν εἰς ξηράν·

[02306]    ἐν ποταμῷ διελεύσονται ποδί.

[02307]    Ὁ χρόνος ἐνταῦθα ἐνήλλακται·

[02308]    τὰ γὰρ παρεληλυθότα ὡς ἐσόμενα εἶ ^[80.1365] πεν.

[02309]    Οἱ δὲ ἄλλοι τὸν χρόνον ἐφύλαξαν.

[02310]    Καί φη σιν ὁ Σύμμαχος οὕτως, Μετέβαλε θάλασσαν εἰς ξηρὰν, ποταμὸν διέβησαν ποδί.

[02311]    Οὗτος γάρ ἐστι, φησὶν, ὁ Θεὸς, ὁ καὶ ἡμῖν τὴν σωτηρίαν δωρούμε νος.

[02312]    ὁ πάλαι καὶ θάλασσαν καὶ ποταμὸν διαστή σας, καὶ τοὺς ἡμετέρους προγόνους ἀκινδύνως δια βῆναι κελεύσας.

[02313]    [Καὶ τοῖς ἔθνεσι χαρισάμενος τὴν πάροδον·

[02314]    ἣν ποιούμενοι διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ παλιγ γενεσίας ἀναπλάττονται·

[02315]    Ὥσπερ γὰρ ἐκεῖ διὰ τῆς χειρὸς τοῦ μεγάλου Μωϋσέως διέσχισεν ἔνθα καὶ ἔνθα τὴν Ἐρυθρὰν, οὕτω καὶ ἐνταῦθα διὰ τῆς χειρὸς τοῦ ἱερέως τὸν μὲν πιστεύοντα Χριστῷ λαὸν ἀνακαι νίζει, τὸν δὲ νοητὸν Φαραὼ μετὰ τῶν ἁρμάτων, τουτ έστι τὸν διάβολον μετὰ τῶν ἐπιθυμιῶν, βυθίζει.

[02316]    Ἴστε οἱ μεμυημένοι τί λέγω.] Ἐκεῖ εὐφρανθησόμεθα ἐπ' αὐτῷ.

[02317]    Τουτέστι παρὰ τὸν Ἰορδάνην·

[02318]    Ως καὶ οἱ ἐξ ἐθνῶν παρὰ τὴν θείαν κολυμβήθραν·

[02319]    καὶ γὰρ τότε ὁ Ἰορδάνης διέστη τῷ λαῷ, καὶ νῦν ὁ Ἰορδάνης ὑποδεξάμενος τὸν τοῦ παντὸς Ποιητήν τε καὶ ∆ημιουργὸν τὴν τῶν ἀνθρώπων σωτηρίαν περιποιεῖ ται·

[02320]    τὸ γὰρ ὑπὲρ ἡμῶν ὑπεισελθὸν λουτρὸν, ὁ Θεὸς καὶ Σωτὴρ ἡμῶν ἅπαντας ἡμᾶς ἀνεγέννησε δι' ὕδατος καὶ Πνεύματος.] Τούτου γὰρ μνημονεύσαντες, καὶ διδάξαντες ὅπως αὐτὸν παρῆλθον οἱ πρόγονοι, ἐπ ήγαγον·

[02321]    Ἐκεῖ εὐφρανθησόμεθα ἐπ' αὐτῷ.

[02322]    ζʹ.

[02323]    Τῷ δεσπόζοντι ἐν τῇ δυναστείᾳ αὑτοῦ τοῦ αἰῶνος.

[02324]    Ἀνώλεθρον ἔχει, φησὶ, τὸ κράτος, καὶ τὴν βασιλείαν ἀπέραντον.

[02325]    Οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἐπιβλέπουσιν.

[02326]    Οὐ μόνον δὲ ἡμῶν κήδεται·

[02327]    ἀλλὰ καὶ πάσης προμηθεῖται τῆς οἰκου μένης, καὶ πᾶσι μικρὸν ὕστερον παρέξει τὴν οἰκείαν ἐπίγνωσιν.

[02328]    Οὕτω τοῦτο σαφῶς ὁ Προφήτης θεσπίσας, εἶτα τοῖς πνευματικοῖς ὀφθαλμοῖς τοὺς ἀντιλέγοντας τῷ κηρύγματι θεασάμενος, ἐναργῶς κομιδῆ καὶ τὴν ἐκείνων ἀπιστίαν τε καὶ ἀλαζονείαν προλέγει.

[02329]    Οἱ παραπικραίνοντες μὴ ὑψούσθωσαν ἐν ἑαυτοῖς.

[02330]    Τούτους ὁ μὲν Θεοδοτίων ἐκκλίνοντας κέκλη κεν·

[02331]    ἀφισταμένους δὲ ὁ Ἀκύλας.

[02332]    Σαφέστερον δὲ ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν·

[02333]    Οἱ ἀπειθεῖς μὴ ὑψούσθω σαν ἐν ἑαυτοῖς.

[02334]    Ὁρῶμεν δὲ καὶ τῆσδε τῆς ^[80.1368] προφητείας τὸ τέλος.

[02335]    Αὐτοὶ γὰρ οἱ τρεῖς ἣ τέττα ρες, οἱ τῇ ἀσεβείᾳ προσμείναντες Ἕλληνες, μέγα παρ' ἑαυτοῖς φρονοῦσιν, ὡς μὴ συναπαχθέντες τῷ πλήθει.

[02336]    Τούτοις ὁ προφητικὸς παρακελεύεται λό γος·

[02337]    Οἱ παραπικραίνοντες μὴ ὑψούσθωσαν ἐν ἑαυτοῖς.

[02338]    Παραπικραίνουσι γὰρ καθ' ἑαυτῶν τὸν δίκαιον κριτὴν, καὶ τὴν δικαίαν κόλασιν ἐπισπῶν ται.

[02339]    [Εἶτα τούτοις τὴν ἐπικειμένην τιμωρίαν δή λην ποιήσας ὁ προφητικὸς νοῦς ἐφ' ἕτερον μετατί θησι τὸν λόγον, πρόσωπον.] ηʹ.

[02340]    Εὐλογεῖτε, ἔθνη, τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ ἀκουτί σατε τὴν φωνὴν τῆς αἰνέσεως αὐτοῦ.

[02341]    Τὸ ἀκου τίσατε, ἀκουτιστὴν ποιήσατε ὁ Σύμμαχος εἴρηκε.

[02342]    Μένουσι δὲ τὰ ἔθνη παρακαλοῦντες ἀπο στῆναι μὲν τῶν πατρῴων ἐθνῶν, τὸν δὲ αὐτῶν ὑμνῆσαι Θεὸν, καὶ τὴν τούτου δύναμιν τοὺς ἀγνοοῦν τας διδάξαι.

[02343]    Τοῦτο γὰρ εἶπεν, Ἀκουτίσατε, ἀντὶ τοῦ, Καὶ τοὺς ἄλλους διδάξατε.

[02344]    θʹ.

[02345]    Τοῦ θεμένου τὴν ψυχήν μου εἰς ζωήν·

[02346]    καὶ μὴ δόντος εἰς σάλον τοὺς πόδας μου.

[02347]    Παρα δοὺς γὰρ δυσσεβέσιν ἀνθρώποις, οὐκ εἴασέ με παρατραπῆναι καὶ καταλιπεῖν τὴν εὐθεῖαν ὁδόν·

[02348]    ἐπισημήνασθαι δὲ προσήκει, ὡς ταῦτα ἅπαντα τῶν εὐσεβεστέρων χορὸς διεξέρχεται.

[02349]    Συναπέστειλε γὰρ αὐτοῖς ὁ Θεὸς καὶ τοὺς εὐσεβείᾳ λαμπρυνομένους, οἷόν τινας παιδονόμους καὶ παιδοτρίβας, ἀλείφοντας καὶ φωτίζοντας, καὶ ποδηγοῦντας ἅπαντας εἰς εὐσέ βειαν.

[02350]    Τοιοῦτος ἦν ὁ ∆ανιὴλ, τοιοῦτος ὁ Ἰεζεκιὴλ, Ἀνανίας, Ἀζαρίας, καὶ Μισαήλ.

[02351]    Τούτοις δὲ καὶ τοῖς τοιούτοις ἥρμοττε τὰ προκείμενα λέγειν·

[02352]    ἐκ προσώπου γὰρ αὐτῶν ἡ τοῦ Πνεύματος αὐτὰ συν έγραψε χάρις.

[02353]    ιʹ.

[02354]    Ὅτι ἐδοκίμασας ἡμᾶς ὁ Θεός·

[02355]    ἐπύρωσας ἡμᾶς ὡς πυροῦται τὸ ἀργύριον Ταῦτα γὰρ, φησὶ, παθεῖν ἡμᾶς συνεχώρησας·

[02356]    δεῖξαι πᾶσι τὸ τῆς εὐ σεβείας ἡμῶν ἀκίβδηλον βουλόμενος.

[02357]    [Τάδ' αὐτὰ εἴρηται καὶ ἐκ προσώπου τῶν ἀθλοφόρων, τῶν κατὰ καιρὸν ὑπὲρ Χριστοῦ πεπονθότων ἢ καὶ πα σχόντων.] ιαʹ, ιβʹ.

[02358]    Εἰσήγαγες ἡμᾶς εἰς τὴν παγίδα, ἔθου θλίψεις ἐπὶ τὸν νῶτον ἡμῶν.

[02359]    Ἐπεβίβασας ἀνθρώ πους ἐπὶ τὰς κεφαλὰς ἡμῶν·

[02360]    διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος, καὶ ἐξήγαγες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν.

[02361]    Τοι αύτη ἦν ἡ κάμινος, ἐν ᾗ πνεῦμα διασυρίζον ἐψυ χαγώγει τοὺς ἀθλητάς.

[02362]    Παγὶς, ὁ τῶν λεόντων λάκ κος, καὶ παγὶς ἀφύλακτος·

[02363]    ἀλλ' ὅμως διὰ τῆς θείας χάριτος ταύτην ὁ Προφήτης διέφυγεν.

[02364]    Εἰκὸς δὴ ἦν, αὐτοὺς καὶ τύπτεσθαι καὶ αἰκίζεσθαι, ὡς αἰχ ^[80.1369] μαλώτους καὶ δούλους, παρὰ τῶν ἀνδραποδισάν των.

[02365]    ∆ιὸ καὶ τοῦτο εἰρήκασιν, Ἔθου θλῖψιν ἐπὶ τὸν νῶτον ἡμῶν·

[02366]    ἐπεβίβασας ἀνθρώπους, ἐπὶ τὰς κεφαλὰς ἡμῶν.

[02367]    ∆οῦλοι ἀντ' ἐλευθέρων κατέστη μεν.

[02368]    Ἀλλ' ὅμως τούτων ἁπάντων ἀπαλλαγέντες, καὶ τῆς ἐπανόδου τετυχηκότες, τὰς νενομοθετημένας σοι θυσίας προσοίσομεν.

[02369]    Καὶ τοῦτο γὰρ ἐπήγαγεν.

[02370]    ιγʹ, ιδʹ.

[02371]    Εἰσελεύσομαι εἰς τὸν οἶκόν σου ἐν ὁλοκαυ τώμασιν·

[02372]    ἀποδώσω σοι τὰς εὐχάς μου.

[02373]    Ἃς διέστειλε τὰ χείλη μου, καὶ ἐλάλησε τὸ στόμα μου ἐν τῇ θλί ψει μου.

[02374]    Ὅσα, φησὶν, ὑπεσχόμην ὀδυνώμενος καὶ προσευχόμενος, εὐγνωμόνως ἐκτίσω.

[02375]    ιεʹ.

[02376]    Ὁλοκαυτώματα μεμυαλωμένα ἀνοίσω σοι μετὰ θυμιάματος, καὶ κριῶν, ἀνοίσω σοι βόας μετὰ χιμάρων.

[02377]    Ὁπόσα σοι χρὴ προσφέρειν, ἱερεύσω προθύμως.

[02378]    Μεμυαλωμένα κέκληκε τὰ εὐτραφῆ καὶ πίονα.

[02379]    Οὕτω γὰρ καὶ ὁ νόμος προσ φέρειν ἐκέλευσεν ἄμωμά τε καὶ ἄρτια·

[02380]    ἐπαρᾶται δὲ καὶ ὁ προφήτης Μαλαχίας τοῖς τοιαῦτα μὲν ἔχουσιν, ἀνάπηρα δὲ προσφέρουσιν.

[02381]    Αὕτη καὶ τῷ Κάϊν ἐγέ νετο τῶν κακῶν ἐκείνων ἀρχή·

[02382]    διδασκόμεθα δὲ καὶ ἡμεῖς τοῖς τιμιωτέροις ὧν ἔχομεν τὸ Θεῖον γε ραίρειν.

[02383]    ιὰʹ.

[02384]    ∆εῦτε, ἀκούσατε, καὶ διηγήσομαι ὑμῖν, πάντες οἱ φοβούμενοι τὸν Θεὸν, ὅσα ἐποίησε τῇ ψυχῇ μου.

[02385]    Οὐ μάτην, φησὶ, ταῦτα προσφέρειν ὑπισχνοῦ μαι τὰ δῶρα·

[02386]    ἀλλὰ μεγάλων παρ' αὐτοῦ δωρεῶν ἀπολαύσας, ἃς καὶ ὑμᾶς μαθεῖν ἀξιῶ, τοὺς τὸ Θεῖον ἔχοντας σέβας.

[02387]    Οὕτω καὶ ἐν τῷ εἰκοστῷ καὶ πρώτῳ ἔφη ψαλμῷ·

[02388]    Τὰς εὐχάς μου ἀποδώσω ἐνώπιον τῶν φοβουμένων αὐτόν.

[02389]    ∆ιὰ τούτων δὲ παιδευόμεθα τούτους κοινωνοὺς ἔχειν, καὶ τούτοις διαφερόντως διηγεῖσθαι τὰ θεῖα.

[02390]    Μὴ δῶτε γὰρ, φησὶ, τὰ ἅγια τοῖς κυσί·

[02391]    μηδὲ ῥίψητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων.

[02392]    Καὶ, Τὰ μυστήριά μου ἐμοὶ, καὶ τοῖς ἐμοῖς.

[02393]    ιζʹ.

[02394]    Πρὸς αὐτὸν τῷ στόματί μου ἐκέκραξα, καὶ ὕψωσα ὑπὸ τὴν γλῶσσάν μου.

[02395]    Ὁ δὲ Σύμμαχος οὕτως, Αὐτὸν τῷ στόματί μου ἐπεκαλεσά μην, καὶ ὑψώθη παραχρῆμα ἡ γλῶσσά μου.

[02396]    Εὐθὺς γὰρ προσενεγκὼν τὴν δέησιν, ἐδεξάμην τὴν αἴτησιν, καὶ εὐφροσύνης πλησθεὶς, εἰς χαριστήριον ὕμνον τὴν γλῶσσαν ἐκίνησα.

[02397]    ιηʹ.

[02398]    Ἀδικίαν εἰ ἐθεώρουν ἐν καρδίᾳ μου, μὴ εἰσακουσάτω μου Κύριος.

[02399]    Ὁ δὲ Σύμμαχος, οὕτως·

[02400]    Ἀδικίαν εἰ προεῖδον ἐν τῇ καρδίᾳ μου, μὴ ^[80.1372] εἰσακούσῃ Κύριος.

[02401]    Εἰ παρακαλῶν, φησὶ, τῆς δουλείας ἀπαλλαγῆναι, καὶ τῆς ἐπανόδου τυχεῖν, ἀδικίαν τινὰ δράσειν μετὰ τὴν ἐπάνοδον ἐφαντάσθην, τῆς θείας εὐμενείας μὴ τύχοιμι·

[02402]    ὅτι δὲ οὐ ψεύδομαι, τὰ πράγματα μαρτυρεῖ.

[02403]    ιθʹ.

[02404]    ∆ιὰ τοῦτο γὰρ εἰσήκουσέ μου ὁ Θεός·

[02405]    προσέσχε τῇ φωνῇ τῆς δεήσεώς μου.

[02406]    Καθα ρεύοντα γάρ με τοιούτων λογισμῶν θεασάμενος, φιλοτίμως τῶν οἰκείων ἠξίωσε δωρεῶν·

[02407]    οὕτω ταῦτα διηγησάμενος τῶν εὐσεβῶν ὁ χορὸς, εἰς ὕμνον συμ περαίνει τοὺς λόγους.

[02408]    κʹ.

[02409]    Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς, ὃς οὐκ ἀπέστησε τὴν προσευχήν μου, καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἀπ' ἐμοῦ.

[02410]    Ὕμνοις, φησὶ, τὸν εὐεργέτην ἀμείβομαι, καὶ τὴν προσευχήν μου δεξάμενον, καὶ τὸν ἔλεον δωρησά μενον.

[02411]    [Αὐτὸν γὰρ ἀνυμνεῖν διηνεκῶς τοῖς εἰς αὐ τὸν πιστεύουσι παρακελευόμενος οὐ παύεται.]

[02412]    ΕΡΜΗΝ.

[02413]    ΤΟΥ Ξςὰʹ ΨΑΛΜΟΥ.

[02414]    αʹ.

[02415]    Εἰς τὸ τέλος, ἐν ὕμνοις.

[02416]    ψαλμὸς ᾠδῆς τῷ ∆α βίδ.

[02417]    Οὗτος ὁ ψαλμὸς σαφῆ τὴν διάνοιαν ἔχει, καὶ πολ λῶν λόγων εἰς ἑρμηνείαν οὐ δεῖται·

[02418]    προκηρύττει γὰρ τοῦ Θεοῦ Λόγου τὴν ἐνανθρώπησιν, καὶ τὴν σωτήριον ἐπιφάνειαν, καὶ τῶν ἐθνῶν ἁπάντων τὴν σωτηρίαν.

[02419]    βʹ.

[02420]    Ὁ Θεὸς οἰκτειρήσαι ἡμᾶς, καὶ εὐλογήσαι ἡμᾶς·

[02421]    ἐπιφάναι τὸ πρόσωπον αὑτοῦ ἐφ' ἡμᾶς, καὶ ἐλεήσαι ἡμᾶς.

[02422]    Θεασάμενος ὁ Προφήτης τοῖς τοῦ πνεύματος ὀφθαλμοῖς τὴν ἐσομένην πᾶσιν ἀνθρώ ποις σωτηρίαν διὰ τῆς θείας ἐπιφανείας, ἱκετεύει ταύτην ὅτι τάχιστα παρασχεθῆναι, ἵνα τὴν ἐκ ταύτης φυομένην εὐλογίαν τρυγήσωμεν ἅπαντες·

[02423]    [λέγει δὲ ὅτι Ὁ Θεὸς οἰκτειρήσαι ἡμᾶς, καὶ οὐ τοῦτο μό νον ἀλλὰ καὶ εὐλογήσαι ἡμᾶς·

[02424]    τῷ ὄντι γὰρ, οὐ μό νον εὐλόγησεν, ἀλλὰ καὶ ἠλέησεν·

[02425]    σώσας ἡμᾶς διὰ τῆς ἐκ Παρθένου παρουσίας.

[02426]    Τοῦτο γὰρ λέγει, Ἐπι φάναι τὸ πρόσωπον αὑτοῦ ἐφ' ἡμᾶς.

[02427]    Εἴδομεν γὰρ αὐτὸν πρόσωπον πρὸς πρόσωπον·

[02428]    ἀλλ' ὅμως ἄνθρω πον γενόμενον·

[02429]    οὐχ ἕτερόν τινα φορέσαντα, ἀλλ' αὐ τὸν Θεὸν Λόγον ἀτρέπτως ἐκ Παρθένου γενόμενον εἴ δομεν.] Εἶτα διὰ τῶν ἐπαγομένων ταύτην ἡμᾶς δι δάσκει σαφέστερον.

[02430]    γʹ.

[02431]    Τοῦ γνῶναι ἐν τῇ γῇ τὴν ὁδόν σου.

[02432]    Ὥστε, φησὶ, καὶ τοὺς τὴν γῆν οἰκοῦντας τὴν πρὸς σὲ φέ ρουσαν ὁδὸν διδαχθῆναι, καὶ πρὸς αὐτὴν ποδηγη θῆναι.

[02433]    Καὶ ἵνα μή τις ὑπολάβῃ περὶ τῆς Ἰουδαίων ταῦτα λέγεσθαι γῆς, εἰκότως προστέθεικε, Ἐν πᾶ σιν ἔθνεσι τὸ σωτήριόν σου.

[02434]    Ἱκετεύω, φησὶ, τὸ σὸν ἐπιφανῆναι πρόσωπον·

[02435]    ὥστε καταυγάσαι καὶ τὰ ἐν σκότῳ καθήμενα ἔθνη, καὶ πρὸς σωτη ρίαν ἑλκῦσαι.

[02436]    ^[80.1373] δʹ, εʹ.

[02437]    Ἐξομολογησάσθωσάν σοι λαοὶ, ὁ Θεὸς, ἐξομολογησάσθωσάν σοι λαοὶ πάντες.

[02438]    Εὐφραν θήτωσαν καὶ ἀγαλλιάσθωσαν ἔθνη·

[02439]    ὅτι κρι νεῖς λαοὺς ἐν εὐθύτητι, καὶ ἔθνη ἐν τῇ γῇ ὁδηγή σεις.

[02440]    ∆ιά τοι τοῦτο προσήκει καὶ λαοὺς ἅπαντας, καὶ τὰ κατὰ τὴν οἰκουμένην ἔθνη, εὐφραίνεσθαι καὶ χορεύειν, καὶ τὰς σὰς εὐεργεσίας διεξιέναι.

[02441]    Ἔγνω σαν γὰρ ὅτι οὐδὲν τῶν ὄντων ἀτημέλητον, οὐδὲ ἀκηδεμόνευτον·

[02442]    ἀλλὰ πάντων ὑπάρχεις κριτὴς, δικαίας ἐκφέρων τὰς ψήφους·

[02443]    καὶ ὁδηγῶν μὲν τοὺς πλανωμένους πρὸς τὴν ἀλήθειαν, τοὺς δὲ πεί θεσθαι μὴ βουλομένους κολάζων.

[02444]    ὰʹ.

[02445]    Ἐξομολογησάσθωσάν σοι λαοὶ, ὁ Θεὸς, ἐξ ομολογησάσθωσάν σοι λαοὶ πάντες.

[02446]    Οὐχ ἁπλῶς τὴν ταυτολογίαν τέθεικεν·